11 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1786 i 2334).

Poseł Sprawozdawca Robert Kropiwnicki:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw, pierwotny druk nr 1786. Posłem reprezentującym wnioskodawców był poseł Marek Wójcik. Obecnie ten druk ma nr 2334.

    Projekt zawiera bardzo ważną zmianę procedury wyborczej, o której wiele lat toczyła się dyskusja, ale daje się ją w końcu zmaterializować, a mianowicie wprowadzenie głosowania korespondencyjnego dla wszystkich obywateli, nie tylko tych głosujących za granicą. Przypomnę, że procedura ta jest znana już polskiemu systemowi prawnemu, dotyczyła przede wszystkim osób przebywających za granicą. Obecnie rozszerzamy możliwość głosowania korespondencyjnego również na kraj, czyli każdy obywatel, który nie może być w dniu wyborów w swojej komisji obwodowej, może wcześniej wysłać głos korespondencyjnie. To bardzo ważna i dobra procedura, która jest od wielu lat była oczekiwana zarówno przez doktrynę prawa, praktyków, jak i przez obywateli. O głosowaniu korespondencyjnym jeszcze za chwilkę będę mówił.

    W tym projekcie jest również szereg mniejszych zmian, ale bardzo istotnych, głównie doprecyzowujących rozwiązania stosowane w Kodeksie wyborczym, chociażby wprowadzenie definicji korzyści majątkowej, określenie progów dla gmin, dotyczących liczby lokali dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych. To są takie bardzo ważne porządkowe zmiany. Chodzi również o wzmocnienie działań Państwowej Komisji Wyborczej, aby mogła rzetelniej i mocniej weryfikować sprawozdania komitetów wyborczych i partii politycznych. Nakładamy również obowiązek na pełnomocników finansowych, aby lepiej wykonywali swoje zobowiązania dotyczące informowania o zaciąganiu zobowiązań, aby również lepiej informowali o wpłatach, które komitet dostaje na stronie internetowej. Jest bardzo dużo takich drobniejszych zmian.

    Najważniejsze pozostaje oczywiście wprowadzenie możliwości głosowania korespondencyjnego. Pokrótce odniosę się do kluczowych rozwiązań wprowadzanych tą nowelizacją, opisanych w rozdziale 6a pt. ˝Głosowanie korespondencyjne˝. Głosowanie będzie dotyczyło wszystkich wyborów z wyjątkiem wyborów samorządowych. W czasie długiej dyskusji w komisji uznaliśmy, że wybory samorządowe są wyborami bardzo lokalnymi, w przypadku których jednak powinna być wymagana osobista obecność osób głosujących w lokalu wyborczym. Są to niewielkie okręgi wyborcze, w związku z tym dla ułatwienia liczenia głosów i całej procedury uznaliśmy, że jednak lepiej, aby w pierwszej fazie nie dotyczyło to głosowania w wyborach samorządowych, do organów stanowiących oraz wyborów na wójta, aczkolwiek może się zdarzyć, że w przyszłości również powinniśmy to rozszerzać, za czym osobiście się opowiadam.

    W przypadku wyborców niepełnosprawnych nic się nie zmienia. Wyborcy niepełnosprawni mieli i mają nadal uprawnienie do głosowania korespondencyjnego, jak również przez pełnomocnika. Pozostawiamy to bez zmian.

    Zamiar głosowania korespondencyjnego wyborca zgłasza wójtowi w kraju lub konsulowi za granicą do 21. dnia przed dniem wyborów. Zgłoszenie powinno zawierać nazwisko, imię, imię ojca, datę urodzenia, nr ewidencyjny PESEL, oznaczenie wyborów, których dotyczy, a także wskazanie adresu, na który powinien być wysłany pakiet wyborczy, albo deklaracja osobistego odbioru pakietu wyborczego. Ten pakiet będzie musiał zostać dostarczony wyborcy najpóźniej na 7 dni przed dniem wyborów i to będzie obowiązkiem organu organizującego wyborcy, czyli samorządu, najczęściej wójta lub prezydenta, albo też konsula poza granicami kraju. Dopuszczamy również możliwość, że to zgłoszenie nastąpi nawet w drodze telefonicznej, czyli może być to bardzo łatwe - wyborca dzwoni do gminy i informuje, że chce głosować korespondencyjnie.

    Jeżeli zgłoszenie nie spełnia wszystkich wymogów ustawowych, wójt lub konsul wzywa wyborcę do uzupełnienia zgłoszenia w terminie trzech dni, czyli też jest bardzo krótki termin na weryfikację tego. Wyborca otrzymuje pakiet wyborczy nie później niż siedem dni przed dniem wyborów. Identycznie jak to było to stosowane do tej pory, pakiet składa się z koperty pierwszej, w której jest dostarczany, i koperty zwrotnej z oddawanym głosem. I w tej kopercie zwrotnej jest też podpisane oświadczenie wyborcy o tym, że głos został oddany osobiście. Wyborca może odnieść pakiet do urzędu gminy lub obwodowej komisji albo wysyła go pocztą - jest to oznaczone jako przesyłka wyborcza. Jest to bardzo prosta i wygodna procedura, która, podkreślam po raz kolejny, jest już znana, choć czasami budzi wątpliwości nawet niektórych posłów w trakcie dyskusji dotyczące zaufania. Ja uważam, że nie ma do tego podstaw, że jest to bardzo bezpieczna i sprawdzona procedura. Również wyborca może prosić o przesłanie nakładek w alfabecie Braille’a w tym pakiecie.

    To są kluczowe informacje dotyczące głosowania korespondencyjnego. Komisja pracowała bardzo intensywnie, toczyła szereg dyskusji. Chciałbym podziękować wszystkim członkom komisji, jak również jej przewodniczącemu panu posłowi Witczakowi za sprawne prowadzenie obrad, a także ekspertom i Biuru Legislacyjnemu za pomoc w zakresie przygotowania tego projektu. Jeżeli będą jakieś pytania, chętnie na nie odpowiem.

    Panie marszałku, dziękuję bardzo.