9 punkt porządku dziennego:

Przedstawiony przez prezesa Rady Ministrów ˝Raport z realizacji polityki ekologicznej państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do 2016 roku˝ (druk nr 2691) wraz ze stanowiskiem Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (druk nr 2730).

Poseł Mirosław Pluta:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej przedstawiam stanowisko dotyczące ˝Raportu z realizacji polityki ekologicznej państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do 2016 roku˝, zawartego w druku nr 2691.

    Raport ten określa zarówno priorytety zrealizowane w latach 2009-2012, jak i przenikające się działania w perspektywie 2016 r., a w niektórych obszarach działań i zobowiązań Polski - do roku 2020.

    Analiza aktualnego stanu realizacji opiera się głównie na danych statystycznych i dotyczy polityki ekologicznej państwa w pięciu kluczowych obszarach tematycznych, są to: gospodarka wodno-ściekowa, gospodarka odpadami, ochrona powietrza, ochrona przyrody i leśnictwo.

    Punkt pierwszy dotyczy oczyszczania ścieków komunalnych i obserwujemy pozytywną i korzystną dynamikę w tym obszarze. Zwiększa się liczba oczyszczalni, użytkowników, ilość oczyszczanych ścieków i sieci kanalizacyjnych oraz związanych z tym procesem przekształconych osadów ściekowych.

    Możemy zaobserwować dwie przeciwstawne tendencje zużycia wody: zwyżkową w przemyśle i zniżkową w sektorze ilości zużytej wody na użytkownika.

    W latach 2009-2012 nastąpił wzrost ilości wytworzonych odpadów. W obszarze tym obserwujemy pozytywną tendencję wzrostu ilości odpadów zbieranych selektywnie i zmniejszenie ilości odpadów mieszanych. Drugim pozytywnym aspektem dotyczącym odpadów jest dynamika spadku udziału odpadów komunalnych poddawanych składowaniu.

    W ochronie powietrza w omawianych latach nastąpił nieznaczny wzrost emisji zanieczyszczeń gazowych, szczególnie z zakładów przemysłowych. Według danych Eurostatu emisja gazów utrzymuje się od 2008 r. na stałym poziomie, standardy jakości powietrza pozostawiają więc wiele do życzenia. Tradycyjny sposób ogrzewania domów i stare kotłownie stanowią aż 92% pyłu zawieszonego.

    W ostatnich latach obserwujemy wzrost zużycia energii. W porównaniu z rokiem 2008 udział energii odnawialnej zwiększył się z 4,3% do 8, 10% w 2011 r. produkcji energii elektrycznej. Wyniki te nie są zadowalające, gdyż Polska zalicza się do grona państw europejskich o niskim udziale energii odnawialnej.

    W 2012 r. ogólna lesistość wynosiła ponad 29%, a powierzchnia obszarów chronionych przez 4 lata zwiększyła się o 0,5% w stosunku do 2009 r.

    Kilka słów o nakładach na ochronę środowiska. Mimo iż dość daleko nam do średniej europejskiej w gospodarce ściekowej i ochronie wód mamy tendencję wzrostową. Nakłady w latach 2009-2011 osiągnęły poziom około 6,5 mld zł. W gospodarce odpadami nakłady te wynoszą 850 mln zł rocznie, w ochronie powietrza i klimatu ponad 2 mld zł, a w oszczędzaniu energii około 340 mln zł rocznie. Polityka ekologiczna państwa, jej cele i kierunki w znacznym stopniu zostały zrealizowane wraz z wejściem w życie ustawy o ocenach oddziaływania na środowisko. Rozwój proekologicznej produkcji i zielone miejsca pracy, finansowe wsparcie projektów, mówiąc ogólnie, ekologicznych, promocja świadomych postaw konsumenckich to niektóre działania na rzecz środowiska inicjowane przez ministerstwo, narodowy fundusz ochrony środowiska, organizacje pozarządowe i samorządy. Wpływają one znacząco na aktywację na rzecz ochrony środowiska. Niewielkie korzyści ekonomiczne dla firm wpłynęły na małe zainteresowanie rejestracją w systemie EMAS. Na koniec 2012 r. było zarejestrowanych tylko 39 organizacji. Edukacja ekologiczna społeczeństwa oparta o projekty kosztowała około 500 mln zł. Środki te pochodziły głównie z narodowego funduszu ochrony środowiska, jak również z wojewódzkich oddziałów funduszu ochrony środowiska. Do 2012 r. działania w obszarze rozwoju badań i postępu uzyskały wsparcie w kwocie około 1,3 mld zł w ciągu pięciu lat.

    W obszarze odpowiedzialności za szkody odczuwa się brak rozwiązań systemowych. Podobną sytuację zaobserwowaliśmy, jeżeli chodzi o wpływ aspektu ekologicznego na planowanie przestrzenne. Brak miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego to problem, który można w znaczący sposób rozwiązać ustawą o ocenie oddziaływania na środowisko, która nakłada wiele obowiązków i wymagań z zakresu ochrony środowiska. Niemniej jednak w przyszłości musimy podjąć odpowiednie działania systemowe i zmienić odpowiednio prawo. Ochrona przyrody opiera się głównie na krajowej strategii oraz programach na lata 2007-2014, zarówno PO IiŚ, jak i NFOŚiGW, oraz programach rolnośrodowiskowych. Ochrona lasów i ich zrównoważony rozwój opiera się na realizacji ˝Krajowego programu zwiększania lesistości˝. Od 2009 r. kwota dofinansowania wynosi około 1,2 mld zł.

    Pozostałe obszary tematyczne przedstawię w skrócie, wskazując na najistotniejsze ich elementy. Jeżeli chodzi o racjonalne gospodarowanie zasobami wody, skupiono się głównie na działaniach legislacyjnych i planowaniu. Opracowane i zatwierdzone zostały plany gospodarowania wodami dla 10 dorzeczy oraz program wodnośrodowiskowy. Obszary: ochrona powierzchni ziemi, gospodarowanie zasobami ekologicznymi, środowisko i wpływ na zdrowie, jakość powietrza, ochrona wód, gospodarka odpadami, oddziaływanie hałasu i pól elektromagnetycznych podobnie jak wcześniejsze obszary korzystały głównie ze środków PO IiŚ - około 33%, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - ponad 21%, wojewódzkich funduszy ochrony środowiska - 18%, PROW - 11% oraz RPO - ponad 11%.

    Według raportu analiza dokumentów strategicznych z celami polityki ekologicznej państwa na lata 2009-2012 wykazała dużą spójność w obszarze środowiskowym. Wymogi traktatowe, które mają być spełnione przez Polskę, i zobowiązania akcesyjne, które wymagają dużych nakładów finansowych, stopniowo są realizowane. Analiza stopnia realizacji polityki ekologicznej państwa w latach 2009-2011 wskazuje, że 8 kierunków zostało zrealizowanych, w 112 kierunkach potrzebna jest kontynuacja, a w 14 nie podjęto żadnych działań. ˝Raport z realizacji polityki ekologicznej państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do 2016 r.˝ opisuje cele średniookresowe i kierunki działań w procesie ochrony środowiska. Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska rekomenduje przyjęcie powyższego raportu. Dziękuję. (Oklaski)