4 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych (druki nr 1576 i 2150).

Poseł Grzegorz Schreiber:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mamy dzisiaj rozmawiać o tym, jak rozszerzyć dostęp do około 100 zawodów, które są obecnie ustawowo nadmiernie regulowane. Pozwólcie państwo, że w tym miejscu na wstępie przytoczę słowa Przemysława Gosiewskiego, twórcy pierwszego w tym stuleciu w polskim parlamencie projektu uwalniającego dostęp do zawodów. Już w 2003 r. mówił, że są osoby, które ukończywszy studia na wyższych uczelniach stanęły przed zasadniczą barierą dostępności do wymarzonych przez siebie zawodów. Organy państwa, w tym Wysoka Izba, mają obowiązek przeciwdziałać tej sytuacji, tak aby przełamać sztuczne bariery w dostępie do zawodów.

    Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, niezmiennie opowiada się za tym, aby likwidować zbędne bariery stające przed młodymi wykształconymi ludźmi, które przeszkadzają im w rozpoczynaniu karier zawodowych. Tak rozumiemy istotę deregulacji zawodów. Moim zadaniem jest dziś odpowiedzieć na pytanie, czy projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych, druk nr 2150, spełnia to kryterium.

    Jeżeli chodzi o wiele zawodów, projekt ten zakłada skrócenie praktyk, skrócenie wymaganego doświadczenia zawodowego, rozszerza katalogi warunków pozwalających uzyskać uprawnienia zawodowe, upraszcza kwalifikacje zawodowe, wreszcie zmniejsza opłaty za egzaminy. Uważamy, że w przypadku niektórych zawodów, takich choćby jak architekci czy inżynierowie budownictwa, są to ryzykowne instrumenty, a np. samo skracanie praktyk zawodowych znacząco nie rozszerzy dostępu do zawodu, gdyż w wielu wypadkach to sam dostęp do praktyki już jest barierą dla absolwentów wyższych uczelni. Bez systemu zachęt dla przedsiębiorców nie osiągniemy tych celów, które sobie zakładamy. Jednak pomimo tej krytycznej uwagi omówiony zakres zmian chcielibyśmy poprzeć.

    Są natomiast jeszcze dwie inne grupy zmian. Po pierwsze, jest grupa zawodów, w stosunku do których w projekcie zakłada się ich otwarcie poprzez obniżenie poziomu wykształcenia czy obniżenie wymaganego wieku. W tej grupie zawodów znajdują się także te zawody, w przypadku których dyplom wyższej uczelni zostaje zrównany na przykład z trzyletnią pracą w zawodzie. Jest to przewidziane na przykład w ustawie Prawo celne. W tym wypadku mamy pewne wątpliwości, czy taki sposób deregulacji ma sens i czy może przynieść efekty. Na pewno dla osób z wyższym wykształceniem te efekty będą odwrotne do tych, o których mówiłem wcześniej.

    Po drugie, jest grupa zmian, dla których nie znajdujemy miejsca w ustawie deregulującej dostęp do zawodów. Po pierwsze, dereglamentacja zawodu zaufania publicznego, za jaki uważamy zawód urbanisty, zdaniem wielu konstytucjonalistów nie powinna mieć miejsca w tej ustawie. W tym zakresie jest oczywiście spór między nami co do tego, czy jest to dereglamentacja czy tylko deregulacja. Naszym zdaniem jest to dereglamentacja, ten zawód znika - wraz z izbą oczywiście - z ustawy. Czy nam się to podoba, czy nie, obowiązuje nas art. 17 konstytucji. Zamiast dokonać podobnej jak w przypadku architektów czy inżynierów budownictwa deregulacji zawodu urbanisty, dokonujemy całkowitej jego likwidacji. Może to skutkować chaosem w planowaniu przestrzennym, co budzi nasze szczególne obawy w związku z następującym niemal jednocześnie - w tym samym czasie - uwolnieniem sprzedaży ziemi, nie wspominając już o agresywnych działaniach deweloperów.

    Po drugie, nie powinno mieć miejsca w przypadku tej ustawy naprawienie błędu dotyczącego ustawowego funkcjonowania metra (Dzwonek), zwłaszcza że proponowane zmiany mają zdecydowanie pogorszyć bezpieczeństwo przewozów pasażerów metrem. Wyłączenie funkcjonowania metra, a także - co ukryto przed posłami - częściowo WKD spod reżimu ustawy o transporcie kolejowym i pozbawienie metra rzeczywistego nadzoru ze strony Urzędu Transportu Kolejowego jest skandaliczną, naszym zdaniem, próbą ukrycia, pod szczytnymi hasłami deregulacji, bałaganu, jaki panuje obecnie w warszawskim metrze. Co ważne, zmiany te nie mają nic wspólnego albo mają bardzo mało wspólnego z deregulacją zawodów. Wręcz odwrotnie, jeżeli regulowaniem zawodów nazwiemy objęcie ich ustawami, to będziemy mieli do czynienia z procesem dokładnie odwrotnym. Otóż w ustawie o transporcie kolejowym dokonujemy doregulowania aż 12 zawodów. Nie wiem, czy to przypadek, czy nie, ale taka sytuacja rzeczywiście ma miejsce. Proszę państwa, arszenik to nie cukier, choć też jest biały. Nie wolno dać się oszukać, bo może to źle się skończyć.

    Nie będę już wymieniał innych zmian, co do których się nie zgadzamy.

    Wicemarszałek Wanda Nowicka:

    Tak, bardzo proszę, panie pośle, proszę już konkludować.

    Poseł Grzegorz Schreiber:

    Przechodzę do konkluzji, pani marszałek.

    Mój klub pragnie poprzeć wszystkie zmiany deregulacyjne. Jednak - jak to zwykle w przypadku Platformy - niby ten kosz jest pełen dobrych owoców, ale w środku zawsze znajdują się poutykane zgniłe jabłka. Nie widzimy więc możliwości poparcia tych zmian, które z samą deregulacją nie mają nic - albo mają bardzo mało - wspólnego. W związku z tym przygotowaliśmy poprawkę, która jest alternatywą dla projektu komisyjnego. Zapraszamy wszystkie kluby do poparcia tej poprawki - poprawki, która będzie wiązała się z poparciem wszystkich zmian deregulujących zawody. Dziękuję, pani marszałek. (Oklaski)