Poseł Waldemar Andzel:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 15 lipca br. będziemy obchodzili 158. rocznicę urodzin jednego z najbardziej znanych polskich malarzy Jacka Malczewskiego.

    Artysta urodził się w Radomiu w zubożałej rodzinie szlacheckiej. Jego krewni to m.in. znana mistyczka Wanda Malczewska, a także Karol Szymanowski oraz Jarosław Iwaszkiewicz. Warto pamiętać, że Malczewski był uczniem Jana Matejki. Na jego prośbę opuścił gimnazjum i studiował w Szkole Sztuk Pięknych. W wieku 25 lat Malczewski zrezygnował z nauczycieli i rozpoczął samodzielną karierę. Wiele czasu poświęcał na podróże. W 1880 r. wraz z Marcelim Czartoryskim zwiedził północne Włochy. Pojechał też do Lwowa, a lato 1883 r. spędził na Podolu. Jesienią 1884 r. wziął udział w wyprawie archeologicznej do Azji Mniejszej.

    W roku 1897 r. Jacek Malczewski został jednym z członków założycieli tzw. krakowskiej secesji, czyli Towarzystwa Artystów Polskich ˝Sztuka˝. Mimo swej niechęci do środowiska Młodej Polski malarz bywał również w jej salonach i kawiarniach. Był niewątpliwie postacią popularną. Nawet w kabarecie ˝Zielony Balonik˝ pojawiała się kukiełka - Jacek Symbolewski, nawiązująca do symboliki zawartej w obrazach Malczewskiego.

    Jacek Malczewski był inicjatorem i czołowym reprezentantem symbolizmu w polskim malarstwie przełomu XIX i XX w. W obrazach Malczewskiego poza autoportretami widać zainteresowanie symbolizmem i śmiercią. Pojawiają się w nich także liczne wątki patriotyczne: ˝Hamlet polski. Portret Aleksandra Wielopolskiego˝, ˝Melancholia˝. Artysta angażował się w działalność pedagogiczną w Szkole Sztuk Pięknych, ucząc malarstwa kobiety, które w tamtym okresie nie mogły studiować. Założył nawet szkółkę malarstwa dla utalentowanych dzieci pochodzących ze wsi. Jego prace można było zobaczyć choćby we Lwowie. Malczewski jako wybitny malarz prowadził zajęcia w Akademii Sztuk Pięknych, a nawet w 1912 r. został rektorem tej uczelni. Został odznaczony Orderem Polonia Restituta.

    Jacek Malczewski zmarł 8 października 1929 r. Zgodnie z życzeniem został pochowany we franciszkańskim habicie tercjańskim, w którym przed laty się portretował. Jego prochy złożono w krypcie zasłużonych w krakowskim kościele na Skałce. Twórczość artystyczna Malczewskiego i jego wielki talent ciągle zasługują na podziw i wielkie uznanie. Dziękuję bardzo.