5 punkt porządku dziennego:

Przedstawiony przez prezesa Rady Ministrów dokument: ˝Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2014 r.˝ (druk nr 3390) wraz ze stanowiskiem Komisji Infrastruktury (druk nr 3471).

Poseł Maciej Banaszak:

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Co roku omawiamy w Wysokiej Izbie raport o stanie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Dziś omawiamy rok 2014. W zasadzie cały raport można po raz kolejny podsumować cytatem z filmu ˝Rejs˝: ˝Patrzę w lewo, nic, patrzę w prawo, nic, dłużyzna, panie˝. Dokładnie tak wygląda poprawa bezpieczeństwa na naszych drogach. Są, owszem, lekkie wahnięcia na plus, ale niestety wciąż jesteśmy w ogonie państw europejskich.

    Nie potrafię zrozumieć, dlaczego ciągle forsuje się przekonanie, że w naszym kraju przyczyna śmiertelnych wypadków to prędkość i pijani kierowcy. Tezy te powtarzają policjanci na podstawie swoich raportów powypadkowych. Problem jednak w tym, że te raporty można wsadzić między bajki, a nie opierać się na nich. Zresztą Najwyższa Izba Kontroli, analizując działania Policji na rzecz bezpieczeństwa w ruchu drogowym, masakruje tą instytucję. Pozwolę sobie zacytować kilka opinii. Ponad 40% policjantów drogówki nie ukończyło wymaganego przeszkolenia specjalistycznego w zakresie ruchu drogowego. Taki stan rzeczy może mieć wpływ na rzetelność dokonywanych przez policjantów ustaleń dotyczących zdarzeń na drodze, oceny uczestników ruchu, decyzji o nałożeniu mandatu, zwłaszcza w skomplikowanych sytuacjach, a także na zdolność do pomagania kierowcom np. za pomocą ręcznego kierowania ruchem na dużych skrzyżowaniach. Następna opinia. Kurs dotyczący czynności na miejscu zdarzenia drogowego (wypadku, kolizji) ukończyło niecałe 7% policjantów, obsługi wideorejestratorów - 8,5%, kontroli tachografów cyfrowych - niecałe 15%, kierowania motocyklem - 7% (choć, uwaga, drogówka posiada na wyposażeniu 706 nowych, sprawnych, dobrych motocykli, to przeszkolonych zostało raptem 530 policjantów), kurs doskonalenia techniki jazdy samochodem ukończyło ponad 15% policjantów drogówki. I kolejna, bardzo istotna sprawa. Policjanci błędnie rejestrowali dane na temat wypadków i kolizji w kartach zdarzenia drogowego i w Systemie Ewidencji Wypadków i Kolizji, SEWiK. To są tylko wybrane fragmenty raportu, takich przykładów jest zdecydowanie więcej, ale niestety nie mam czasu, aby tu wszystkie przedstawiać. Wysoka Izbo, zatem albo rzetelnie przygotujmy policjantów, albo przestańmy się opierać na ich statystykach i raportach.

    Z kolei raport NIK za 2014 r. na temat bezpieczeństwa w ruchu drogowym jasno pokazuje, co jest przyczyną takiej liczby wypadków i ofiar śmiertelnych. Są to przede wszystkim: zła infrastruktura drogowa, fatalny system szkolenia kierowców, złe, niejasne, chaotyczne, nieczytelne oznakowanie dróg, zły stan techniczny pojazdów - do tego zagadnienia jeszcze wrócę, mówił o tym poseł Szmit - brak odpowiednich kampanii społecznych, chociaż ta ostatnia, pod hasłem ˝Zgazu Tanoga˝, to jest już jakieś światełko w tunelu - gratulacje - i wreszcie edukacja od najmłodszych lat.

    Proszę zwrócić uwagę na to, że w poprawę bezpieczeństwa zaangażowane są resorty infrastruktury oraz spraw wewnętrznych. Ja pytam, a gdzie jest resort edukacji. Już od przedszkola powinien być prowadzony przedmiot z zakresu bezpieczeństwa na drodze. To przecież w szkole dziecko dostaje pierwszy dokument uprawniający do poruszania się na drogach, jakim jest karta rowerowa. A jak to teraz wygląda? Od czasu do czasu pojawia się w szkole pan policjant, który coś tam dzieciom opowie, rozda odblaski od sponsorów, i praktycznie na tym koniec. Gdzie kompleksowa edukacja?

    Chciałbym w tym miejscu wrócić jeszcze do kwestii stanu technicznego pojazdów. Otóż według raportu Policji - tu znowu te nieszczęsne raporty - uwaga, tylko 0,4% wypadków było spowodowane złym stanem technicznym pojazdów. Dla przykładu podam, że w Niemczech jest to prawie 10%. Czyli co? W takim układzie my w Polsce jeździmy nówkami, a w Niemczech jeżdżą rzęchami. Kuriozum.

    Tu na szczęście kłania się dyrektywa Unii Europejskiej dotycząca stacji kontroli pojazdów, którą musimy wdrożyć, przypomnę, do maja 2018 r., czym zajmie się Sejm następnej kadencji. Dzięki temu, mam nadzieję, skończy się tzw. pieczątkowanie na stacjach kontroli pojazdów, przeglądy będą rzetelne, diagności regularnie szkoleni, a urządzenia kontrolowane i kalibrowane. Zwrócę tu uwagę na to, że zdarzały się stacje kontroli pojazdów, którym udowodniono, że w godzinach pracy nie byłyby w stanie wykonać tylu przeglądów, ile wykazywały.

    Co zatem należy zrobić, aby poprawić bezpieczeństwo na naszych drogach? Znowu wrócę do raportu NIK. Otóż należy powołać nadrzędny, niezależny organ, któremu to podlegać będą resorty, a nie na odwrót, jak to ma miejsce teraz. Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego przez takie umocowanie nic nie zmieni w zakresie poprawy bezpieczeństwa jeszcze przez wiele lat, a przypomnę tylko o kwocie ponad 50 mld zł rocznie, jaką traci budżet na rzecz kosztów wypadków drogowych. Tak, 50 mld zł.

    Konkludując, trzeba powiedzieć, że od lat właściwie nie widać poprawy stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego, a w każdym razie poprawa następuje zbyt wolno, dlatego Klub Poselski SLD będzie głosował za odrzuceniem informacji ˝Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2014 r.˝.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na koniec, gdyż jest to moje ostatnie wystąpienie, pozwolę sobie na odrobinę prywaty. Bez względu na to, która partia będzie za chwile rządzić, apeluję o powołanie instytucji, która realnie zajmie się poprawą bezpieczeństwa na naszych drogach, a sam jako poseł, który nie kandyduje, chętnie będę wspierał działania na rzecz powołania takiej instytucji, a nawet jestem skłonny kompleksowo się tym zająć i pomagać w następnych latach. Bardzo dziękuję. (Oklaski)