11 punkt porządku dziennego:

Poseł Waldemar Pawlak:

    Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Krótko przedstawię propozycję ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Kosmicznej, którą przedkłada grupa posłów. Chcę podkreślić, że są to posłowie ze wszystkich klubów parlamentarnych, i chcę wszystkim wnioskodawcom gorąco podziękować za taką inicjatywę, która sprawia, że Polska może wejść do klubu państw, które będą w sposób bardzo zorganizowany, systematyczny rozwijały sektor kosmiczny.

    Dzisiaj, w obecnych czasach, chyba nikogo nie trzeba przekonywać, jak istotną rolę pełni ten obszar dla różnych ważnych dla państwa funkcji, szczególnie w okresie takich zawirowań i kryzysu, z jakimi mamy teraz do czynienia, Europejska Agencja Kosmiczna, a w perspektywie przyszłości także Polska Agencja Kosmiczna będą mogły w znaczący sposób przyczyniać się do poprawy bezpieczeństwa i Europy, i naszego kraju. Warto tu podkreślić, że techniki i technologie kosmiczne funkcjonują w trzech głównych obszarach, jest to, po pierwsze, telekomunikacja, po drugie, nawigacja, po trzecie, obserwacja. Niezależność w tym zakresie dla Unii Europejskiej i dla krajów europejskich jest ogromnie ważna, szczególnie w sytuacjach różnego rodzaju napięć i komplikacji, które mogą prowadzić do tego, że niektóre systemy albo mogą być wyłączone, albo mogą być po prostu niedostępne dla tych, którzy nie są ich dysponentami.

    Chcę podkreślić duży wkład zespołu ds. przestrzeni kosmicznej, który jest kierowany przez pana posła Bogusława Wontora, chcę podziękować też wiceprzewodniczącemu panu Janowi Buremu za inicjatywę dotyczącą tej ustawy, a także środowisku naukowemu, prof. Banaszkiewiczowi, prof. Kłosowi i prof. Lewandowskiemu, którzy wnieśli duży wkład merytoryczny w przygotowanie tej ustawy.

    Ustawa opiera się na zasadach i mechanizmach stosowanych przy tworzeniu innych agencji państwowych, toteż nie będę omawiał szczegółowo struktury tej ustawy. Co do generalnych rozstrzygnięć, kierowanie agencją powierzone jest prezesowi powoływanemu przez prezesa Rady Ministrów spośród osób wyłonionych w drodze otwartego konkursu, funkcjonuje rada agencji, która reprezentuje różne sektory, różne obszary aktywności - członkowie tej rady są wskazywani nie tylko przez ministrów, ale także przez środowiska naukowe i gospodarcze, także przez firmy, które są aktywne w tym obszarze.

    Trzeba podkreślić, że rozwój technologii kosmicznych nie podlega wyłącznie prawom wolnego rynku, ponieważ udział sektora publicznego w przepływie środków finansowych jest bardzo duży czy dominujący. Są to także takie obszary badań i działalności, które wymagają wsparcia państwowego, bo nie jest to zastosowanie, które od razu, na początku może przynosić dochody komercyjne.

    Warto podkreślić, że wszystkie największe kraje Unii Europejskiej mają znaczące środki na agencje kosmiczne, największe w Unii Europejskiej ma Francja - 2,5 mld dolarów, ale też bardzo duże mają Włochy i Niemcy - ponad 1400 mln dolarów, a także Wielka Brytania czy Hiszpania. W naszym regionie będą to także Czechy, Węgry, Rumunia czy, warto to podkreślić, nawet Ukraina, która ze środkami na poziomie ok. 250-300 mln dolarów rocznie plasuje się bardzo wysoko, jeżeli chodzi o sprawy wykorzystania technologii, które pozwalają znacznie lepiej sterować różnego rodzaju procesami gospodarczymi, instytucjonalnymi i tworzą warunki do tego, że jest znacznie większa konkurencyjność gospodarek, jeżeli chodzi o najnowsze technologie, a także, co jest bardzo istotne, duża niezależność i bezpieczeństwo w zakresie obronności, w zakresie telekomunikacji, geolokalizacji czy też obserwacji różnych zjawisk na ziemi.

    Na zakończenie chciałbym jeszcze raz podkreślić, że propozycja przedkładana Wysokiemu Sejmowi jest inicjatywą grupy posłów reprezentujących wszystkie środowiska polityczne i może być dobrym zwieńczeniem polskiego członkostwa w Europejskiej Agencji Kosmicznej, wprowadzając w sposób zinstytucjonalizowany sprawne zarządzanie całym sektorem kosmicznym, ponieważ agencja będzie pełniła kluczową rolę koordynacyjną, ale także będzie instytucją inicjującą różne projekty i działania, wykorzystującą nie tylko środki budżetowe, bo pojawi się również możliwość szerszego wykorzystania środków europejskich, a także lepszego wykorzystania naszej składki płaconej do Europejskiej Agencji Kosmicznej. Chcę podkreślić, że sprawa polskiego członkostwa w Europejskiej Agencji Kosmicznej ma swoją długą historię, od podpisania wniosku do członkostwa w Europejskiej Agencji Kosmicznej upłynęło 18 lat. Mam nadzieję, że powołanie Polskiej Agencji Kosmicznej przyczyni się do tego, że będziemy mogli łatwiej wykorzystywać różne możliwości, które niesie ta najwyższa technologia w wielu dziedzinach. Czasami nawet sobie tego nie uświadamiamy, bo posługując się nawigacją satelitarną, często nie zdajemy sobie sprawy, że jest to możliwe tylko dzięki technologiom kosmicznym, a w wielu zastosowaniach gospodarczych ta nawigacja pozwala na pozycjonowanie nawet z dokładnością do kilku centymetrów, przy czym, to jest też ciekawe, w niektórych przypadkach korzystamy nie tylko z amerykańskich czy europejskich systemów, ale także rosyjskich, które zapewniają dość dużą dokładność. Warto w tym miejscu przywołać też przykład systemu nawigacji, historii tego systemu, kiedy to celowo popełniano pewne błędy w pozycjonowaniu. Dopiero od pewnego czasu udostępniono to do celów cywilnych, zapewniając dużo większą dokładność.

    W tym kontekście, jeżeli mówimy o szeroko rozumianym bezpieczeństwie Europy, a także Polski, nasze uczestnictwo w tych projektach powinno być dobrze zaprogramowane i skoordynowane. Dlatego posłowie wnoszą projekt dotyczący powołania Polskiej Agencji Kosmicznej. Mam nadzieję, biorąc pod uwagę techniczny charakter tego projektu, że zostanie on przyjęty na tym posiedzeniu Sejmu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)