Poseł Jacek Świat - Wystąpienie z dnia 09 lipca 2015 roku.

Poseł Jacek Świat:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przedstawiam stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość dotyczące projektu nowelizacji prawa autorskiego i praw pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych z druku nr 3449.

Ostatnie tygodnie przyniosły ogromne przyspieszenie prac legislacyjnych, przy czym niektórzy to bardziej fizjologicznie określają. Taka praca ˝na kolanie˝ pod nawałem projektów stała się normą, co uderza przede wszystkim w opozycję, bo my nie dysponujemy wsparciem takiego aparatu prawniczego, jakim jest choćby Rządowe Centrum Legislacji. I chciałbym z tego miejsca przeciw takiemu trybowi pracy gorąco zaprotestować.

Wysoki Sejmie! Ustawa jest generalnie potrzebna i zawiera zapisy bardzo pożyteczne, implementuje dyrektywy unijne, wprowadza regulacje, których bardzo brakowało w naszym systemie prawnym. Tu szczególnie myślę o wprowadzeniu opłaty bibliotecznej oraz o postępowaniu z utworami osieroconymi i dziełami niedostępnymi. O zaletach ustawy nie będę więcej mówił, bo mówili o nich już poprzednicy, a skupię się na bardzo poważnych wątpliwościach. Największe budzi oczywiście skreślenie art. 30 tworzącego do tej pory podstawę działania firm monitorujących media. Zgadzam się, że należy ukrócić nadużywanie monitoringu do odsprzedaży w sieci efektów cudzej pracy, jednakże monitoring jest bardzo użytecznym narzędziem pracy w biznesie, w polityce, także w działalności społecznej. Ten rynek będzie istniał i będzie się rozwijał, należy więc mu zapewnić godziwe możliwości niezależnego działania, bo to jest w istocie element demokracji. Nie może być tak, że jakiś wydawca będzie decydował, czy wolno monitorować wydawaną przez niego gazetę, bo to jest aberracja. Myślę, że najlepszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie tutaj licencji ustawowej. W projektowanym systemie prawnym będzie nam groziło spacyfikowanie tego rynku, a w konsekwencji jego przejęcie i zmonopolizowanie przez lobby choćby Izby Wydawców Prasy i REPROPOL-u. I ja się dziwię, że ministerstwo, choć miało na to czas, nie przygotowało, zresztą obiecanej, regulacji w tej sprawie.

Budzą pewne emocje zapisy dotyczące dozwolonego użytku edukacyjnego. Z jednej strony oczywiście musimy zadbać o interesy twórców, z drugiej nie ma gwarancji, że biblioteki, muzea, domy kultury czy organizacje pozarządowe będą mogły bez skrępowania prowadzić działalność edukacyjną wyłącznie na podstawie prawa cytatu. To może być podstawa zbyt słaba. To się okaże w życiu, wątpliwości jednak i emocje pozostają.

O ile sama opłata biblioteczna jest rozwiązaniem dobrym, o tyle budzi zastrzeżenie to, że biblioteki umieszczone w ministerialnym wykazie, które będą zobligowane do prowadzenia sprawozdawczości, nie otrzymały środków na nowe zadania. A przecież, pamiętajmy, część z tych bibliotek to będą placówki małe, prowincjonalne, bardzo słabe kadrowo i dla nich będzie to ogromne obciążenie. Naszym zdaniem za niski jest limit wydatków na tzw. opłatę biblioteczną. Został on obliczony na podstawie średniej z lat w istocie pewnego kryzysu czytelnictwa. Wszyscy chyba na tej sali liczymy, że zwiększy się ilość zakupów bibliotecznych, zarówno z programów ministerialnych, jak i samorządowych, i że zwiększy się także czytelnictwo w Polsce. W efekcie może się zdarzyć, że za 2-3 lata przeznaczone środki, że ten limit okaże się za mały, by wypłacać należne tantiemy autorom.

Reasumując, doceniamy zalety tego projektu, jednakże przedstawione tutaj niektóre zastrzeżenia i inne istniejące nie pozwalają nam z czystym sumieniem poprzeć tej ustawy. Dlatego wstrzymamy się od głosu. Dziękuję.