Poseł Waldemar Andzel:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 27 września tego roku przypada 400. rocznica śmierci wielkiego polskiego kaznodziei ks. Piotra Skargi. Ten znakomity jezuita, teolog i pisarz był jednym z czołowych przedstawicieli kontrreformacji, rektorem Kolegium Jezuitów w Wilnie i pierwszym rektorem Uniwersytetu Wileńskiego.

    Przyszedł na świat 2 lutego 1536 r. w Grójcu jako najmłodsze dziecko Michała i Anny. Młody Skarga studiował na Akademii Krakowskiej, na wydziale filozoficznym. Powołanie do stanu duchownego okazało się jednak silniejsze od kariery naukowej. W roku 1564 we Lwowie przyjął święcenia kapłańskie i rozpoczął działalność kaznodziejską przy katedrze lwowskiej. Odbył podróż do Włoch, w Rzymie wstąpił do zakonu jezuitów. Po powrocie do ojczyzny zajął się działalnością charytatywną - założył w Krakowie Bank Pobożny, który miał chronić ludzi ubogich przed lichwą, lombard ubogich oraz Arcybractwo Miłosierdzia. Ks. Piotr Skarga to również założyciel wielu kolegiów jezuickich, np. w Rydze. W historii naszego kraju zapisał się jako nadworny kaznodzieja króla Zygmunta III Wazy, który szczerze doceniał jego nietuzinkową osobowość i zdolności oratorskie. Skarga zdecydowanie opowiadał się za ograniczeniem władzy Sejmu i jednocześnie zwiększeniem kompetencji władzy królewskiej. Odważnie wskazywał wady polskiej szlachty, a nawet błędy popełniane jego zdaniem przez samego króla (był przeciwnikiem przyjęcia przez Zygmunta III korony szwedzkiej). Zapisał się także jako współtwórca unii brzeskiej.

    Kaznodzieja zasłynął ze swojej twórczości literackiej. Był autorem wielu teksów, w tym najsłynniejszych: ˝Żywotów świętych˝ i ˝Kazań sejmowych˝. Ten ostatni został doceniony dopiero po śmierci Skargi, kiedy to jego przewidywania dotyczące losów Polski stały się aktualne w czasach jej rozpadu. Jezuita został utrwalony w polskiej literaturze również dzięki naszym wieszczom, Adamowi Mickiewiczowi i Cyprianowi Kamilowi Norwidowi, którzy przedstawiali go jako natchnionego narodowego kaznodzieję.

    Warto także wspomnieć, że ks. Piotr Skarga zwracał uwagę na doniosłe znaczenie celibatu i pielgrzymek, głosił również kult ascezy. Swoje argumenty opierał na Piśmie Świętym, wskazywał potrzebę wykluczenia wszelkiej herezji z życia społecznego. Piotr Skarga również dla dzisiejszego pokolenia jest przykładem patriotyzmu i wielkiej troski o sprawy narodu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)