2 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o:
  - senackim projekcie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych,
  - poselskim projekcie ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956-1989 oraz o zmianie niektórych innych ustaw
   (druki nr 2137, 2342 i 3119).

Poseł Jacek Świat:

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pragnę przedstawić w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość opinię o szczególnej ustawie. Oto rozpatrujemy ustawę, która ma uhonorować najaktywniejszych działaczy opozycji antykomunistycznej i jednocześnie umożliwić efektywną pomoc tym spośród nich, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji życiowej. Przy okazji witam przedstawicieli środowisk opozycyjnych, którzy są na galerii. Dziękuję za aktywną pracę w podkomisji i komisji.

    Dziś najaktywniejsi z tych działaczy to ludzie co najmniej w średnim wieku, którzy właśnie zaczynają płacić za swoją dawną aktywność. Płacą za nią zrujnowanym zdrowiem, nerwicami, a przede wszystkim bardzo skromnymi i wręcz głodowymi emeryturami. To jest często efekt ówczesnych represji i życia w podziemiu. Musimy tym ludziom pomóc, bo pomoc, o której tak dużo mówił pan poseł sprawozdawca, jest moim zdaniem oczywiście niewystarczająca. To jest materialny, praktyczny wymiar tego projektu ustawy, ale jest oczywiście też wymiar moralny.

    Walka z komunizmem prowadzona była z odruchu serca. Bez gwarancji sukcesu ludzie poświęcili tej walce bardzo wiele. Poświęcili, nie boję się patosu, dla Polski, dla nas wszystkich. Nie dziwię się dzisiejszej goryczy wielu z dawnych działaczy, którzy patrzą, jak kolejni przedstawiciele dawnego reżimu są chowani z honorami czy jak ludzie, którzy się utuczyli w dawnym systemie czy w momencie transformacji, żyją dziś zdecydowanie bardziej szczęśliwie i bardziej dostatnio od nich.

    Długo czekaliśmy na ten projekt ustawy i chwała Senatowi, grupie sanatorów za podjęcie tej inicjatywy. Już na samym wstępie ta inicjatywa wydawała nam się nie do końca wystarczająca, dlatego zgłosiliśmy własny projekt. Podkreślam, że on był bardzo zbieżny, spójny w konstrukcji i w zakresie pomocy, jaką przewidywaliśmy również dla Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość. Te dwa projekty w pewien sposób się uzupełniały. Szkoda, że ta konstrukcja została odrzucona. Ten projekt, niestety, w dalszym ciągu nie miał szczęścia. Pan poseł sprawozdawca przedstawił jego koleje losu. Wiedzieliśmy, że ta regulacja zostanie przyjęta przed wakacjami w 2014 r., projekt jednak został zamrożony, pojawił się po pół roku, w styczniu został wreszcie uchwalony, i znowu nie było go przez miesiąc. W tym czasie trwały gorące dyskusje przede wszystkim z przedstawicielami rządu, bo nie jest tajemnicą, że to właśnie przedstawiciele poszczególnych resortów zgłaszali zastrzeżenia, choć gdy pytałem o to z tej mównicy, oficjalnie rząd zaoponował, stwierdził, że nie ma z tym nic wspólnego. W tym czasie nad tą ustawą pracował specjalny nieformalny zespół.

    Dla nas, posłów opozycji, jest to dziwaczna sytuacja, że dzieli się posłów na bardziej i mniej wtajemniczonych, że nad ustawą pracują przedstawiciele organizacji publicznych czy rządu, a my zostajemy tym zaskoczeni i dostajemy w ostatniej chwili dokument z licznymi poprawkami, nad którymi nie byliśmy nawet w stanie rzeczowo pomyśleć i ich przeanalizować. Taka forma pracy nad ustawą wydaje się czymś kuriozalnym. Dlaczego ci, którzy mieli jakieś wątpliwości, nie mogli po prostu otwarcie wystąpić na posiedzeniach podkomisji? Z otwartą przyłbicą, że tak powiem?

    Przyjęty projekt jest daleki od naszych oczekiwań i oczekiwań środowisk, dlatego mój klub zdecydował się złożyć kolejne poprawki. Jest ich siedem, moim zdaniem są one znacznie łagodniejsze i skromniejsze niż te, które były odrzucane w pracach komisji. Myślę, że powinniśmy dać sobie jeszcze szansę na przybliżenie ustawy do oczekiwań środowisk dawnych weteranów opozycji. Składam te poprawki na ręce pani marszałek.

    Wicemarszałek Elżbieta Radziszewska:

    Dziękuję bardzo.

    Poseł Jacek Świat:

    Kończąc, muszę powiedzieć, że ta ustawa jest potrzebna (Dzwonek), czekamy na nią i niezależnie od tego, jaki będzie los tych wszystkich poprawek, które jutro rozpatrzymy, mój klub jest skłonny głosować za tym projektem, bo lepsza taka konstrukcja, taka pomoc i takie uhonorowanie niż żadne. Ale jesteśmy również gotowi, co deklaruję, poprawić i znowelizować te przepisy, gdy pojawią się bardziej sprzyjające okoliczności. Dziękuję. (Oklaski)