3 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 386 i 478).

Poseł Tadeusz Tomaszewski:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jest to ważny projekt ustawy, który reguluje funkcjonowanie osób niepełnosprawnych, zwłaszcza na rynku pracy, ale także podmiotów ekonomii społecznej, jakimi są zakłady aktywności zawodowej czy zakłady pracy chronionej. U podstaw tej nowelizacji leży przede wszystkim praktyka stosowania ustawy, ale także pewne niedoróbki, które wynikały z prac nad ustawą o finansach publicznych i ustawą wprowadzającą ustawę o finansach publicznych.

    Mam na myśli przede wszystkim wprowadzenie możliwości korzystania z systemu dofinansowania SODiR przez samorządowe zakłady aktywności zawodowej. Do tej pory nie mają one możliwości korzystania z tego systemu, natomiast takie same zakłady, prowadzone przez podmioty niepubliczne, korzystają z tego dofinansowania. Stąd powstała ta nierówność. Tak jak mówię, wynika to przede wszystkim z ustawy o finansach publicznych.

    Tu, w tej Izbie, dzięki współpracy Komisji Polityki Społecznej i Rodziny z pełnomocnikiem rządu do spraw osób niepełnosprawnych również w ubiegłym roku dokonaliśmy zmiany ustawy wprowadzającej ustawę o finansach publicznych, która pozwoliła samorządom w ogóle dalej prowadzić zakłady aktywności zawodowej, gdyż wcześniej nie przewidywano takiej możliwości. Sądzę, że to rozwiązanie zamyka równość wszystkich podmiotów, które pracują na rzecz osób niepełnosprawnych, bez względu na organ prowadzący, w dostępie do środków publicznych, zwłaszcza tych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

    Drugim obszarem, który przewiduje ta nowelizacja, jest przede wszystkim uszczelnienie środków finansowych, które są przekazywane do pracodawców z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, poprzez, po pierwsze, system przekazywania tych środków, czyli obowiązek przewidzianego w ustawie przekazywania środków finansowych na konto bankowe lub przekazem pocztowym, a po drugie, uzależnienie przekazywania tych środków finansowych od terminowego ponoszenia kosztów płac. Jest to bardzo istotne, dlatego że w mediach mieliśmy podawanych wiele przykładów na to, że były tu określone nadużycia. Aby mieć więc pewność, że te środki są wykorzystywane w odpowiedni sposób i trafiają na rehabilitację zawodową osób niepełnosprawnych, zaproponowano stosowne zwiększenie uprawnień kontrolnych funduszu, jak również prezesa zarządu funduszu. Uważamy, że są to rozwiązania w pełni zasadne.

    Jeśli chodzi o rozwiązania, które zostały wprowadzone, dotyczące odpowiedzialności za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o rehabilitacji, to zostały one sporządzone mniej więcej tak, jak funkcjonuje to w ustawie o ubezpieczeniach społecznych. Niemniej jednak przewidziano tam zróżnicowanie kary i ta pierwsza, dotycząca 500 zł, budzi wątpliwości, czy w obecnych realiach ekonomicznych 500 zł jest karą czy nie, czy jest wystarczającym instrumentem. Ale myślę, że jest to początek.

    W związku z powyższym można założyć, iż ci, którzy chcą korzystać z systemu wsparcia publicznego, mają dobrą wiarę i przecież w ich interesie jest, żeby przesyłać sprawozdania. A gdyby ten instrument okazał się nieskuteczny, to oczywiście zawsze można tę ustawę nowelizować.

    Tak na marginesie, ta ustawa jest nowelizowana już wiele albo naście razy. W związku z powyższym w środowiskach nasuwa się często pytanie o to, jak dalece zaawansowane są, panie ministrze, prace nad założeniami do nowej ustawy systemowej, która będzie uwzględniała nowe rozwiązania związane z regulacją wynikającą z przepisów unijnych.

    Pozostałe kwestie związane z tą nowelizacją dotyczą uprawnień pełnomocnika rządu do spraw osób niepełnosprawnych, jeśli chodzi o powoływanie powiatowych i wojewódzkich zespołów do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności. Co do zasady zgoda, natomiast pojawiają się w związku z tymi przepisami obawy o to, że w niektórych powiatach zostaną zlikwidowane powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, ponieważ mówi się o zespołach wyjazdowych. Z punktu widzenia osoby, która stara się o status osoby niepełnosprawnej, można powiedzieć, że to wszystko jedno, bo wyjazdowy zespół pojedzie w określone miejsce, chciałbym natomiast zapytać pana ministra, czy w związku z powyższym jest to jedna z przesłanek związanych z reorganizacją sieci, czy tylko i wyłącznie to umocowanie ma na celu z jednej strony poprawę jakości pracy tych zespołów, a z drugiej strony uzyskanie pewności, że te zespoły działają zgodnie z prawem. (Dzwonek)

    Chciałbym w imieniu Klubu Poselskiego SLD oświadczyć, że klub będzie głosował za przyjęciem tej ustawy. Dziękuję. (Oklaski)