6 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o sporcie oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk nr 3161).

Poseł Tadeusz Tomaszewski:

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki, wsłuchując się w opinie środowisk sportowych, ale także instytucji samorządowych, podjęła decyzję o powołaniu podkomisji, której celem było przygotowanie komisyjnego projektu nowelizacji ustawy o sporcie oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, druk nr 3161.

    Prace podkomisji trwały blisko rok. Odbyło się 13 posiedzeń. Na posiedzeniach podkomisji mogli prezentować swoje opinie i proponować określone zmiany przedstawiciele polskich związków sportowych, organizacji pozarządowych, jednostek samorządu terytorialnego oraz Ministerstwa Sportu i Turystyki. W pracach nad tą ustawą wykorzystywaliśmy opinie Biura Analiz Sejmowych, ale także opinie określonych ekspertów, których zapraszaliśmy na posiedzenia, w tym między innymi ekspertów, których zaproponował Polski Komitet Olimpijski.

    Wysoki Sejmie! Komisyjny projekt nowelizacji przede wszystkim podejmuje sprawy dotyczące pewnych wątpliwości interpretacyjnych w związku z funkcjonowaniem ustawy o sporcie, ale także określonych rozwiązań systemowych.

    Pierwsza zmiana do obowiązującej ustawy została wprowadzona po to, aby podmiotom samorządowym, mianowicie starostom, umożliwić zarówno wpisywanie do ewidencji uczniowskich klubów sportowych, jak i ich wykreślanie. Uczniowskie kluby sportowe odgrywają bardzo ważną rolę w ruchu sportowym, w ruchu społecznym. Ponad 8 tys. takich klubów funkcjonuje, przypomnę ich inicjatorów, to są ludzie, którzy już dzisiaj są na wiecznej warcie sportowej, jak Stanisław Stefan Paszczyk i Eugeniusz Pietrasik.

    Szanowni państwo, uczniowskie kluby sportowe dzisiaj stanowią 1/3 wszystkich podmiotów, które są w powszechnym systemie współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży, w systemie tzw. punktowym. Stąd to usprawnienie wynika przede wszystkim z potrzeby zmian wynikających w środowisku lokalnym. Często UKS-y były zakładane przy szkołach. Wiele tych szkół w środowiskach lokalnych zostało zlikwidowanych, a nie było możliwości przeprowadzenia tej procedury.

    Druga zaproponowana zmiana. Chodzi tutaj o to, aby nie było wątpliwości, iż funkcjonowanie organów polskich związków sportowych, takich jak zarząd, komisja rewizyjna, walne, jest oparte na prawie o stowarzyszeniach jako podstawowej ustawie i są wyjątki opisane w naszej ustawie o sporcie. Stąd dopisaliśmy w sposób jednoznaczny, że te organy funkcjonują na podstawie ustawy Prawo o stowarzyszeniach oraz oczywiście ustawy o sporcie.

    Zmiana trzecia wynika przede wszystkim z bieżącego funkcjonowania klubów sportowych, które są członkami polskich związków sportowych. Obecny zapis mówi o tym, że członkiem polskiego związku sportowego jest klub sportowy, który uczestniczy we współzawodnictwie sportowym prowadzonym przez ten związek. Zdarza się, że klub może nie otrzymać licencji, ma kłopoty finansowe lub inne powody. To automatycznie pozbawiało możliwości, uniemożliwiało udział w pracach jako członka Polskiego Związku Sportowego. Stąd wpisaliśmy, że oprócz udziału we współzawodnictwie sportowym istotne jest również realizowanie celów Polskiego Związku Sportowego.

    Kolejna zmiana, którą ujęła komisja, to jest sprawa zakazu łączenia funkcji członka zarządu Polskiego Związku Sportowego z funkcją w innych władzach związku. Obecnie przepisy ustawy w sposób dość rygorystyczny, odmienny od Prawa o stowarzyszeniach, mówią o tym, że członkowie zarządu Polskiego Związku Sportowego nie mogą być delegatami na coroczne walne zebranie sprawozdawcze, mimo że zostali wybrani na delegatów, prawo im to uniemożliwia. Tutaj doszliśmy do kompromisu, który mówi o tym, że zakaz łączenia tej funkcji z funkcją delegata nie dotyczy walnego zebrania Polskiego Związku Sportowego wtedy, kiedy jest to zebranie wyborcze, tak aby nie pozbawiać tychże członków zarządu również możliwości korzystania z prawa delegata.

    Kolejna sprawa, która była wnoszona przede wszystkim przez przedstawicieli Polskiego Związku Sportowego, związków sportowych, przez pana profesora Andrzeja Wacha, dotyczy doprecyzowania art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy. Chodzi o określenia dotyczące reguł sportowych, organizacyjnych i dyscyplinarnych.

    Zmiana 6. wynika też z bieżącej analizy współzawodnictwa sportowego organizowanego przez polskie związki sportowe, zwłaszcza w grach zespołowych. Dotychczasowe rozwiązania mówią o tym, że jeśli w danej lidze uczestniczy w rozgrywkach przynajmniej połowa klubów sportowych mających formę spółki, to jest obowiązek tworzenia lig zawodowych. Te ligi zawodowe musiałyby być tworzone nie tylko w ekstraklasie, ale również w I lidze. Środowisko sportowe sygnalizowało, że obecnie nie ma ani takich przesłanek finansowych, ani takiego zaplecza finansowego, ani też nie chce się pozbyć możliwości korzystania ze środków publicznych, w szczególności pochodzących od jednostek samorządu terytorialnego, bo forma spółki akcyjnej ogranicza możliwość korzystania ze środków publicznych. Stąd zapisaliśmy, że rozwiązanie dotyczące obowiązku prowadzenia ligi zawodowej pozostanie w najwyższej klasie rozgrywkowej.

    W zmianie 7. naszej nowelizacji wychodzimy naprzeciw rozbieżnościom interpretacyjnym pojawiającym się w orzecznictwie regionalnych izb obrachunkowych. Przede wszystkim dookreślamy tu podstawę prawną do udzielenia przez samorząd dotacji celowych dla klubów sportowych działających na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego, niedziałających w celu osiągnięcia zysku. Rozstrzyga to pewne wątpliwości interpretacyjne.

    W zmianie 8. obejmujemy finansowaniem opieki medycznej nad zawodnikami zakwalifikowanymi do kadry narodowej z budżetu państwa również sportowców igrzysk głuchych. W innym miejscu ustawy już funkcjonowało to rozwiązanie dotyczące sportowców igrzysk głuchych, a w tym miejscu nie.

    Tak na marginesie dodam, że polski parlament, posłowie, senatorowie, rząd powoli, ale systematycznie dochodzą do tego, że jednak sportowców niepełnosprawnych należy traktować tak samo jak sportowców pełnosprawnych. Przypomnę, że najpierw były świadczenia dla medalistów igrzysk olimpijskich, potem paraolimpijskich, światowych igrzysk głuchych, kolejne rozwiązania znalazły się w ustawach podatkowych, a w tej chwili mówimy o igrzyskach głuchych jako jednym z najstarszych, najstarszym systemie współzawodnictwa sportowego osób niepełnosprawnych.

    Niestety w czasie debaty nie uzyskała większości propozycja dotycząca umieszczenia tu ostatniego ogniwa systemu współzawodnictwa sportowego osób niepełnosprawnych, niepełnosprawnych intelektualnie, mianowicie systemu olimpiad specjalnych. Większość uznała, że obecnie nie zostanie to wprowadzone do ustawy o sporcie, mimo że rzecznik praw obywatelskich wielokrotnie zwracał się w tej sprawie do ministra sportu i do innych organów. Myślę, że tak jak razem doszliśmy do rozwiązań dotyczących zarówno igrzysk paraolimpijskich, jak światowych igrzysk głuchych, tak z czasem i do tego dojdziemy. Wszystko wymaga pewnej świadomości, zmiany świadomości, a do tego nasze państwo jako stronę Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych prędzej czy później w stosownym raporcie wezwie Organizacja Narodów Zjednoczonych.

    Kolejna zmiana, bardzo istotna, to zmiana postulowana przede wszystkim przez medalistów igrzysk olimpijskich, paraolimpijskich, światowych igrzysk głuchych oraz tzw. olimpijczyków z Moskwy, tych, którzy tam zdobywali te medale, ale oczywiście w zamian za igrzyska olimpijskie w Los Angeles. Kiedy przyjęliśmy ustawę, kiedy wprowadziliśmy świadczenie olimpijskie, to było ono na poziomie średniej płacy. Wartość tego świadczenia wzrastała tak, jak ogłaszana przez GUS średnia płaca. W pewnym momencie wprowadzono zmianę systemu waloryzacji, mianowicie ustalono, że to będzie 1,325 kwoty bazowej mnożnika, którą określa ustawa budżetowa dla członków korpusu służby cywilnej. Wówczas przeliczono to w odniesieniu do punktu wyjściowego, do tego, jakie wtedy było to świadczenie. Niestety od tamtego czasu to świadczenie straciło na wartości realnej ponad 40% w stosunku do średniej płacy. Dzisiaj wynosi ono nadal 2483,77 zł brutto, a średnia płaca jest w granicach 3600 zł. I tyle w tym czasie to świadczenie straciło. Chodzi o około 600 osób, różnie to w różnych okresach w skali państwa wyglądało. Dlatego komisja zaproponowała wprowadzenie waloryzacji tego świadczenia na zasadach ogólnych, tak jak jest przeprowadzana waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych dla 9 mln obywateli. Nie jest to żadna szczególna droga, tylko podtrzymanie wartości tego świadczenia. Nie znaleźliśmy środków finansowych, żeby jednorazowo je podwyższyć, by przywrócić do wartości średniej płacy, tego nie uczyniliśmy. Co to by oznaczało dla budżetu w tym roku? Oznaczałoby to, że każde takie świadczenie zostałoby zwiększone o 36 zł. W związku z powyższym nie jest to jakaś wielka kwota, bo byłoby to 254 880 zł, jeżeli chodzi o budżet ministra sportu. Wprowadzenie tej waloryzacji już nie wyrówna wartości tego świadczenia ze średnią płacą, ale przynajmniej zahamuje degradację, jeśli chodzi o kolejne lata. Wiadomo, że inflacja jest w tej chwili coraz mniejsza. W związku z powyższym, jeżeli chodzi o ten system waloryzacji, będzie to odpowiadało świadczeniu olimpijskiemu.

    Ustawy o kulturze fizycznej z 1996 r., a następnie o sporcie kwalifikowanym wprowadzały w Polsce funkcjonowanie sądów polubownych, w tym Trybunał Arbitrażowy do Spraw Sportu przy Polskim Komitecie Olimpijskim, zwany Trybunałem Arbitrażowym PKOl. Strona rządowa uznała, parlament uznał, jeżeli chodzi o te wszystkie kwestie dotyczące rozstrzygania sporów zbiorowych, że skoro umacniamy, usamodzielniamy polskie związki sportowe, to one sobie z tym poradzą. Niestety życie pokazało, że sobie nie poradziły. Rzecznik praw obywatelskich zwracała nam uwagę, że nie ma kontroli i nadzoru, jeżeli chodzi o te orzeczenia, nie ma też możliwości odwołania się do sądów powszechnych. Stąd rozwiązanie, które przygotowaliśmy we współpracy ze środowiskiem wybitnych i znanych prawników, profesorów, począwszy od byłego ministra sprawiedliwości, i to rozwiązanie zostało przyjęte. Myślę, po pierwsze, że to odpowiada standardom, które funkcjonują w międzynarodowym ruchu sportowym. Po drugie, odpowiada też, jeżeli chodzi o zastrzeżenia pani rzecznik praw obywatelskich. Po trzecie, daje środowisku sportowemu własny trybunał arbitrażowy, a także daje możliwość odwołania się w ramach skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego. O to również wnosiła w swoich pismach rzecznik praw obywatelskich.

    Kolejna kwestia, która wymaga doprecyzowania, dotyczy ustawy z 2010 r., która pozbawiła statusu polskiego związku sportowego związki, stowarzyszenia, a także niektóre organizacje, którym nadano ten status. Chodzi o Polski Związek Wędkarski, Ligę Obrony Kraju czy Aeroklub Polski. Aeroklub Polski podjął stosowane działania na rzecz dostosowania się do przepisów ustawy z 2010 r. Jest członkiem międzynarodowej federacji uznawanej przez MKOl. Rzecz tylko w tym, że to stowarzyszenie składało się z osób fizycznych. W tej chwili zostały podjęte takie działania, że aerokluby regionalne mają charakter stowarzyszeń wewnętrznych z osobowością prawną w ramach Aeroklubu Polskiego. Chodzi o to, i to można było uczynić na bazie ustawy o stowarzyszeniach, że w ramach jednego stowarzyszenia są oddziały regionalne, które posiadają osobowość prawną. To nadal nie jest spełnienie warunków ustawy o sporcie, bo to ma być związek osób prawnych, można powiedzieć, nie tych wewnętrznych, nie tych zależnych, tylko niezależnych. Dlatego ustawa przewiduje właśnie w tym trybie danie tym oddziałom możliwości funkcjonowania jako samodzielnych terenowych jednostek organizacyjnych, przekształcenie się w samodzielne stowarzyszenia, które spełnią, co za tym idzie, wymogi zawarte w ustawie o sporcie.

    W art. 2 zawarliśmy stosowną nowelizację ustawy podatkowej. Sprawa dotyczy sportowców uczestniczących w światowych igrzyskach głuchych. Chodzi o dwie kwestie. Mianowicie, po pierwsze, chodzi o zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych wartości ubioru reprezentacyjnego, a po drugie, o zwolnienie z podatku ewentualnych nagród wypłacanych tym sportowcom, tak jak w przypadku medalistów, sportowców uczestniczących w igrzyskach olimpijskich i paraolimpijskich. Koszty dla budżetu też przedstawiliśmy. Są one niewielkie, dlatego myślę, że nie powinno być większych kłopotów, jeżeli chodzi o to, aby to przeprowadzić. To są podstawowe zmiany.

    Objęliśmy też opieką medyczną sportowców biorących udział w igrzyskach głuchych. Opieka jest finansowana z budżetu państwa. Na identycznych zasadach finansowana jest opieka nad sportowcami uczestniczącymi w igrzyskach paraolimpijskich. Poza kwestią dotyczącą sportowców z niepełnosprawnością intelektualną jest problem, który nie został rozwiązany, w przypadku którego prace nie zakończyły się stosownymi rozwiązaniami ustawowymi. Najwięcej czasu poświęciliśmy polskim związkom sportowym, które nie dostosowały swoich statutów do wymogów ustawy z 2010 r. W najbliższym czasie, po nowelizacjach wynikających z projektów rządowego, komisyjnego oraz poselskiego, przekształcą się w stowarzyszenia działające na podstawie prawa o stowarzyszeniach. One również stracą część swoich uprawnień.

    Ostatnia sprawa to była kwestia dotycząca kadencyjności prezesów polskich związków sportowych. Ustawa o sporcie jako jedna z niewielu wprowadza kadencyjność prezesów polskich związków sportowych. Podkomisja uznała, że należy to znieść, natomiast na posiedzeniu komisji ten wniosek już nie uzyskał większości, stąd nie ma tego rozwiązania w projekcie komisyjnym.

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Serdecznie dziękuję wszystkim, którzy wspomogli prace nad przygotowaniem komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o sporcie oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dziękuję. (Oklaski)