7 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o projekcie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie usunięcia niezgodności w ustawie z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (druk nr 393).

Poseł Zbigniew Matuszczak:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec sprawozdania Komisji Finansów Publicznych o projekcie uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie usunięcia niezgodności w ustawie z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.

    Konieczność uchwalenia wymienionej uchwały wynika z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, który wyrokiem z dnia 12 stycznia 2012 r. uznał, że art. 17 ustawy o SKOK jest niezgodny z konstytucją, jak również art. 91 ust. 1 i 2.

    Za szczególnie istotne należy uznać wskazanie przez Trybunał Konstytucyjny, że przepis art. 17 pkt 1 ustawy o SKOK-ach pomijający możliwość tworzenia walnego zgromadzenia jako organu kasy pozbawił członków kas oszczędnościowo-kredytowych udziału w walnym zgromadzeniu, a tym samym ograniczył prawa członków tych kas do współdecydowania w podejmowaniu najważniejszych dla tych podmiotów decyzji. W projektowanej uchwale szczególne znaczenie ma również wprowadzenie nadzoru publicznego nad kasami spółdzielczymi w świetle obowiązującego prawa. Obecnie oczywiście istnieją różne modele nadzoru nad liniami kredytowymi, natomiast w Polsce ten nadzór nie jest do końca przejrzysty i transparentny. Taką kontrolę nadzoru publicznego zaleca Światowa Rada Unii Kredytowych, której członkiem jest Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa. Zasadność obejmowania unii kredytowych oraz ich odpowiedników nadzorem publicznym podkreślają również Europejski Bank Centralny i Bank Światowy.

    Wprowadzenie nadzoru publicznego to tylko jeden z elementów ustawy, której celem jest zwiększenie bezpieczeństwa ekonomicznego spółdzielczych kas, a co za tym idzie, bezpieczeństwa zgromadzonych w nich środków klientów, czyli członków. Istnienie nadzoru publicznego nad SKOK-ami jest niezbędne, bowiem SKOK-i miały być z założenia formą inicjatywy spółdzielczości lokalnych polegającej na wzajemnej pomocy finansowej jej członków. Ich zakres działania na rynku finansowym jednak rozszerzył się dzięki kolejnym nowelizacjom i obecnie SKOK-i mają ponad 1900 tys. członków. Największe kasy przewyższają już pod względem aktywów i depozytów niektóre banki spółdzielcze i banki komercyjne, zaś ich działalność nabrała cech działalności spółdzielczych instytucji bankowych.

    W związku z tym normy wyznaczające stopień bezpieczeństwa działalności obowiązujące te instytucje finansowe powinny być adekwatne do stopnia ich rozwoju. Oznacza to ustalenie mierników i norm ostrożnościowych dostosowanych do rzeczywistego ryzyka ich działalności.

    Nowa ustawa o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych wprowadza m.in. nadzór publiczny wykonywany przez Komisję Nadzoru Finansowego oczywiście przy współudziale Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, normy oszczędnościowe, dobre praktyki, stabilne zarządzanie kasami, współczynnik wypłacalności i zasady jego obliczania, obowiązek utrzymywania rezerwy płynnej, obowiązek poddawania audytowi sprawozdań finansowych, możliwość otrzymywania przez SKOK-i kredytu refinansowego z Narodowego Banku Polskiego.

    Ustawa o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, uchwalona przez Sejm 5 listopada 2009 r., ma zwiększyć bezpieczeństwo funkcjonowania spółdzielczych kas, a co za tym idzie, bezpieczeństwo środków zdeponowanych w tych kasach. Przebieg procesu legislacyjnego nad omawianą ustawą i wyrok Trybunału Konstytucyjnego wskazują na potrzebę w przyszłości bardziej wnikliwego analizowania kolejnych projektów ustaw pod względem zgodności z konstytucją oraz uwzględniania wszystkich praktycznych konsekwencji proponowanych rozwiązań prawnych.

    Powyższe uwagi krytyczne w niczym nie zmieniają pozytywnej oceny treści projektowanej uchwały wraz ze zgłoszonymi poprawkami, oczywiście, niezbędnymi do pilnego uchwalenia tej uchwały.

    Panie marszałku, chciałbym złożyć jedną poprawkę dotyczącą sprawozdań finansowych. Proponujemy, jako klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, by były one sporządzane od roku 2013, a nie tak jak jest zapisane w projekcie uchwały, od roku 2012. Ten zapis może być również niekonstytucyjny z tego względu, że prawo działałoby w tym przypadku wstecz. Przekazuję panu tę poprawkę. Bardzo proszę.

Poseł Zbigniew Matuszczak:

    Wysoka Izbo! Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej popiera przedłożony projekt uchwały i będzie głosował za jej przyjęciem. Dziękuję bardzo.