39 i 40 punkt porządku dziennego:

  39. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o Rzeczniku Praw Przedsiębiorcy (druk nr 1503).
  40. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o Rzeczniku Praw Przedsiębiorców (druk nr 1504).

Poseł Krzysztof Borkowski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! Mam zaszczyt w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego zaprezentować stanowisko co do dwóch projektów ustaw o Rzeczniku Praw Przedsiębiorców, projektu zgłoszonego przez posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego, i nie tylko, i projektu zgłoszonego przez Ruch Palikota.

    Obydwa projekty są bardzo podobne, obydwa projekty mają głównie na celu ustanowienie instytucji rzecznika praw przedsiębiorców, do którego zadań należałaby przede wszystkim ochrona praw i wolności gospodarczej przedsiębiorców, praw określonych także w konstytucji Rzeczypospolitej.

    Dziś mamy taką sytuację, że wydawałoby się, iż powołanie, jak pan poseł Czerwiński mówił, kolejnej instytucji - silnej instytucji, urzędniczej - może być niepotrzebne. Tak mogłoby się tylko wydawać. Posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego zdecydowanie inaczej uważają i popierają ten projekt. Na dzień dzisiejszy właśnie te zaskorupiałe instytucje urzędnicze są nie do ruszenia dosłownie przez przedsiębiorców, mówiąc najkrócej, i przedsiębiorcy często pozostają bezsilni. Nie tylko urzędnicy, ale także organy wymiaru sprawiedliwości zasklepiły się i, tak jak powiedziałem, przedsiębiorcy, także obywatele, są pozostawieni samym sobie. Dlatego warto pochylić się nad tym projektem. Poszczególne jego przepisy jednoznacznie precyzują, jakie są zadania rzecznika praw przedsiębiorców. Popatrzmy chociażby na orzecznictwo wojewódzkich sądów administracyjnych - wpłynęło ponad 15 tys. różnego rodzaju skarg na czynności urzędników czy centralnych organów administracji, z tego ponad 1/3 to skargi zasadne.

    Podobnie jest w przypadku samorządowych kolegiów odwoławczych, czyli to pokazuje, jak niewydolny mamy aparat i jak silne jest lobby urzędnicze. A co dopiero, jeżeli cała grupa prawników pracuje w takich instytucjach, bo nie tylko urzędnicy, opinie wydają też prawnicy, to jak przedsiębiorcy, szczególnie mali i średni przedsiębiorcy, mogą tym urzędnikom sprostać i dać sobie radę z tym całym aparatem. Jeżeli tak przygotowany aparat urzędniczy wydaje decyzje, to ponad 1/3 tych decyzji jest uchylanych i skargi obywateli czy też przedsiębiorców są zasadne. Istnieje nierówność w relacji przedsiębiorcy wobec organów państwa, są różne przypadki, możemy mnożyć takie przypadki, bardzo konkretne, jak chociażby kara nałożona w postaci decyzji, wydana decyzja, nałożona kara na przedsiębiorcę i taką karę trzeba uiścić zazwyczaj w ciągu 14 dni, natomiast można złożyć odwołanie do następnego organu czy też do wojewódzkiego sądu administracyjnego, ale to nie zwalnia z zapłacenia kary i przedsiębiorca w wielu wypadkach jest bezsilny. Ma rację i wygrywa, ale wygrywa dopiero po jakimś czasie, a środki komornik urzędu skarbowego czy inna instytucja, czy też bezpośrednio inspekcyjna instytucja, albo egzekwuje, albo te środki trzeba uiścić na rachunek tejże instytucji. Dziesiątki inspekcji, bo niektóre przedsiębiorstwa podlegają dziesiątkom inspekcji, prowadzą drobiazgowe, kosztowne kontrole. Te kontrole nie tylko są dotkliwe dla przedsiębiorców, ale przede wszystkim są dotkliwe dla budżetu państwa. Często jedzie jeden samochód, jedzie drugi samochód urzędników, trzeci, badają sprawę przez kilka tygodni, miesięcy, lat nawet i potem nie mają racji i wszystko rozchodzi się i okazuje się, że nikt za to nie ponosi odpowiedzialności, a często bywa to zwykła złośliwość.

    To wymaga spojrzenia takiej instytucji, jak chociażby rzecznik praw przedsiębiorców, która tych przedsiębiorców chroniłaby. Często też przepisy prawne są różnie interpretowane przez różne organy kontrolne. Można mnożyć przykłady. Inną wykładnię prezentuje na przykład inspekcja sanitarna, inną wykładnię Inspekcja Weterynaryjna, jeszcze inną Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, a jeszcze inną Państwowa Inspekcja Handlowa. Jak przedsiębiorca ma się w tym wszystkim poruszać i kto ma rację? To przedsiębiorca ma ustalać? Tak że myślę, że to może ustalić rzecznik praw przedsiębiorcy. Prawdziwą mitręgą są chociażby szkodliwe działania w wielu miejscach, opieszałe działania organów sprawiedliwości, czy to prokuratury, czy sądu.

    Także wielkim niedowładem dzisiaj, może nawet niedowładem w tym znaczeniu, że to są bardzo późno i opieszale wydawane decyzje, ale przede wszystkim drobiazgowe działania, jest opieszałość regionalnych dyrekcji ochrony środowiska. Wielu przedsiębiorców, krajowych i zagranicznych, wręcz się wynosi z naszego kraju albo z niektórych miejsc, szczególnie tak się dzieje tam, gdzie jest wysokie bezrobocie, rezygnując, a byłaby to szansa, żeby stworzyć tam miejsca pracy. Wiele jest takich miejsc w naszym kraju i przeciwko tym dziwnym inwestycjom, które są lokalizowane, zastrzeżenia czy protesty składają różnego rodzaju instytucje i organizacje, które oddalone są kilka, kilkadziesiąt, a nawet kilkaset kilometrów, i to znacznie opóźnia proces inwestycyjny. Powiem tak: szczególnie tutaj przepisy podatkowe są niejasne.

    Wielokrotnie pisałem do Ministerstwa Sprawiedliwości jako koalicyjny poseł i otrzymywałem taką odpowiedź: przepisy podatkowe ma zinterpretować izba skarbowa działająca w danym województwie. Teraz przedsiębiorca w jednym województwie ma to inaczej zinterpretowane, przedsiębiorca w drugim województwie - inaczej. Rolnik przedsiębiorca, bo też są tacy, w jednym województwie może z żoną prowadzić działalność gospodarczą, w drugim województwie może prowadzić już tylko żona, bo jak żona prowadzi działalność, to on już nie może prowadzić działalności gospodarczej. To jest po prostu kuriozalne i nie do przyjęcia. To są działalności praktyczne. Prowadzę działalność gospodarczą i wiem, jak to się odbywa. Na dzień dzisiejszy można powiedzieć, że najlepiej by było, gdyby ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, gdyby całe prawo gospodarcze, wszystkie ustawy, wszystkie przepisy, gdybyśmy je znowelizowali, były przejrzyste, jasne dla przedsiębiorców, żeby prawo podatkowe było jasne i przejrzyste, ale tego nie ma. Do tego jeszcze dzisiaj różne ugrupowania polityczne, nawet na tej sali, spierają się, zmienia się kadencja Sejmu, a przedsiębiorcy są pozostawieni sami sobie, a świat i globalizacja tak szybko postępują, że my za tym wszystkim nie zdążamy, a na pewno my, jako politycy, nie zdążamy.

    W związku z tym instytucja rzecznika praw przedsiębiorcy jak najbardziej jest potrzebna i popieram, a występuję w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, obydwa projekty, Polskiego Stronnictwa Ludowego i Ruchu Palikota, i proszę Wysoką Izbę, żebyśmy się pochylili nad tymi projektami, bo to jest ratunek dla przedsiębiorców, dla działalności gospodarczej, ratunek dla naszego budżetu, bo ten budżet coraz bardziej się kurczy. Jak powiedziałem wcześniej, jeszcze raz powtórzę, w tej globalizacji, a dzisiaj tylko handel w Polsce kwitnie, natomiast nie ma albo coraz mniej jest produkcji, to jest ratunek, żeby były wpływy do budżetu, miejsca pracy i postęp w naszym kraju, a w przyszłości może aplikacja po środki unijne, które będziemy mogli aplikować po roku 2014.

    Instytucja praw przedsiębiorcy, ile będzie kosztowała i jak będzie zetatyzowana, to będzie zależało od Wysokiej Izby. To my zdecydujemy, ilu tam będzie pracowników, ile etatów stworzymy, czy to będzie 10, 15 czy 20 mln. Po za tym pragnę zwrócić uwagę, że w projekcie kadencja rzecznika to jest pięć lat, czyli jest takie bezpieczeństwo, bo kadencja Sejmu trwa cztery lata, czyli ktoś będzie czuwał nad tym, żeby prawa przedsiębiorcy, większego, a szczególnie tego średniego i małego, oraz mikroprzedsiębiorcy były respektowane i przestrzegane. Jak najbardziej jesteśmy za przyjęciem projektów i skierowaniem ich do dalszych prac. Mam prośbę do pana marszałka, do konwentu, żeby jak najszybciej nadać bieg temu projektowi.

    W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego informuję Wysoką Izbę, że jesteśmy za skierowaniem obydwu projektów do dalszych prac. Bardzo dziękuję.