8 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Piotr Król:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Kwestia homologacji to złożony proces, bo mimo że jesteśmy w Unii Europejskiej, każdy kraj ma swój urząd kolejowy dopuszczający pojazdy do ruchu. Teoretycznie decyzje w każdym kraju opierają się na tych samych normach, ale bywa i tak, że pojazd dopuszczony do ruchu w Polsce nie może uzyskać homologacji czy dopuszczenia do ruchu w innych krajach, np. w Niemczech. Całą procedurę za granicą polscy producenci przechodzą sami. Poddają się audytom, wysyłają pojazdy na testy, sprawdziany, analizy do dokumentacji etc. Efektem tego są opóźnienia w realizacji kontraktów bądź w skrajnych przypadkach ich zerwanie przez kontrahenta.

    Do takiej niezwykle trudnej i przykrej sytuacji doszło właśnie w związku z kontraktem na dostawę 12 szynobusów Link produkowanych przez bydgoską Pesę. Wszystkie są już wyprodukowane i od kilku miesięcy czekały na odbiór. Miały zacząć jeździć po sieci niemieckich kolei od grudnia 2014 r. Niestety nie zostaną odebrane, właśnie wskutek kłopotów z uzyskaniem homologacji i pozwoleń na użytkowanie Linków w Niemczech.

    W związku z powyższym pozwalam sobie sformułować pytanie, jakie działania podjął polski rząd w kwestii wsparcia polskich producentów taboru kolejowego i szynowego w zakresie uzyskania homologacji pozwalającej na wprowadzenie produkowanego taboru na rynek niemiecki.

8 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Zbigniew Rynasiewicz:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowni Posłowie! Może rozpocznę od tego, że oczywiście jest to wiadomość, która została również przekazana przez media. Jedna z polskich firm ma pewien problem, jeżeli chodzi o dopięcie kontraktu z partnerem niemieckim. Chciałbym jednak powiedzieć, że w związku z pytaniem panów posłów oczywiście to sprawdziliśmy. Ta firma nie zwróciła się do polskiego rządu z jakimkolwiek pytaniem czy też oczekiwaniem wsparcia działań, które są podejmowane przez tę firmę w stosunku do organów niemieckich, to tak żeby była jasność i żebyśmy mieli pewną wiedzę na ten temat. Natomiast oczywiście jest z tym pewnego rodzaju problem, zdajemy sobie z tego sprawę, ponieważ sytuacja wygląda w ten sposób, że zgodnie z umową międzynarodową pojazd kolejowy, posiadający dopuszczenie do eksploatacji wydane na podstawie dyrektywy z 17 czerwca 2008 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie, w jednym z państw reprezentowanych przez organy do spraw bezpieczeństwa będących stroną porozumienia, aby uzyskać dopuszczenie do eksploatacji w innym państwie będącym stroną umowy, nie musi ponownie przechodzić badań koniecznych w celu otrzymania dopuszczenia do eksploatacji. Innymi słowy, jeżeli Urząd Transportu Kolejowego wydaje zezwolenie na takie dopuszczenie, to ono jest czy powinno być respektowane przez podobny organ, w tym przypadku przez Eisenbahn-Bundesamt, tj. urząd transportu kolejowego po stronie niemieckiej.

    W czym jest problem? Weryfikacja pojazdu kolejowego odbywa się na podstawie badań przeprowadzonych w ramach dopuszczenia w jednym z państw sygnatariuszy umowy i wtedy następuje dodatkowe badanie - w zakresie zgodności z krajową siecią kolejową - w oparciu o przepisy krajowe. Czyli jeżeli mówimy tutaj o jakimś problemie, to właśnie o tej drugiej kwestii, ponieważ oczywiście strona niemiecka nie wprowadziła w całości dyrektywy o interoperacyjności, stąd jest ten problem. Polska poszła w takim kierunku, że w sierpniu 2014 r. wspólnie z Austrią, Czechami i Holandią podpisała umowę o współpracy w tym obszarze, i ta współpraca występuje. Podobnie jest z Niemcami, z tym że my przyjęliśmy dyrektywę o interoperacyjności w całości, a Niemcy do tej pory jeszcze tego nie zrobiły i pewnie to z tego powodu jest taka sytuacja. Tak jak polski Urząd Transportu Kolejowego w przypadku podobnych dopuszczeń podejmuje stosowne decyzje średnio w ciągu 36 dni od daty wpłynięcia takiego wniosku, tak trzeba sobie wyraźnie powiedzieć, że w przypadku urzędu niemieckiego jest to kilka miesięcy, zdecydowanie dłużej, co też stanowi pewien problem wypływający, że tak powiem, już nie tylko z obszaru innych firm, polskich czy też z innych krajów, lecz także z wewnątrz, z Niemiec; chodzi o taką, a nie inną pracę tego urzędu. I tak wygląda sytuacja w tej chwili.

    Mamy teraz do czynienia również z taką sytuacją: w tej chwili trwają prace nad tzw. czwartym pakietem kolejowym, którego częścią jest projekt nowej dyrektywy o interoperacyjności systemu kolei. Nowa dyrektywa ma zastąpić obecnie obowiązującą, przywołaną przeze mnie wcześniej, z 2008 r., i wprowadzić nowe zasady dopuszczenia pojazdów kolejowych do eksploatacji. Zgodnie z projektem dyrektywy wnioskodawca chcący dopuścić pojazd do eksploatacji na sieci kolejowej danego państwa członkowskiego będzie miał możliwość wyboru organu, do którego złoży wniosek o dopuszczenie pojazdu wraz z dokumentacją. Jedną z opcji będzie, tak jak obecnie, dopuszczenie pojazdu przez krajowy organ do spraw bezpieczeństwa, a drugą - dopuszczenie pojazdu przez Europejską Agencję Kolejową. I to jest elementem dyskusji nad przyjęciem czwartego pakietu kolejowego, bo chodzi o te rozwiązania, które w tej chwili są przyjęte, czyli z jednej strony o uznanie regulatora krajowego jako właściwego do wydawania odpowiednich certyfikatów i dopuszczeń, co też strona polska jak gdyby zrealizowała w całości - dotyczy to też tej firmy, która dzisiaj ma ten problem - a z drugiej strony o dostosowanie tego pojazdu do sieci krajowej, co też Niemcy skrzętnie wykorzystują w tym przypadku. I pewnie na to wskazują w przypadku tego problemu, tego wydłużenia czasu, dotyczącego dopuszczenia pojazdów do poruszania się po niemieckiej sieci kolejowej.

    Jeżeli więc czasochłonność procedury dopuszczenia prowadzonej przez krajowy organ do spraw bezpieczeństwa będzie dla wnioskodawcy uciążliwa, będzie miał on możliwość, w przypadku przyjęcia czwartego pakietu kolejowego, złożenia wniosku (Dzwonek) do Europejskiej Agencji Kolejowej, która będzie miała określone w dyrektywie terminy przewidziane na wydanie dokumentów dopuszczających pojazd do eksploatacji, co w przypadku niektórych państw, w tym Niemiec, może znacznie skrócić procedurę dopuszczenia pojazdów do eksploatacji, z czym w tej chwili mamy problem. Dziękuję bardzo.

8 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Krzysztof Tchórzewski:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pańska wypowiedź świadczy o tym, że rząd nie reaguje na bardzo wyraźną dyskryminację polskiego przedsiębiorcy ze strony niemieckich organów rządowych. Jest to rzecz niedopuszczalna i w takiej sytuacji nie należy oczekiwać, że będąc w kłopotach w relacjach bezpośrednich, każdy przedsiębiorca będzie starał się wyjść cało z tej opresji. Tutaj reakcje rządu powinny być samoczynne. Przecież resort posiada radcę handlowego w Niemczech, radcę ministra, jest też radca handlowy ambasady itd. Zasadnicze pytanie: Czy w sytuacji, która jest powszechnie znana w Polsce, rząd może pozostać bierny? Kwestia jest tego typu - nawet porównując to, co działo się z Pendolino - że my robiliśmy wszystko, żeby sprostać wymogom, wiedząc, że (Dzwonek) inne państwa europejskie mogły reagować. My też mamy dużo starych niemieckich wagonów, funkcjonujących, jeżdżących po naszych torach i Polska nie stwarzała żadnych problemów. I z tego tytułu, patrząc na taką sytuację, potrzebne są jakieś ostrzejsze reakcje i pewne wsparcie; chodzi nawet o sprawdzenie, i poproszenie o dokumenty, czy rzeczywiście strona niemiecka ma rację, wstrzymując to i przeciągając. Możemy zażądać przedstawienia danych w ramach relacji wewnętrznych, dwustronnych, zażądać, żeby te dane zostały przedstawione, jeżeli widzimy, że jest dyskryminacja. Mimo wszystko, ponieważ jednak trzeci pakiet kolejowy obowiązuje, możemy żądać poprzez Komisję Europejską także interwencji w takich sprawach. A tutaj wyraźnie widać bierność. W moim przekonaniu jest to bardzo zła postawa. Dziękuję.

8 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Zbigniew Rynasiewicz:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Przewodniczący! Przedstawiłem sytuację, jaka jest w tym obszarze pod względem formalnym. Mówiłem też o tym, że firma zwróciła się bezpośrednio czy to do Urzędu Transportu Kolejowego, czy to do ministerstwa o wsparcie. Natomiast sugestia pana posła, że my powinniśmy dbać o... To był szczególnie wysoki kontrakt, wszyscy wiemy, jaka to była wartość i co to znaczyło dla polskiej branży kolejowej, jaki to też był sukces, bo wszyscy uważamy, że to był ogromny sukces tej firmy.

    Powiem tak, że ja generalnie zgadzam się z wypowiedzią pana posła i na pewno stosowne działania zostaną podjęte. Mogę też powiedzieć tyle, że to pytanie w tym momencie jest jak najbardziej na czasie. Oczywiście przyjmuję tę sugestię i podejmiemy stosowne działania. Zwrócimy się też do firmy o wyjaśnienie, czy oczekuje takiej pomocy, bo też nie można nic robić wbrew intencjom tej firmy. Może są jeszcze jakieś inne działania podejmowane przez firmę, które mogą doprowadzić do właściwego celu, w końcu jest to działalność gospodarcza, czyli do podpisania stosownych umów. Dlatego zwrócimy się do firmy w tej sprawie, zapytamy, czy oczekuje od nas konkretnego wsparcia. Dziękuję bardzo.