8 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o powiecie metropolitalnym (druk nr 2107).

Poseł Witold Klepacz:

    Dziękuję bardzo.

    Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Na wstępie, jeśli pani marszałek pozwoli, w imieniu pani marszałek i Wysokiej Izby chciałbym powitać pana Mirosława Sekułę, marszałka (Oklaski) województwa śląskiego, byłego posła, który przysłuchuje się z uwagą dzisiejszej debacie.

    Witamy serdecznie, panie marszałku.

    Wicemarszałek Wanda Nowicka:

    Witamy serdecznie, panie pośle.

    Poseł Witold Klepacz:

    Twój Ruch, w imieniu którego przedstawię stanowisko wobec procedowanej ustawy, dostrzega potrzebę prawnego unormowania zasad funkcjonowania obszarów metropolitalnych rozumianych jako narzędzie do podwyższania jakości i dostępności usług publicznych. Nie będę już nawiązywał do okresów, w których trwały prace nad tą ustawą, bo to doskonale zrobił poseł sprawozdawca. Powiem tylko, że byliśmy bardzo blisko uchwalenia czy przyjęcia tej ustawy, tych rozwiązań w 2007 r. Niestety tak się nie stało, ustawa ugrzęzła w komisji wskutek ambicjonalnych sporów między poszczególnymi regionami. Ponadto ˝Krajowa strategia rozwoju regionalnego na lata 2010-2020˝, przygotowana przez ówczesne Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, metropolitalne zaszczyty i pieniądze przewidywała tylko dla stolicy. A tymczasem działalność ośrodków metropolitalnych powinna być kołem zamachowym dla rozwoju poszczególnych regionów. Wiele inicjatyw o charakterze metropolitalnym dobrowolnie i bez ustawy nasze miasta już realizują. Dotyczy to planowania, strategii, inwestycji, również wspólnej promocji. Potrzebne jest jednak wskazanie w ramach ustawy zadań, które należy wykonywać obligatoryjnie, i tuprawnień, jakie będzie miała metropolia. Jednak nie powinien to być kolejny szczebel administracji. Wspólne zarządzanie jest po prostu tańsze i co do tego nie ma żadnej wątpliwości. Miasta średniej wielkości mają zbyt mało pieniędzy, aby sfinansować duże inwestycje w infrastrukturę. Zadaniem metropolii jest organizowanie transportu, wspieranie biznesu, zarządzanie środowiskiem, rynkiem pracy oraz zarządzanie talentami. Na poziomie lokalnym zaś pozostawione powinny być takie sprawy, jak zarządzanie gospodarką komunalną, szkolnictwo, także wszelkie kwestie związane z udogodnieniami dla mieszkańców. Oczywiście każdy przypadek jest nieco inny i dlatego podstawą jest zdiagnozowanie zarówno tego, czym jest dany obszar metropolitalny, jak i tożsamości i tendencji lokalnych.

    Niestety proponowany przez Platformę Obywatelską projekt ustawy metropolitalnej ma co najmniej klika poważnych wad. Koncepcja zgromadzenia równorzędnych ośrodków miejskich w ramach konurbacji mocno podważa pomysł jednego planu zagospodarowania przestrzennego dla aglomeracji. Jak wyglądałby taki plan wobec faktu, że w skład konurbacji wchodzi np., tak jak na Śląsku i w zagłębiu, 19 miast, z których każde ma indywidualny pomysł na zagospodarowanie tkanki miejskiej oraz oryginalną architekturę. W mojej ocenie koncepcja pogodzenia interesów wszystkich podmiotów przyszłej aglomeracji w ramach jednego planu zagospodarowania przestrzennego będzie rodziła więcej konfliktów i nieporozumień niż dotychczasowe regulacje prawne. Jednak największe zastrzeżenia budzi fakt stworzenia dodatkowego szczebla administracji samorządowej na wybranych obszarach Polski. Utworzenie powiatu metropolitalnego nie wiąże się z likwidacją dotychczasowych powiatów, a zatem powiat metropolitalny stałby się czwartym szczeblem samorządu terytorialnego. Co więcej, projektodawcy nie wskazali żadnych kryteriów, jakie będą musiały być spełnione, aby utworzyć powiat metropolitalny. Rozwiązania zawarte w projekcie ustawy naruszają także zasadę samodzielności jednostek samorządu terytorialnego, które zostałyby włączone do powiatu metropolitalnego, a katalog zadań powiatu metropolitalnego jest sporządzony bez zachowania spójności z przepisami odrębnymi. Jest jeszcze cały szereg innych zastrzeżeń. Projekt ten nie precyzuje zasad wyznaczania granic powiatu metropolitalnego, jak również brakuje w nim określenia relacji między samorządem wojewódzkim a powiatem metropolitalnym.

    Są inne jeszcze uwagi, ale ze względu na to, że podzieliłem się swoim czasem z panem posłem Gibałą, który będzie mówił o sprawach finansowania tego projektu, zmierzam już do konkluzji. Pomimo tych braków, tych wad, które wskazałem, klub Twój Ruch jest za tym, aby ten projekt znalazł się w komisjach sejmowych, był dalej procedowany, bo Polska powinna wykorzystać szansę rozwoju i musi dążyć do spójności terytorialnej poprzez pełniejsze wykorzystanie potencjału największych ośrodków miejskich oraz wzmacnianie związków pomiędzy metropoliami i terenami zurbanizowanymi a otaczającymi je mniejszymi miastami i terenami wiejskimi. Dziękuję bardzo. (Oklaski)