33 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1441).

Poseł Adam Abramowicz:

    Panie Marszałku! Bardzo dziękuję za to, że Wysoka Izba wysłuchała mojego długiego wystąpienia z uwagą, ale problem jest ważny, stąd starałem się przedstawić ten problem z różnych punktów widzenia. Ale i tak nie wszyscy - być może z powodu jego długości - dobrze słuchali tego mojego wystąpienia. Na przykład pan minister w tym momencie musiał się zajmować czym innym, skoro mówi, że banki przejdą na podpisywanie aktów notarialnych - tak banki sobie uzasadniają to, żeby BTE nie likwidować - a Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w swojej opinii twierdzi, że nie przejdą. Widocznie ma jakieś przesłanki, mówiąc o tym, że jednak konkurencja wymusi na bankach stosowanie innych metod. Przykładem, że można funkcjonować na rynkach finansowych bez BTE, są SKOK-i. Przecież gdyby to było konieczne i bez tego by się nie dało pracować na rynkach finansowych, to SKOK-ów by nie było, a są i z tego, co wiem, nie zamierzają wprowadzać BTE, mimo że mają...

    (Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Wojciech Kowalczyk: One już mają.)

    Nie mają.

    (Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Wojciech Kowalczyk: Jest ustawa z 13 kwietnia...)

    Tak, mają prawo, ale z tego, co wiem, nie zamierzają stosować.

    (Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Wojciech Kowalczyk: Przepraszam, sami posłowie opozycji to zgłosili i zostało to przyjęte, przedstawiciele SKOK-ów byli na miejscu i chcieli.)

    Chcieli równego traktowania, a samo prawo nie jest jeszcze równoznaczne ze stosowaniem. Zobaczymy, czy będą stosowali. Przez tyle lat obywali się bez tego instrumentu i zabezpieczone były depozyty, i skutecznie egzekwowali. To wcale nie jest instrument potrzebny. Cytowałem tu opinie, panie ministrze, że banki stosują do najdrobniejszych operacji bankowych to zabezpieczenie, do najdrobniejszych. No bo jak się im daje... Jako przedsiębiorca też bym chciał mieć takie prawo, wie pan, dlaczego nie. Jak ma bank, to ja, dostarczając do banku na przykład papier jako hurtownik papierniczy, też chciałbym z nimi BTE podpisać. Każdy by chciał mieć możliwość szybkiego egzekwowania swoich należności. Ale w Polsce powinna być równość podmiotów wobec prawa.

    Wracam do wystąpień klubowych. Z wielkim też ubolewaniem wysłuchałem wystąpienia pana posła Adama Żylińskiego z Platformy Obywatelskiej, dlatego że nie zadał sobie nie tylko trudu wysłuchania mnie - bo to był trud, trwało to godzinę - ale nawet poszukania w innych źródłach jakichś opinii na ten temat. Po prostu wziął, przeczytał żywcem to, co napisały banki, i na tym zakończył. Naprawdę taki stosunek do problemu przedstawiciela partii rządzącej, największej partii w Sejmie po prostu powoduje u mnie żal. Na dodatek przecież przedstawiłem argumenty strony obywatelskiej. Jakby chciał wysłuchać, jak już sam nie miał czasu do tego sięgnąć, rzecznika praw obywatelskich, Komisji Nadzoru Finansowego, powiatowych rzeczników konsumentów, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów - na to się nie powołał. Przeczytał normalnie tylko to, co mu banki przygotowały w swojej opinii. Naprawdę jestem całkowicie zaskoczony takim podejściem do tego problemu, zwłaszcza że Platforma się nazywa Obywatelska. Po tym dzisiejszym wystąpieniu i po tak źle uzasadnionym złożeniu wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu nie wiem, czy nie trzeba zmienić nazwy na Platforma Dużego Biznesu. Jeżeli poseł największego klubu, który tworzy rząd, opiera się wyłącznie, tylko na przeczytaniu opinii dostarczonej przez lobbystów - bo co to jest Związek Banków Polskich - to, przepraszam bardzo, powaga tej dyskusji tu została bardzo mocno zachwiana. Takie potraktowanie sprawy być może odpowiada też na moje pytanie, co się stało z projektem premiera Pawlaka, dlaczego od 2011 r. nie wyszedł poza komitet Rady Ministrów. Jeżeli takie jest podejście największej partii opozycyjnej, to widocznie temat jest, krótko mówiąc, niewygodny.

    Jeśli chodzi o odpowiedź dla pana posła Zbrzyznego, tutaj nie chodzi o nierzetelnych klientów, bo my nie chcemy, likwidując BTE, dawać oszustom możliwości działania czy ułatwiać im możliwości działania. Tu chodzi o ludzi skrzywdzonych przez banki, którym bank z dnia na dzień bez ich wiedzy wystawia BTE. Bez ich wiedzy. Przecież dzisiejsza procedura pozwala na to, żeby to zrobić bez jakiegokolwiek powiadomienia klienta. Ktoś się rano obudził, pojechał sobie do firmy, chce zrobić przelewy dla pana ministra na przykład, żeby podatki zapłacić, a tu nie może - BTE. A on ma świadomość, że niczego nie złamał, żadnej umowy z bankiem. Nawet nie ma możliwości sprawdzenia. Mam tu całe historie. Gdybym to wszystko przeczytał, co miałem przygotowane, panie marszałku, tobym pobił ten rekord, ale już nie chciałem nadużywać... Mam całe opisy tych nieszczęsnych pokrzywdzonych przez banki.

    Wicemarszałek Marek Kuchciński:

    Panie pośle, nie nadużywa pan, poseł wnioskodawca ma czas nieograniczony.

    Poseł Adam Abramowicz:

    Dlatego naprawdę my, panie pośle Zbrzyzny, nie występujemy w imieniu nierzetelnych klientów. Tak że występujemy w imieniu tych klientów, wobec których bank nie dotrzymał warunków umowy lub stosował zabronione klauzule, co pokazywałem. Przecież specjalnie swoje wystąpienie oparłem na cytowaniu instytucji. Gdybym to samo mówił jako ja, to państwo zapytalibyście, skąd mam taką wiedzę, powiedzielibyście, że nie robiłem badań, nie mam racji itd. Jeżeli w cytowanych przeze mnie opiniach jest napisane, że bank nadal stosuje zabronione klauzule, że nie informuje klienta, a powinien - wymaga tego Unia Europejska, przeprowadzono badania i ponad 50% banków nie informuje - że to jest napisane drobnym drukiem, a nie na oddzielnej kartce... Tacy klienci powinni być przez nasze państwo chronieni. Państwo w tej nierównowadze klient - bank powinno stać po stronie klienta, a nie po stronie banku. Niestety, trzeba to zmienić.

    Jeśli chodzi o wystąpienie pani Genowefy Tokarskiej, to powiem, że chyba też zbyt długo mówiłem. Ja przecież cytowałem jej szefa, byłego szefa, ministra Pawlaka. Minister Pawlak twierdzi, że ochrona sądowa klientów jest iluzoryczna i podkreśla to cztery razy, a pani posłanka Tokarska mówi, że klient ma możliwość odwołania się do sądu, przeciwegzekucyjnego wniosku itd. Tak nie jest. Dzisiaj jest BTE. Gdyby założyć, że bank jest jak anioł uczciwy i właściciele wcale nie dążą do osiągnięcia zysku, tylko mają na uwadze interes publiczny, to może można by to było zostawić. Ale przecież rzeczywistość jest inna. Bank dąży do wypracowania zysku, a zarząd banku nie będzie rozliczał kierownictwa ze stosowania innych kryteriów, tylko ze stosowania takich, żeby zarobić jak najwięcej pieniędzy, opcje walutowe są tego całkowitym potwierdzeniem.

    Kończąc, powiem tak. Myślę, że Wysoka Izba nie przegłosuje wniosku o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu. Jesteśmy gotowi do dyskusji, także na podstawie propozycji posła Zbrzyznego, żeby zastanowić się nad rozwiązaniem szwedzkim, czyli przejściowo zostawić tak jak jest, ale z możliwością odwołania się, tak aby komornik nie mógł egzekwować, jeżeli klient się odwoła.

    Banki mówią, że występują w interesie klientów, utrzymując BTE, bo sprawy sądowe kosztują - panie ministrze, ja już kończę i chciałbym, żeby pan też posłuchał - banki mówią, że będzie drogo, jeśli pójdzie to do sądu, to sprawy będą kosztowały. Gdybyśmy jednak wprowadzili system szwedzki, o którym mówił poseł Zbrzyzny, i byłaby blokowana interwencja komornika w momencie złożenia sprzeciwu, to ten składający sprzeciw miałby tego świadomość, zatem musiałby mieć rzeczywiste podstawy do tego, żeby twierdzić, że kwestionowanie przez niego działań banku jest uzasadnione łamaniem przez bank umowy.

    Dyskutujmy w ten sposób. Jest protest i koniec. Albo pomysł ministra Pawlaka: jest protest i wstrzymywane jest postępowanie egzekucyjne. Dajmy jakieś szanse, postawmy na jednej szali ten wielki biznes bankowy, na drugiej niech stanie mały obywatel i podnieśmy tego obywatela, dajmy mu szansę. Jeżeli jest krzywdzony, jeżeli uważa, że bank naruszył jego interesy, dajmy mu szansę na przeżycie. Nam tylko o to chodzi.

    Apeluję do posłów, żeby nie przegłosowywali wniosku o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu, żeby przy głosowaniu zwyciężył pogląd o skierowaniu naszego projektu do komisji, a tam go dopracujemy. Jesteśmy też otwarci na współpracę z rządem, jeśli takowa będzie, nad tym projektem, który został już poddany wszystkim uzgodnieniom. Proszę bardzo, on tam jest u państwa w Radzie Ministrów. Działajmy dla dobra Polaków i konsumentów. Dziękuję.