15 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z zakupem odzieży i dodatków odzieżowych dla niemowląt oraz obuwia dziecięcego (druki nr 123 i 123-A).

Poseł Anna Elżbieta Sobecka:

    Dziękuję.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić państwu projekt ustawy o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z zakupem odzieży i dodatków odzieżowych dla niemowląt oraz obuwia dziecięcego (druki nr 123 i 123-A).

    Z przedłożonej Wysokiej Izbie regulacji wynika, iż osoby, które poniosą koszty podwyżki podatku na produkty dziecięce, będą mogły ubiegać się o odzyskanie tych pieniędzy. Ta rekompensata to reakcja na planowaną podwyżkę VAT, do której obliguje nas wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, bowiem w dniu 28 października 2010 r. sąd uznał, iż Polska, stosując niższą stawkę podatku VAT na ubranka i obuwie dziecięce, naruszyła unijną dyrektywę. Nie przekonał go nawet argument, iż stosowanie obniżonej stawki podatku ma na celu stymulowanie przyrostu naturalnego. Trybunał stwierdził, że z prawnego punktu widzenia nie może to uzasadniać naruszenia przez państwo członkowskie przepisów dyrektywy.

    Proponowany Wysokiej Izbie projekt ma na celu złagodzenie skutków podniesienia stawki VAT na artykuły dziecięce i tym samym przyjście z pomocą rodzinom wychowującym dzieci. Prawo unijne co prawda krępuje rodziny i osoby posiadające dzieci stawką VAT, ale jednocześnie nie zabrania wprowadzenia mechanizmów rekompensujących podwyżkę. Z uchwalonej przez Sejm nowelizacji ustawy o VAT wynika, że podwyżka VAT na ubranka i obuwie dziecięce czeka nas od 1 stycznia 2012 r. Polska wprawdzie nie ma wyznaczonego terminu, w którym musi dostosować przepisy do regulacji unijnych, jak jednak wynika z pisma ministra spraw zagranicznych, powinno to nastąpić jak najszybciej. Trybunał Sprawiedliwości w swoich wyrokach podkreślił, iż działania podejmowane w celu zastosowania się do wyroku muszą być podjęte natychmiast i zakończone tak szybko, jak tylko jest to możliwe. Odwlekając wprowadzenie zmian, ryzykujemy, że narazimy się na sankcje finansowe i ryczałt albo karę pieniężną naliczaną za każdy dzień naruszenia prawa Unii Europejskiej. Takie są wymagania wspólnotowe. Mówię to w kontekście uzasadnienia wprowadzenia tej podwyżki. Musicie jednak państwo wiedzieć, muszę to powiedzieć, że kraje unijne, jeśli jest to sprzeczne z ich interesami, nie stosują się bezkrytycznie do wyroków Trybunału. Ponadto VAT na artykuły dziecięce jest w większości krajów nierównomiernie niższy niż w Polsce. Jedynie Dania i Szwecja mają wyższy VAT. Trzeba nam wiedzieć również to, że wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości jest skutkiem tego, że polskie rządy negocjujące warunki naszego wejścia do Unii Europejskiej nie zagwarantowały w wielu obszarach dłuższych okresów przejściowych, nie zabezpieczyły naszych interesów tak dobrze, jak zrobiły to inne kraje, np. Luksemburg zagwarantował sobie 3-procentową stawkę VAT, a Wielka Brytania i Irlandia - zerową stawkę VAT na ubranka i obuwie dziecięce.

    Propozycja, którą państwu przedkładam, jest wzorowana na ustawie o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym, która w założeniu miała doraźnie niwelować nierówności podatku w okresie przejściowym, jeśli chodzi o usługi budowlane i remontowe oraz zakup materiałów budowlanych. Tymczasem na gruncie proponowanego projektu ustawy mamy do czynienia ze stałym instrumentem subsydiowania zakupów odzieży i obuwia dla dzieci.

    Proponujemy, aby osoby, które kupią dziecięce ubranka i obuwie po podniesieniu stawki VAT, mogły odzyskać różnicę w kwocie podatku. Projekt określa limit takiego zwrotu. Przysługuje on rodzicom i opiekunom prawnym dzieci w wieku od 0 do 13 lat. Zgodnie z treścią przedłożonego projektu kwota zwrotu ma wynosić 69,57% kwoty podatku od towarów i usług, wynikającej z faktur dokumentujących zakup odzieży i obuwia dziecięcego. Kwota zwrotu odpowiada różnicy między wysokością podatku VAT obliczonego według stawki 23% a wysokością podatku naliczonego według stawki 7%. Aby odzyskać nadwyżkę, trzeba będzie oczywiście złożyć wniosek. Należy opisać w nim poniesione wydatki i sporządzić wykaz faktur dokumentujących zakupy. Ich kopie trzeba będzie dołączyć do wniosku. Urzędy będą oczywiście weryfikować zasadność zwrotu. Proponowane przepisy mówią, że pieniądze bez wydania decyzji zostaną zwrócone tylko wtedy, gdy prawidłowość wniosku nie będzie budzić żadnych wątpliwości.

    Wysoka Izbo! Priorytetem polskiej racji stanu winno być zaradzenie trudnej sytuacji demograficznej. Rolą państwa w tym względzie winno być kreowanie pozytywnych społecznie działań nastawionych na różnoraką pomoc rodzinom posiadającym dzieci. Dzieci zapewnią bezpieczeństwo ekonomiczne i stabilność gospodarczą przyszłych pokoleń. Posiadanie dziecka jest inwestycją w społeczeństwo, w dobrobyt społeczeństwa, który podtrzymywany jest pracą kolejnych roczników. Gdy ich zabraknie, dobrobyt się skończy. Jeśli zatem państwo nie wspiera rodzin posiadających dzieci, nie pomaga im, nie łoży na nie, na ten zasób dobrobytu społecznego, to nie ma moralnego prawa zabierać środków finansowych tak bardzo potrzebnych do utrzymania i wychowania. Państwo nie może zarabiać na tym, że mamy dzieci. Jeżeli państwo nie wspieracie, to nie zabierajcie i tak już poważnie uszczuplonych budżetów rodzinnych. To byłby prezent dla budżetu państwa wymuszony na tych, którzy zwykle nie mają pieniędzy w nadmiarze.

    Według danych Komisji Europejskiej polskie rodziny są najbiedniejsze w Europie. Aż 29% polskich dzieci żyje w biedzie. Mamy najniższe w Europie ulgi i dodatki rodzinne. Polska przeznacza na pomoc rodzinie 0,76% PKB, Niemcy - 9% PKB, Francja - 4% PKB. Państwo polskie nie może traktować dzieci jak prywatne dobro luksusowe, obciążając rodziny wielodzietne tak, jak obciąża się bogacza, który kupuje kolejny luksusowy samochód. Jest to krótkowzroczne i z gospodarczego punktu widzenia - samobójcze. Według szacunków, o które prosiłam, sporządzonych przez Ministerstwo Finansów, budżet państwa wzbogaci się o 160 mln zł na podwyżce VAT z 7% do 23%.

    Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Zatem te 160 mln zł i ani złotówki mniej winno wrócić do rodzin jako rekompensata z tytułu podwyżki VAT na obuwie i ubranka dziecięce, bo powtarzam, jeśli państwo polskie nie pomaga, nie wspiera, po prostu nie łoży na rodziny, to nie ma prawa im zabierać.

    Z uwagi na to, iż pierwotny projekt nie doprecyzowuje, jakim osobom fizycznym przysługuje prawo do zwrotu, złożyłam w imieniu Prawa i Sprawiedliwości autopoprawkę zawartą w druku nr 123-A, która ma charakter techniczno-legislacyjny i poprawia oczywiste pomyłki pisarskie.

    I tak w odniesieniu do art. 1 ust. 1 zakłada się takie ograniczenie, które eliminuje uprawnienie do zwrotu części wydatków dokonywanych okazyjnie przez osoby niebędące rodzicami lub opiekunami prawnymi. W mojej ocenie jest to niezbędne, aby ustawa ta nie stanowiła źródła nadużyć. Ta poprawka brzmi: Ustawa reguluje zwrot części wydatków poniesionych na zakup odzieży dziecięcej, dodatków odzieżowych dla niemowląt oraz obuwia dziecięcego przez osoby fizyczne będące rodzicami lub opiekunami prawnymi dzieci w wieku od 0 do 13 lat.

    W art. 2 po pkt 6 dodaje się pkt 7 w brzmieniu: osoby fizyczne - rozumie się przez to osoby będące rodzicem lub opiekunem prawnym dziecka lub dzieci w wieku od 0 do 13 lat.

    W art. 3 ust. 1 należy wprowadzić górną granicę wydatków refundowanych na jedno dziecko w roku rozliczeniowym, ponieważ minimalna kwota wydatków zwracanych w sposób niewystarczający chroni interes państwa przed nadużyciem tej regulacji, a ona mówi: Osoba fizyczna ma prawo do zwrotu części wydatków poniesionych na zakup odzieży i dodatków odzieżowych dla dzieci oraz obuwia dziecięcego w roku rozliczeniowym, w którym łączna suma tych wydatków nie jest mniejsza od kwoty 200 zł brutto i nie jest większa niż 3000 zł brutto. Jeżeli osoba fizyczna jest rodzicem lub opiekunem prawnym więcej niż jednego dziecka w wieku od 0 do 13 lat, łączna suma wydatków nie może być większa niż iloczyn kwoty 3 tys. zł i liczby dzieci będących pod opieką osoby fizycznej wnioskującej o zwrot wydatków. Art. 5 ust. 4 określa następujące dane: imię i nazwisko dziecka, numer NIP, numer PESEL, adres zamieszkania, które należy uzupełnić o dane dziecka - przepraszam, te dane, które na początku podałam, dotyczą osoby wnioskującej - bądź też dzieci, na które są ponoszone wydatki, aby istniała możliwość zweryfikowania granic wydatków stanowiących podstawę do wyliczenia kwoty zwrotu.

    Art. 9 otrzymuje brzmienie: W ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej wprowadza się następujące zmiany. I tu w art. 82 ust. 1 pkt 7 usuwa się kropkę i po słowie ˝mieszkaniowym˝ dodaje się sformułowanie w brzmieniu: lub na podstawie przepisów o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z zakupem odzieży i dodatków niemowlęcych oraz obuwia dziecięcego. W art. 83 ust. 1 w pkt 8 usuwa się kropkę i po słowie: ˝mieszkaniowym˝ dodaje się sformułowanie w brzmieniu: lub na podstawie przepisów o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z zakupem odzieży i dodatków niemowlęcych oraz obuwia dziecięcego.

    Tyle, tytułem podsumowania, uzupełnienia techniczno-legislacyjnego.

    Szanowni Państwo Posłowie! Przedstawiony przeze mnie projekt regulacji ustawowej zasługuje na poparcie z uwagi na to, że ulga zrekompensuje rodzicom lub opiekunom prawnym dzieci zwiększenie stawki VAT na towary niezbędne do życia i wychowania dzieci. Zwiększenie stawki VAT na odzież dziecięcą i obuwie powiększa bariery ekonomiczne w przypadku rodziców i opiekunów prawnych dzieci.

    Za przyjęciem przygotowanego projektu przemawiają tak względy merytoryczne, jak i natury społecznej. Zwrot przewidziany w projekcie przyjmuje formę stałego subsydiowania przez budżet państwa części wydatków ponoszonych na odzież i obuwie dziecięce. W sytuacji demograficznej Rzeczypospolitej Polskiej wydaje się to racjonalne i uzasadnione. Przedłożony projekt nie narusza przepisów prawa wspólnotowego. Uprzejmie proszę Wysoką Izbę o jego poparcie. Dziękuję uprzejmie za uwagę. (Oklaski)