Poseł Waldemar Andzel:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 29 października obchodzić będziemy 120. rocznicę urodzin Stanisława Ostrowskiego, ostatniego polskiego prezydenta Lwowa, a także trzeciego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie w latach 1972-1979.

    Stanisław Ostrowski urodził się we Lwowie, jego ojciec był powstańcem styczniowym i sybirakiem. Ukończył V Gimnazjum we Lwowie, a następnie podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytetu Wiedeńskiego. W 1919 r. został lekarzem. Należał do Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego. Były to tajne organizacje wojskowe mające stanowić zalążek niepodległych Polskich Sił Zbrojnych. W czasie I wojny światowej służył w I Brygadzie Legionów. W 1918 r. walczył w obronie Lwowa przed armią ukraińską. Brał również udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Za zasługi na polach bitew został odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari V klasy i Krzyżem Walecznych. W okresie międzywojennym za służbę w legionach i przynależność do Związku Strzeleckiego odznaczony został Krzyżem Niepodległości.

    Po zakończeniu wojny był docentem na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, następnie wiceprezydentem i prezydentem rodzinnego miasta. Od 1930 r. był trzy razy wybierany na posła do Sejmu z listy bezpartyjnego bloku współpracy z rządem Józefa Piłsudskiego BBWR. Jako parlamentarzysta zajmował się głównie problematyką ochrony zdrowia. Po agresji sowieckiej na Polskę 17 września 1939 r. i kapitulacji Lwowa przed Armią Czerwoną został aresztowany i więziony przez NKWD we Lwowie i Moskwie. Skazany na 8 lat łagrów, uwolniony po amnestii w 1941 r. ewakuował się z ZSRR wraz z armią Andersa. Z 2. korpusem generała Władysława Andersa przeszedł do Włoch, gdzie pracował w szpitalach wojskowych. W 1946 r. wyemigrował do Wielkiej Brytanii, gdzie aż do przejścia na emeryturę w 1962 r. pracował jako lekarz. 9 kwietnia 1972 r. został prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, zastępując Augusta Zaleskiego. Ustąpił po zakończeniu 7-letniej kadencji 29 marca 1979 r.

    Stanisław Ostrowski zmarł 22 listopada 1982 r. w Londynie. Pochowany został na Cmentarzu Lotników Polskich w Newark, obok grobów poprzednich prezydentów, Władysława Raczkiewicza i Augusta Zaleskiego, oraz premiera generała Władysława Sikorskiego. Dziękuję bardzo.