Poseł Józef Lassota:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje oświadczenie dotyczy ˝Europejskiego kodeksu walki z rakiem˝. Choroby nowotworowe występują powszechnie i z punktu widzenia zdrowia publicznego stanowią problem wielkiej wagi, gdyż ponad połowa cierpiących umiera z ich powodu. Prowadząc zdrowszy styl życia, można różnymi metodami poprawić ogólny stan zdrowia i zapobiec wielu zgonom z powodu nowotworów złośliwych.

    Powszechnie uznaje się medycynę naprawczą za jedyny sposób zapobiegania nowotworom. Tymczasem, jak dowiedziono, czynnikami kształtującymi zdrowie są: w 5-10% czynniki genetyczne, również w 5-10% czynniki środowiskowe, w 10-20% medycyna naprawcza, a więc wcale nie tak znacząco, w 20-25% środowisko społeczne, a aż w 40-60% zachowania kształtujące zdrowie. Jak więc widać, szeroko rozumiana profilaktyka, czyli zachowania kształtujące zdrowie, jest najważniejszym sposobem zapobiegania tym chorobom.

    Z tego powodu opracowany ˝Europejski kodeks walki z rakiem˝ zaleca następujące zachowania. Po pierwsze, nie pal. Jeśli już palisz, przestań. Jeśli nie potrafisz przestać, nie pal przy niepalących. Po drugie, wystrzegaj się otyłości. Po trzecie, bądź codziennie aktywny ruchowo, uprawiaj ćwiczenia fizyczne. Po czwarte, spożywaj więcej różnych warzyw i owoców, jedz co najmniej 5 porcji dziennie. Po piąte, jeśli pijesz alkohol - piwo, wino lub napoje wysokoprocentowe - ogranicz ich spożycie. Po szóste, unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne. Po siódme, przestrzegaj ściśle przepisów dotyczących ochrony przed narażeniem na znane substancje rakotwórcze. I po ósme, bierz udział w programach szczepień ochronnych przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

    W Małopolsce edukacja dla zdrowego stylu życia wpisuje się w szkolne programy wychowawcze i szkolne programy profilaktyki. Tarnowski Ośrodek Onkologiczny przy Szpitalu Wojewódzkim im. Świętego Łukasza w Tarnowie we współpracy z kuratorem oświaty w Krakowie, delegaturą w Tarnowie przeprowadził pilotażowy program edukacyjny promocji zaleceń ˝Europejskiego kodeksu walki z rakiem˝. Promotorem projektu było Centrum Onkologii w Warszawie. Finansowany był on przez Ministerstwo Zdrowia. Skierowany był do dzieci i młodzieży szkół podstawowych, gimnazjów, jak i szkół ponadgimnazjalnych Tarnowa, a także subregionu tarnowskiego.

    Adresatami programu były dzieci, ponieważ to one są najbardziej podatne na antyzdrowotne zachowania. Łatwo wpadają w nałogi i często ulegają niekorzystnym wpływom otoczenia. Obserwuje się u nich także brak autorytetów, wczesną inicjację tytoniową, alkoholową i seksualną, antyzdrowotne nawyki dietetyczne, brak ruchu i otyłość. Z drugiej strony dzieci mają duży wpływ na zachowania dorosłych, którzy są podatni na ich wymagania, także w sferze prozdrowotnej, i za ich pośrednictwem możemy wpływać również na zachowania dorosłych.

    Projekt realizowano we wszystkich szkołach powiatów tarnowskiego, bocheńskiego, brzeskiego i dąbrowskiego oraz miasta Tarnowa. Rozpoczęto od przekazania materiałów informacyjnych do szkół: około 1 tys. kodeksów walki z rakiem i 8 tys. materiałów dla uczniów, wydanych w formie komiksów promujących zalecenia kodeksu walki z rakiem.

    ˝Europejski kodeks walki z rakiem˝ pod redakcją prof. Witolda Zatońskiego spotkał się z dużym uznaniem dyrektorów i nauczycieli szkół subregionu tarnowskiego. Z uwagi na możliwość bezpłatnego przekazania każdej szkole kilkunastu egzemplarzy stał się on podstawową pomocą dydaktyczną w nauce o zdrowiu. Publikacja pt. ˝Kodeks zdrowego życia˝ wydana w formie komiksowej w szczególny sposób zainteresowała młodszych i starszych uczniów. Ponadto zorganizowano kilka konferencji dla dyrektorów szkół na temat zaleceń kodeksu.

    Najbardziej jednak skuteczną formą popularyzacji zaleceń tego kodeksu było powołanie liderów gminnych, którzy przeprowadzili szkolenia dla nauczycieli z poszczególnych szkół w gminie. W miarę posiadanych środków udało się powołać 50 liderów, którzy przeszkolili około 3 tys. nauczycieli. Pracują oni bezpośrednio z uczniami, promując zdrowe życie.

    Pragnę z tego miejsca wyrazić uznanie i serdecznie podziękować kuratorowi małopolskiemu Aleksandrowi Palczewskiemu i dyrektorowi delegatury w Tarnowie pani Urszuli Blicharz, dyrektorowi Szpitala Wojewódzkiego im. Świętego Łukasza w Tarnowie pani Annie Czech i patronom tego przedsięwzięcia: prof. Witoldowi Zatońskiemu i prof. Leszkowi Kołodziejskiemu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)