Poseł Waldemar Andzel:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 4 lutego obchodziliśmy 267. rocznicę urodzin Tadeusza Kościuszki, bohatera narodowego Polski oraz Stanów Zjednoczonych. Tadeusz Kościuszko rozpoczął swoją edukację w 1755 r. Wstąpił do kolegium pijarskiego w Lubieszowie, a następnie studiował w Warszawie w korpusie kadetów. Dopiero w Szkole Rycerskiej, której celem było przygotowanie kadry oficerów, ludzi światłych, postępowych i dobrych obywateli, ukształtował swoje poglądy na życie. W tej właśnie szkole zostały mu przekazane wartości, którymi od zawsze podświadomie się kierował. Szkołę ukończył w stopniu kapitana.

    Zarówno ród Czartoryskich, jak i król Stanisław August Poniatowski docenili jego znajomość języków obcych oraz celujące wyniki w nauce, kierując go na stypendium do Francji. W Paryżu równolegle ze sztukami pięknymi i inżynierią studiował także filozofię. Po ukończeniu studiów powrócił do kraju dwa lata po pierwszym rozbiorze Polski. Nie znajdując zatrudnienia w wojsku, wyruszył za ocean, aby dołączyć do armii amerykańskiej, gdzie został mianowany pułkownikiem wojsk inżynieryjnych. W tym czasie budował umocnienia obronne, szańce pod Saratogą, a także twierdzę West Point. W armii amerykańskiej służył pod dowództwem kilku generałów, każde swoje zadanie wykonując z dużym poświęceniem i wielokrotnie przyczyniając się do spektakularnych zwycięstw.

    W 1784 r. wrócił do Polski, aby objąć stanowisko generała majora Wojska Polskiego. Kościuszko walczył w wojnie polsko-rosyjskiej, a po przystąpieniu króla do targowicy podał się do dymisji. Uczestniczył w przygotowaniu insurekcji w 1794 r. i objął jej formalne przywództwo jako najwyższy naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej. Uczestniczył w wielu bitwach, wśród których najbardziej znana jest bitwa pod Racławicami. W bitwie pod Maciejowicami został ranny i dostał się do niewoli carskiej.

    Ostatnie lata życia Kościuszko spędził na tworzeniu dzieł literackich. Z jego inicjatywy powstała praca ˝Czy Polacy wybić się mogą na niepodległość?˝, która miała aż siedem wydań. Spod jego pióra wyszło także dzieło ˝Obroty artylerii konnej˝.

    Kościuszko zmarł w Solurze 15 października 1817 r. Jego zwłoki zostały sprowadzone do Polski i złożone w krypcie św. Leonarda katedry wawelskiej. Jego serce umieszczono w urnie na Zamku Królewskim w Warszawie. Od momentu jego śmierci Polacy odnosili się z coraz większym szacunkiem do postaci Tadeusza Kościuszki. W 1861 r. rocznica jego śmierci była okazją do zorganizowania patriotycznych demonstracji - czarnych procesji, których uczestnicy przyczynili się do wybuchu powstania styczniowego.

    Tadeusz Kościuszko jest jednym z najważniejszych bohaterów narodowych Polski oraz Stanów Zjednoczonych. Jego pomniki znajdują się w wielu amerykańskich miastach, na polu bitwy pod Saratogą oraz przed uczelnią wojskową West Point. Dom Tadeusza Kościuszki w Filadelfii mieści muzeum jego imienia. Dziękuję. (Oklaski)