8 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa, ustawy Kodeks karny skarbowy oraz ustawy Prawo celne (druk nr 1324).

Poseł Jerzy Żyżyński:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie przedstawić stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość.

    Przypomnę genezę tego projektu. Otóż na wokandę Naczelnego Sądu Administracyjnego wniesiono sprawę podatnika, któremu urząd skarbowy określił wysokość podatku VAT na 2003 r. Podatnik ten odwołał się od decyzji urzędu, albowiem uważał, że decyzja została doręczona po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Był on przekonany, że jego zobowiązanie podatkowe przedawniło się. Izba skarbowa, rozpatrzywszy jego odwołanie, powiadomiła go, że parę dni przed końcem 5-letniego okresu przedawnienia wszczęto w jego sprawie postępowanie przygotowawcze wynikające z podejrzenia, że nie zapłacił podatku VAT za 2003 r. Z tego powodu, skoro podjęto kroki przed upływem okresu 5 lat, izba uznała, że zobowiązanie podatkowe się nie przedawniło. Podatnik zaskarżył tę decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Podkreślił, że nie wiedział o wszczęciu przeciw niemu postępowania przygotowawczego. Wojewódzki sąd administracyjny przyznał jednak rację izbie skarbowej. W związku z tym podatnik złożył skargę kasacyjną do NSA, a ten skierował w tej sprawie pytanie do Trybunału Konstytucyjnego. W stosunku do tej właśnie odpowiedzi Trybunału Konstytucyjnego została podjęta uchwała Senatu.

    Otóż Trybunał Konstytucyjny orzekł, że artykuł Ordynacji podatkowej, który pozwala na zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania w związku z wszczęciem postępowania karnego lub postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe, o którym to postępowaniu podatnik nie został poinformowany, przed upływem 5 lat, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez państwo prawa. Mamy tu zatem podstawową dla nas kwestię zaufania obywatela do państwa. Zgadzamy się z konkluzją uzasadnienia do uchwały Senatu, że kwestię zawieszenia przedawnienia zobowiązań podatkowych należy postrzegać w kontekście, po pierwsze, art. 84 konstytucji, zgodnie z którym na obywatelach ciąży powszechny obowiązek ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych dla dobra powszechnego, czyli pro publico bono, jak mawiali starożytni Rzymianie, oraz po drugie, art. 217 konstytucji, który ustanawia władztwo finansowe państwa. Z tych konstytucyjnych zasad wynika, że obowiązkiem obywateli i podstawową normą obywatelską jest płacenie podatków, a nie oczekiwanie, że nastąpi przedawnienie zobowiązania podatkowego.

    Jednakże zgadzamy się, że ustawodawca musi brać pod uwagę interesy podatników, którzy w zaufaniu do istniejącego systemu podatkowego podejmują różne decyzje gospodarcze. Nie można zatem w imię priorytetu dążenia do równowagi budżetowej i wykonania dochodowej strony budżetu usprawiedliwiać wprowadzania do systemu prawnego pozornych instytucji prawnych. Skoro ustawodawca wprowadza taką instytucję jak przedawnienie zobowiązania podatkowego, to musi jednocześnie zapewnić obywatelowi możliwość realnego korzystania z tego przepisu. Jeśli taką instytucją pozorną ma nie być przedawnienie zobowiązania podatkowego, to podatnikowi trzeba dać poczucie pewności, że jeśli takie przedawnienie nastąpiło i nie ciążą już na nim zobowiązania podatkowe, to nie dowie się nagle, że ma zapłacić zaległe zobowiązania. Jest to też kwestia zdyscyplinowania wierzyciela podatkowego, czyli państwa, na każdym szczeblu. Nie powinien on być postrzegany jako instytucja wroga obywatelowi, która czyha na jego potknięcie. Trzeba przecież pamiętać, że ze spłatą zaległych zobowiązań wiąże się konieczność zapłaty karnych odsetek od zaległych kwot i państwo za swój priorytet powinno przyjąć zasadę przyjazności wobec obywatela. Nie możne ono postępować jak pewne firmy komercyjne, które czerpią wysokie zyski z tzw. hodowania długów. Mówi się nawet, że na złych długach, hodowanych, zarabia się w Polsce więcej niż na zwykłej działalności kredytowej.

    Z kwestią przedawnienia wiąże się też sprawa dokumentacji. Po upływie 5 lat teoretycznie można dokumentację zniszczyć. Trzeba podkreślić, że co prawda podatnikowi nie przysługuje konstytucyjne prawo przedawnienia, ale jak orzekł trybunał, z uwagi na treść przepisów dotyczących instytucji przedawnienia ma on prawo oczekiwać, że upływ terminu przedawnienia spowoduje wygaśnięcie ewentualnych nieuregulowanych zobowiązań.

    Ostatnie zdanie, panie marszałku, jeżeli pan pozwoli. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego i wychodząca mu naprzeciw uchwała Senatu są zgodne z podstawowymi zasadami Prawa i Sprawiedliwości - budują państwo prawne, przyjaźniejsze obywatelowi i są zgodne z zasadą sprawiedliwości. Dlatego Prawo i Sprawiedliwość popiera ten projekt i zagłosuje za jego przyjęciem do dalszego procedowania. Dziękuję bardzo. (Oklaski)