Poseł Waldemar Andzel:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 2 października br. minęło 66 lat od śmierci prezydenta II Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1926-1939, a także wybitnego chemika, wynalazcy m.in. metody pozyskiwania kwasu azotowego z powietrza - Ignacego Mościckiego.

    Mościcki urodził się 1 grudnia 1867 r. w Mierzanowie koło Ciechanowa jako jeden z siódemki rodzeństwa. Pochodził z rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Ślepowron. Jego ojciec i stryjowie walczyli w powstaniu styczniowym.

    W latach 1887-1891 studiował chemię na politechnice w Rydze. Działał wtedy w polskich organizacjach socjalistycznych, m.in. w II Proletariacie. Po krótkim pobycie w kraju, zagrożony aresztowaniem w związku z nielegalnym produkowaniem materiałów wybuchowych i przygotowywaniem zamachu na generała gubernatora Hurkę, wyemigrował w 1892 r. wraz z żoną do Londynu. Tam współdziałał z polskimi socjalistami, pracując głównie jako robotnik. W 1896 r. poznał Józefa Piłsudskiego.

    Rok później przeniósł się do Szwajcarii, gdzie otrzymał stanowisko asystenta na uniwersytecie we Fryburgu. Następnie pracował w przemyśle. Opracował m.in. konstrukcje kondensatorów ogromnej mocy, trafiając w ten sposób do grona najlepszych specjalistów europejskich. W 1912 r. Mościcki objął Katedrę Chemii Fizycznej i Elektrochemii Technicznej Politechniki Lwowskiej. W 1925 r. wybrany został rektorem Politechniki Lwowskiej i w tymże roku przeniósł się na Politechnikę Warszawską. Był autorem ponad 60 prac naukowych i patentów.

    Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości obok pracy naukowej zajął się organizowaniem polskiego przemysłu chemicznego. Mościcki był także inicjatorem powstania bądź założycielem wielu zakładów chemicznych na terenie Polski, m.in. Instytutu Badań Naukowych i Technicznych ˝Metan˝, Fabryki Chemicznej w Jaworznie, Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie i Państwowej Fabryki Związków Azotowych pod Tarnowem.

    W roku 1926 Ignacy Mościcki powrócił również do działalności politycznej i w tym samym roku, dzięki poparciu Józefa Piłsudskiego, został wybrany prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej. Zaprzysiężenie miało miejsce 4 czerwca 1926 r. na Zamku Królewskim przed Zgromadzeniem Narodowym. Jako prezydent Mościcki realizował linię polityczną Piłsudskiego. W 1933 r. został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na drugą kadencję.

    Po śmierci Piłsudskiego w 1935 r. Mościcki stanął na czele grupy polityków zwanej zamkową, która rywalizowała o władzę z grupą popierającą generalnego inspektora sił zbrojnych marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego. We wrześniu 1939 r. został internowany do Rumunii. Swój urząd przekazał Władysławowi Raczkiewiczowi. W grudniu 1939 r. Ignacy Mościcki przeniósł się z rodziną do Szwajcarii. Tam też pozostał do śmierci. Zmarł 2 października 1946 r. w wieku 79 lat w Versoix pod Genewą.

    Swoje życie opisał w pamiętnikach. W 1993 r. jego szczątki przewieziono do Polski i złożono w krypcie prezydenckiej katedry św. Jana w Warszawie. Dziękuję bardzo. (Oklaski)