20 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956-1989 oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 2342).

Poseł Tadeusz Tomaszewski:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej z szacunkiem odnosi się do działalności ludzi opozycji demokratycznej. To polska droga do wolności z waszym doniosłym udziałem, ale także z przedstawicielami ówczesnej władzy daje nam możliwość życia w wolnej, demokratycznej, niepodległej Polsce, która jest obecna od 15 lat w strukturach NATO, a od 10 lat w strukturach Unii Europejskiej. To właśnie wasza walka zmierzała do tego, aby Polska była równa, równa dla wszystkich, nie tworzyła przywilejów. Czy dziś ten projekt ustawy nie jest formą oczekiwania przywilejów?

    W ciągu 25 lat polskiej transformacji nie poradziliśmy sobie z bezrobociem, nie poradziliśmy sobie z polską biedą, 1,5 mln dzieci również nie dojada, bieda jest obecna w rodzinach wielodzietnych, w rodzinach żyjących z osobami z niepełnosprawnością, częściej na wsi niż w mieście. 700 tys. emerytów pobiera najniższą, właśnie taką, jaką proponujecie dla opozycjonistów, rentę - 844 zł. Czyli na początek trzeba by było powiedzieć tak, szanowni przyjaciele: chcemy dać również tym osobom o 844 zł więcej niż teraz mają. Skoro ustawa przewiduje trzy bloki uprawnień, to zgoda co do pierwszego, mianowicie dotyczącego pomocy socjalnej, pomocy materialnej, pierwszeństwa w dostępie do świadczeń, również środowiskowych. Jest to spójne z systemem funkcjonującym, jeśli chodzi o ustawę o kombatantach i osobach represjonowanych. Zresztą znaczna część osób, które są przewidziane w tej ustawie, jest objęta tamtą ustawą.

    Już jeden z przedmówców mówił, że funkcjonują w Polsce ustawy, które dają możliwość przynajmniej częściowej rekompensaty za krzywdy i zło. To oczywiście ważna rzecz, niektóre nowe rozwiązania wchodzą w życie od 1 stycznia 2014 r., m.in. zaliczanie do okresów składkowych - poprzednio tylko nieskładkowych - wszystkich okresów związanych z represją polityczną. A więc to nie jest tak, że nowa Polska nie pamiętała, ale czy nową Polskę, biorąc pod uwagę te nierówności społeczne, stać dzisiaj na to, aby powiedzieć, że teraz musimy zrobić to dla 2 tys., jak mówi wnioskodawca, dla 20 tys. ludzi, jak mówił przedstawiciel Prawa i Sprawiedliwości? Pytanie: A więc dla ilu? Dzisiaj nie wiemy tego.

    Myślę, że musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, co to oznacza, skoro jest tak, że prawo do tej renty będą mieli ludzie, których dochód przekracza 2700 zł. Oznacza to tyle, że spełnia to kryterium 84% wszystkich polskich emerytów, 89% wszystkich polskich rencistów, 45% wszystkich żyjących z pracy. Przecież tutaj nie ma rozróżnienia, że to jest dodatek do emerytury i renty. To jest renta, o której z jednej strony mówi się, że ma być honorowa, ale z drugiej strony ustanawia się kryterium dochodowe, które nigdzie indziej, w żadnym systemie nie funkcjonuje.

    A więc pierwszy obszar - tak, drugi obszar: dodatkowe, honorowe rzeczy - jak najbardziej, a trzeci? Jeśli chodzi o specjalną rentę z tym kryterium dochodowym, ta renta ma być też zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych. Te wszystkie pozostałe dodatki mają nie być zaliczane do kryterium dochodowego w odniesieniu do pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych, dodatków mieszkaniowych. A więc też inaczej. Chciałbym was wszystkich zapytać, przyjaciele: Czy chcecie innego traktowania człowieka, który ma dzisiaj 80 lat, przeszedł cały szlak bojowy z bronią w ręku, i tych, którzy 6 miesięcy pracowali w drukarni lub byli w zespole redakcyjnym w roku 1988? Bo ta ustawa przewiduje dla nich również ten przywilej. Oto jest pytanie: Czy w demokratycznej Polsce powinniśmy tak dzielić ludzi? Musimy znaleźć inne rozwiązania, które będą spójne, które nie będą traktować inaczej działaczy opozycji antykomunistycznej z lat 1956-1989 i tych, którzy walczyli z bronią w ręku w latach 1939-1956, do 1989 r., bo wszyscy jesteśmy częścią wolnej i demokratycznej Rzeczypospolitej. (Dzwonek)

    I dlatego też, biorąc pod uwagę to, że ten projekt ustawy nie traktuje równo obywateli, stwarza dodatkowe przywileje z tytułu tej renty, z wyjątkowym kryterium dochodowym, będziemy głosować za wnioskiem o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu. Dziękuję.