18 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie pilnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (druk nr 2446).

Poseł Tadeusz Tomaszewski:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej stanowisko dotyczące tego projektu ustawy, którego wnioskodawcą jest rząd. Trybunał Konstytucyjny 13 czerwca 2013 r. orzekł o niezgodności rozwiązania, które weszło w życie, a dotyczyło skróconego czasu pracy dla pracowników niepełnosprawnych z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. To było spowodowane potrzebą uzyskania dodatkowo zaświadczenia lekarskiego o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy. Po pierwsze, uważamy, że nad tą sprawą rząd mógł sprawniej pracować, bo dzisiaj, na wniosek rządu, Sejm musi przyspieszać, pilną procedurę uruchamiać, żeby zapewnić stan prawny 10 lipca korzystny dla środowiska osób niepełnosprawnych. Jeśli bowiem przestanie funkcjonować ten przepis, to nawet osoby, które dzisiaj mają takie zaświadczenie lekarskie, przestałyby mieć możliwość korzystania ze skróconego czasu pracy. Stąd myślę, że praca nad orzeczeniami Trybunału Konstytucyjnego w związku z tym, że to są ewidentnie stwierdzone błędy legislacyjne - nieistotne, gdzie już one swój początek brały, czy w rządowym czy sejmowym projekcie - powinna mieć priorytet w pracach centrum legislacyjnego. Po drugie, pan przewodniczący Sławomir Piechota mówił o dylematach związanych z tym, czy powinno być tu uprzywilejowanie czy nie. Myślę, że 13 czerwca 2013 r. trybunał wyraźnie powiedział, że ochrona osób z niepełnosprawnością o znacznym stopniu i umiarkowanym jest normą konstytucyjną. To jest ochrona zdrowia i nie można podważać tego innymi aktami prawnymi. Dlatego też powrócimy do rozwiązania, które funkcjonowało wcześniej, i dobrze funkcjonowało.

    Czy dzisiaj wiadomo, ilu to będzie dotyczyło osób? Nie wiadomo, bo takich badań się na dobrą sprawę nie prowadzi. Z badań aktywności ludności wynika, że pracę podejmuje ok. 330 tys. osób z niepełnosprawnościami. Chodzi tu o ponad 50 tys. pracodawców. Jak będzie to miało wpływ? Dzisiaj nie wiadomo. Zapewne będzie pracowało więcej osób z niepełnosprawnością, o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, przy czym będą one miały przywrócone prawo do skróconego czasu pracy: do 7 godz. dziennie i 35 godz. tygodniowo.

    W imieniu klubu chciałbym zaznaczyć, że, po pierwsze, od wielu lat ogranicza się środki z budżetu państwa na dofinansowanie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Po drugie, w ramach szukania oszczędności m.in. pojawiła się ta poprawka, która dzisiaj okazała się niekonstytucyjna. Po trzecie, od 1 kwietnia tego roku weszły w życie kolejne regulacje dotyczące oszczędności, które znacząco ograniczają dofinansowanie zatrudniania osób niepełnosprawnych, zwłaszcza o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Dopiero okaże się, jak to wpłynie na rynek pracy osób niepełnosprawnych. Wielu pracodawców sygnalizowało, niestety, również gotowość zwolnienia części pracowników.

    Sfera publiczna nadal nie podejmuje wysiłku w celu zatrudniania osób niepełnosprawnych. Mimo że w tej Izbie dokonaliśmy nowelizacji ustawy o pracownikach samorządowych, o pracownikach służby cywilnej, to często w niektórych ministerstwach zatrudnia się mniej pracowników niepełnosprawnych niż w gabinetach politycznych. Badałem tę sprawę dokładnie w ramach interpelacji i zapytań poselskich. Okazało się, że w niektórych ministerstwach zatrudnia się mniej pracowników niepełnosprawnych niż w gabinetach politycznych. Mimo zachęt, mimo zastosowania pewnych rozwiązań prawnych, to właśnie nadal zwłaszcza administracja rządowa nie ma w tym zakresie wystarczającej determinacji. Albo inaczej: szefowie tych urzędów traktują wpłatę na PFRON jako normalność, wydatek, który trzeba zaplanować, koszt, nic innego, nie jako karę.

    W związku z powyższym razem musimy monitorować ten proces, ponieważ w pierwszej kolejności państwo powinno (Dzwonek) wyrównywać szanse na rynku pracy, a państwo stanowi również administracja rządowa, która pod tym względem nie powinna odstawać od wszystkich pozostałych pracodawców.

    Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem tego rozwiązania, oczywiście w trybie pilnym, bo jest ono korzystne dla osób z niepełnosprawnością. Dziękuję.