Strona którą oglądasz dotyczy poprzedniej kadencji sejmu. Aktualne informacje znajdziesz tutaj

15 punkt porządku dziennego:


Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o przedstawionym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3019 i 3914).


Poseł Sprawozdawca Tadeusz Tomaszewski:

    Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu połączonych Komisji: Polityki Społecznej i Rodziny oraz Sprawiedliwości i Praw Człowieka przedstawić sprawozdanie z prac nad prezydenckim projektem ustawy o zmianie ustawy Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3019.

    Projekt prezydenta Bronisława Komorowskiego został przesłany do parlamentu 15 grudnia 2014 r. Po odbyciu pierwszego czytania Wysoka Izba zdecydowała się skierować projekt do pracy w dwóch wymienionych wcześniej komisjach. Połączone komisje wybrały podkomisję. Podkomisja nadzwyczajna pracowała w okresie od 18 lutego do 9 września br. Łącznie odbyliśmy 14 posiedzeń. W pracach podkomisji bardzo aktywnie uczestniczyli przedstawiciele organizacji pozarządowych. Każda z organizacji, która zgłosiła akces, mogła wziąć udział w pracach nad projektem. Ponadto podkomisja korzystała z kilkunastu opinii ekspertów zewnętrznych oraz Biura Analiz Sejmowych. Korzystaliśmy także z pracy współpracowników Kancelarii Prezydenta RP, pana ministra Wujca oraz wszystkich współpracowników. Po wyborach prezydenckich korzystaliśmy z pracy pana ministra Kolarskiego i jego współpracowników.

    Szanowni państwo, postaram się omówić podstawowe zmiany, które zawiera przedstawiony w sprawozdaniu projekt, który jest jednak inny niż projekt prezydencki. W trakcie prac doszliśmy do wniosku, że wiele kwestii, które zawierał projekt prezydencki, nie było do końca dopracowanych. W przypadku części zmian, o których była mowa w czasie pierwszego czytania, co do których były wątpliwości, uznaliśmy jednak, że to nie czas, aby dokonywać tak istotnych zmian, np. w kwestii szerszej niż dotychczas możliwości przynależności cudzoziemców do stowarzyszeń.

    Jeżeli chodzi o podstawowe zmiany, które zostały przyjęte, to pierwsza zmiana pozwala reprezentować stowarzyszeniom interesy zbiorowe swoich członków wobec władzy publicznej. Zmiana kolejna jest odzwierciedleniem powszechnej praktyki zatrudniania swoich członków, np. w okresie letniego wypoczynku w charakterze wychowawcy czy przy innych działaniach. Kolejna zmiana jest fundamentalna i ma pozwolić na zwiększenie liczby organizacji rejestrowych poprzez zmniejszenie liczby członków wymaganych do rejestracji stowarzyszenia rejestrowego. W tej chwili jest to, zgodnie z ustawą, minimum 15 członków założycieli, projekt zawarty w sprawozdaniu przewiduje siedmiu. W tej sprawie też toczyły się dość długo dyskusje, ale mamy dobre przykłady w różnych krajach europejskich, stąd to rozwiązanie.

    Oprócz możliwości wynagradzania członków, którzy wykonują konkretne czynności, projekt przewidział też możliwość wynagradzania członków zarządu oraz członków organu kontroli. Doprecyzowaliśmy to rozwiązanie, które przewiduje możliwość wynagradzania za konkretne czynności wykonywane w związku z pełnioną funkcją. Tak że te wewnętrzne relacje zostały, można powiedzieć, wzmocnione na rzecz pełnej kontroli uczestników procesu ewentualnego wynagradzania członków zarządu. Projekt przewiduje, że jeśli będzie to dotyczyło samych członków zarządu, to umowy o wynagrodzenie będą podpisywane przez przedstawicieli organu kontrolnego, których ten organ kontroli wyznaczy w uchwale, lub przez osobę, która została wyznaczona przez walne zebranie, czyli przez odpowiedniego pełnomocnika powołanego uchwałą walnego zebrania członków lub delegatów.

    Nowa zmiana w art. 10 ust. 2 odnosi się do stowarzyszeń zrzeszających osoby określonego zawodu i zawodów pokrewnych. Stanowi, że stowarzyszenia posiadające wewnętrzny system potwierdzania kwalifikacji i umiejętności będą w swoich statutach określać taki system i sposób realizacji związanych z tym zadań. Chcę wyraźnie podkreślić, że ten przepis, mimo pewnych wątpliwości ze strony rządowej, nie wchodzi w kompetencje przepisów dotyczących deregulacji zawodów. To nie jest próba obchodzenia prawa w zakresie deregulacji zawodów.

    Kolejna zmiana dotyczy stowarzyszeń rejestrowych, które powołują terenowe jednostki organizacyjne. Zmiana ma charakter przede wszystkim doprecyzowujący i porządkujący. Są stowarzyszenia, które przewidują w swoich statutach możliwość powoływania jednostek terenowych oraz terenowych jednostek z osobowością prawną. Nasz projekt określa, co musi się znaleźć w tych statutach, żeby stowarzyszenie mogło powoływać terenowe jednostki organizacyjne oraz terenowe jednostki organizacyjne z osobowością prawną. Wiele wątpliwości i duże emocje w trakcie prac budziła kwestia relacji terenowych jednostek stowarzyszenia z osobowością prawną z centralą. Pojawiały się bardzo daleko idące propozycje, od takich, że może nastąpić secesja takiej terenowej jednostki organizacyjnej z osobowością prawną, do pewnego kompromisu, który znaleźliśmy. Stanowi on, że to statut będzie określał np. sposób powoływania zarządcy komisarycznego takiej terenowej jednostki, jeśli oczywiście nastąpi ewidentne łamanie prawa lub statutu. Statut określi, który organ będzie powoływał tego zarządcę, czy zarząd, czy walne zgromadzenie. Czyli tymi zapisami oddaliśmy pełnię władzy nad wewnętrznymi sprawami organizacji temu podstawowemu dokumentowi, jakim jest statut. A wiadomo, że statut jest przyjmowany przez walne zebranie członków lub walne zebranie delegatów, a więc najwyższą władzę w stowarzyszeniu.

    Kolejne zmiany dotyczyły składania wniosku do KRS o wpis o założeniu i ewentualne zmiany. Do tej pory mógł to robić komitet założycielski. Doszliśmy do wniosku, że jednak na zebraniu założycielskim powinien zostać wybrany zarząd i wszyscy członkowie zarządu powinni złożyć wniosek o wpis do KRS.

    Następne istotne uproszczenie polega na ograniczeniu roli organu nadzorującego, czyli samorządu powiatowego, zarówno w procesie zmian w KRS, jak i samej rejestracji. Nie będzie potrzeby opiniowania statutu i zmian w statucie przez organ nadzorujący, bo i tak ostateczne decyzje należą do sądu. Wprowadziliśmy natomiast obowiązek informowania organu nadzorującego przez sąd rejestrowy o decyzjach, które zapadają. Chodzi o to, żeby organ nadzorujący był na bieżąco informowany o zmianach, które dokonują się wewnątrz stowarzyszenia. Tak że została doprecyzowana kwestia relacji organu nadzorującego do stowarzyszenia. Każdorazowe żądanie organu nadzorującego musi wskazywać uzasadnienie żądań oraz określać terminy ich realizacji. Dotyczy to odpisów uchwał walnego zebrania lub innych niezbędnych wyjaśnień. Tak że organ nadzorujący ma prawo żądać informacji nie w każdym zakresie, tylko tych związanych z uchwałami walnego zebrania lub ewentualnie innych niezbędnych, ale musi być to uzasadnione.

    Bardzo istotną kwestią jest również sprawa funkcjonowania kuratora organizacji w określonych przypadkach. Zapisaliśmy, że może on działać nie dłużej niż sześć miesięcy. Kolejna zmiana polega na tym, że sąd z własnej inicjatywy lub na wniosek organu nadzorującego może przedłużyć okres działania kuratora, jeśli w tym czasie nie udało się wyłonić władz stowarzyszenia, nie dłużej jednak niż do 12 miesięcy.

    Wysoka Izbo! Bardzo ważne systemowe zmiany dotyczą stowarzyszeń zwykłych. Przypomnę, że dzisiaj do założenia stowarzyszenia zwykłego wystarczą trzy osoby, stosowny regulamin organizacyjny i zgłoszenie i stowarzyszenie może funkcjonować. Jednak takie stowarzyszenia mogą funkcjonować jako bardzo ułomne, bez zdolności do czynności prawnych. Mogą tylko prowadzić działalność ze składek członkowskich, nie mają prawa do innych form wsparcia finansowego. W tej chwili projekt ustawy przewiduje wzmocnienie stowarzyszeń, działających zazwyczaj w środowiskach lokalnych, zakładanych przez minimum trzy osoby, poprzez nadanie tym stowarzyszeniom zdolności do czynności prawnych, czyli takiej ułomnej, jak mówią potocznie, osobowości prawnej. Chodzi o możliwość zaciągania zobowiązań. Stowarzyszenia zwykłe będą mogły finansować swoją działalność również z darowizn, spadków, zapisów, dochodów z majątku stowarzyszenia, z ofiarności publicznej, a także - i to jest ta zasadnicza zmiana - będą mogły na ogólnych zasadach uzyskiwać dotacje w ramach obszarów działalności pożytku publicznego, czyli nie będzie już żadnych przeszkód, żeby stowarzyszenie zwykłe starało się o środki np. na organizację imprez sportowych, wypoczynku dla dzieci i młodzieży czy na prowadzenie działań w obszarze polityki społecznej i pomocy społecznej. Tutaj jednak przewidujemy odpowiedzialność indywidualną, czyli solidarną odpowiedzialność za działalność stowarzyszenia zwykłego, zwłaszcza jeśli chodzi o zobowiązania.

    Prezydencki projekt ustawy przewidywał możliwość przekształcania stowarzyszeń zwykłych w stowarzyszenia rejestrowe, a także odwrotnie, możliwość przekształcania stowarzyszeń rejestrowych w stowarzyszenia zwykłe i przekształcania stowarzyszeń zwykłych w spółdzielnie socjalne. Jednak opinia rządu, a zwłaszcza Ministerstwa Sprawiedliwości, pokazała, że bardzo skomplikowane procedury musiałyby zostać tutaj zastosowane. Ustawa mogłaby nam spuchnąć, a nie o to chodzi. W związku z powyższym zdecydowaliśmy się na tylko jeden mechanizm przekształcania, a mianowicie na przekształcanie stowarzyszenia zwykłego w stowarzyszenie rejestrowe. Kiedy stowarzyszenie zwykłe będzie miało minimum siedmiu członków, może w odpowiednim trybie opisanym w ustawie, decyzją walnego zebrania wszystkich członków, podjąć procedurę przekształcania w stowarzyszenie rejestrowe. Tak jak mówię, ustawodawca w sprawozdaniu szczegółowo opisuje wszystkie procesy związane z dojściem do przekształcenia, a także opisuje zobowiązania, jakie ciążą na członkach, zobowiązania solidarne.

    Ministerstwo Sprawiedliwości sugerowało, żeby ta ochrona była większa. Uznaliśmy, że rok to wystarczający czas odpowiedzialności członków stowarzyszenia zwykłego wobec innych podmiotów za ewentualne zobowiązania. Tutaj podkomisja, a także przedstawiciele sektora pozarządowego uznali, że stowarzyszenie zwykłe to jednak coś innego niż spółka prawa handlowego, dlatego takie rozwiązanie zostało w ostateczności przyjęte jako obowiązujące.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W sprawozdaniu przewiduje się również, poza art. 1 dotyczącym Prawa o stowarzyszeniach, nowelizację ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, Prawa o szkolnictwie wyższym i Kodeksu wyborczego. Są to głównie konsekwencje wcześniej przeprowadzonych zmian, w szczególności jeśli chodzi o stowarzyszenia zwykłe i ich przekształcanie w stowarzyszenia rejestrowe.

    Przewidujemy, że ustawa ma wejść w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia, natomiast ta podstawowa zmiana, dotycząca możliwości przekształcania stowarzyszeń zwykłych w stowarzyszenia rejestrowe, od 1 stycznia 2017 r. Można powiedzieć, że to jest półtora roku dla tych stowarzyszeń zwykłych, które będą tego chciały i które oczywiście wpiszą się w stosowny system ewidencji, który będzie prowadzony przez starostów. Ten system ewidencji będzie elektroniczny, w celu ujednolicenia tego systemu zostanie wydane rozporządzenie ministra administracji i cyfryzacji, w związku z powyższym wszystkie dane zawarte w tym rejestrze będą jawne i będą zawarte w Biuletynie Informacji Publicznej. Mamy nadzieję, że te procesy również będą bardzo sprawne, a jeśli nie będą sprawne, jeśli urzędnicy chcieliby to wstrzymywać, to również przewidzieliśmy stosowne rozwiązanie, skargę na niepodjęcie czynności przewidzianych w ustawie.

    Stowarzyszenia będą miały okres 24 miesięcy na dostosowanie swoich statutów do zapisów ustawy, a więc o dwa lata więcej, niż przewidywał projekt prezydencki. Głównie będzie to dotyczyło tych stowarzyszeń, które mają swoje terenowe jednostki organizacyjne oraz terenowe jednostki organizacyjne z osobowością prawną, a także wszystkich innych. Podstawowa, fundamentalna zmiana dotyczy liczby członków założycieli, to jest zmiana z 15 do 7, to oczywiście też jakiś sposób. Jeśli chodzi o rozwiązania dotyczące ewentualnych wynagrodzeń dla członków zarządu czy stowarzyszenia, ich podstawą prawną jest nie tylko ustawa, ale nade wszystko statut, więc w tym zakresie zmiany w statutach będą potrzebne.

    Chciałbym w imieniu połączonych komisji serdecznie podziękować za pracę wszystkim ekspertom, przedstawicielom organizacji pozarządowych, których widzę tutaj również dzisiaj na galerii, panu ministrowi Wujcowi i panu ministrowi Kolarskiemu. Myślę, że to będzie dobry początek usprawniania funkcjonowania sektora obywatelskiego i budowania, szybciej i łatwiejszymi metodami, podstaw społeczeństwa obywatelskiego. Dziękuję. (Oklaski)



Poseł Tadeusz Tomaszewski - Wystąpienie z dnia 23 września 2015 roku.

Posiedzenie Sejmu RP nr 101 Sprawozdanie Komisji o przedstawionym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekcie ustawy o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw


84 wyświetleń




Zobacz także:


Poseł Tadeusz Tomaszewski - Wystąpienie z dnia 11 września 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 98 Pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Tadeusz Tomaszewski - Wystąpienie z dnia 11 września 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 98 Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o przeciwdziałaniu...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Tadeusz Tomaszewski - Wystąpienie z dnia 11 września 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 98 Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o przeciwdziałaniu...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Tadeusz Tomaszewski - Wystąpienie z dnia 23 września 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 101 Sprawozdanie Komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Tadeusz Tomaszewski - Wystąpienie z dnia 23 września 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 101 Sprawozdanie Komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Tadeusz Tomaszewski - Wystąpienie z dnia 23 września 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 101 Sprawozdanie Komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Tadeusz Tomaszewski - Wystąpienie z dnia 23 września 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 101 Sprawozdanie Komisji o przedstawionym przez Prezydenta...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Tadeusz Tomaszewski - Wystąpienie z dnia 24 września 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 101 Informacja bieżąca w sprawie zamierzeń rządu w zakresie pomocy...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Tadeusz Tomaszewski - Wystąpienie z dnia 25 września 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 101 Sprawozdanie Komisji o przedstawionym przez Prezydenta...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Tadeusz Tomaszewski - Wystąpienie z dnia 08 października 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 102 Informacja Rządu o działaniach podejmowanych w 2014 roku na rzecz...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy