10 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2509).

Poseł Ryszard Zbrzyzny:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej zaprezentować nasze stanowisko, naszą opinię w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych.

    Jak czytamy w uzasadnieniu tego projektu, celem ustawy jest m.in. zmniejszenie potrzeb pożyczkowych państwa poprzez konsolidację finansów publicznych. Jako kolejny etap tejże konsolidacji proponuje się tutaj sięgnięcie po aktywa finansowe jednostek sektora finansów publicznych, które mają usprawnić zarządzanie płynnością budżetu państwa. O jakie aktywa finansowe tutaj chodzi? Otóż chodzi tu o aktywa finansowe instytucji gospodarki budżetowej, państwowych instytucji kultury, Polskiej Akademii Nauk i jej jednostek organizacyjnych. Nie ma tutaj uczelni publicznych, one się wybroniły w procesie projektowania tej ustawy i w uzasadnieniu przyjęto, że chcemy zachować - chcemy, mam tu na myśli projektodawców ustawy - autonomiczność uczelni. Nie mówi się tutaj nic na temat autonomiczności Polskiej Akademii Nauk. Także poprzez te aktywa finansowe rozumie się publiczne zespoły opieki zdrowotnej, wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i pewnie jeszcze kilka innych podmiotów. Dodatkowo, co dla nas jest niezrozumiałe, sięga się po depozyty sądowe, które wpisuje się w wielką rodzinę aktywów finansowych jednostek sektora finansów publicznych. Nie za bardzo mi jedno do drugiego pasuje, są to bowiem depozyty sądowe przypisane konkretnym osobom fizycznym, a więc statystycznym obywatelom Rzeczypospolitej, którzy w sądach rozstrzygają swoje sporne sprawy. Często oczywiście te depozyty są im zwracane z należnymi odsetkami. Gra toczy się o ok. 4-5 mld zł, a więc jest to duża, ale i mała kwota, jeśli zderzymy to z budżetem państwa grubo przekraczającym 300 mld zł każdego roku.

    Chciałbym także powiedzieć i przypomnieć, że cel uświęca środki. Po drodze, konsolidując finanse publiczne czy też zmniejszając potrzeby pożyczkowe państwa, mrożono kwoty w Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, oczyszczono Fundusz Rezerwy Demograficznej, pobiera się sowite dywidendy i wprowadza dodatkowe podatki. Mam tu na myśli podatki od węglowodorów, o których będziemy za chwilę debatować w Wysokiej Izbie, czy od miedzi i od srebra. Przenosi się jak gdyby dług publiczny do przedsiębiorstw kontrolowanych przez Skarb Państwa, bowiem te przedsiębiorstwa z tytułu takiej polityki fiskalnej muszą się zadłużać. Mrożenie progów podatkowych, już bodajże dziesiąty rok z kolei, też przysparza dodatkowo przychodów do budżetu państwa, czy też ostatnio nacjonalizacja otwartych funduszy emerytalnych, z czym oczywiście można by się zgodzić. Po drodze, a przypomnę, że ten proceder trwa od 15 lat i został wprowadzony za rządów AWS i pana premiera Jerzego Buzka, prominentnego polityka Platformy Obywatelskiej, z systemu emerytalnego poprzez otwarte fundusze emerytalne odpłynęło paręnaście miliardów złotych w przestrzeń pozasystemową, poza system zabezpieczenia emerytalnego.

    Oczywiście mógłbym tu mnożyć jeszcze wiele przykładów, które mają realizować naczelną zasadę nieprzekraczania konstytucyjnego progu 60% relacji długu publicznego do produktu krajowego brutto, bo z tym przekroczeniem mogłyby się wiązać poważne perturbacje na scenie politycznej. Oczywiście wszystkim nam na tym zależy, tylko pytanie zasadnicze: Czy możemy do końca w sposób bezkrytyczny popierać wszystkie pomysły, które mają ten cel realizować? Któregoś pięknego dnia zabraknie tych zasobów, zabraknie metod, zabraknie środków, które będzie można zadysponować celem realizacji tego naczelnego celu. Oczywiście pozytywne w tym wszystkim jest to, że większą rolę będzie miał do odegrania Bank Gospodarstwa Krajowego, że samorządom daje się możliwość, ale nie obowiązek korzystania z tego płynnego zarządzania aktywami samorządowymi. Generalnie rzecz biorąc, cel polega na tym, że lepiej dysponować wolnymi środkami i wyeliminować znaczną część czy jakąś tam część potrzeb pożyczkowych państwa niż dać zarabiać po drodze instytucjom finansowym, które w większości nie są polskie. Dziękuję. (Oklaski)