Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Prawo zamówień publicznych. Projekt został przedstawiony Wysokiej Izbie w pierwszym czytaniu 4 lutego, a posiedzenie komisji odbyło się 5 lutego. W wyniku prac naszej komisji powstało sprawozdanie zawarte w druku nr 3128.
Proszę Państwa! Głównym celem tego projektu ustawy jest uszczelnienie naszego systemu podatkowego przez wprowadzenie innego sposobu poboru podatku VAT w tych przypadkach, w których zanotowano szczególnie duże nadużycia, i zastosowanie tam metody tzw. odwrotnego poboru, reverse charge, która umożliwia uszczelnienie tego systemu, aczkolwiek może opóźnić płatności do Skarbu Państwa. Poza tym ustawa miała na celu lepsze dostosowanie przepisów w zakresie sposobu pobierania kaucji gwarancyjnej, dostosowanie się w tym zakresie do dyrektywy Unii Europejskiej i wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w zakresie VAT-u, jak również dostosowanie Prawa zamówień publicznych do odwróconego VAT-u.
Jeśli chodzi o ten odwrócony VAT, to został on już wprowadzony w Polsce, jest stosowany w przypadku niektórych grup towarów, złomu, prętów stalowych. Są już pierwsze pozytywne doświadczenia w zakresie stosowania tego systemu, w związku z czym w tym projekcie ustawy proponuje się rozszerzyć zastosowanie procedury odwróconego VAT-u do innych towarów, w przypadku których te nadużycia są szczególnie widoczne. Akurat ten sposób poboru może im zapobiec. Omawiany obecnie projekt ustawy ma objąć inne towary ze stali, złoto, telefony komórkowe, smartfony, komputery przenośne, tablety, notebooki, konsole do gier itd.
W trakcie posiedzenia komisji zgłoszono kilka poprawek doprecyzowujących zaproponowany projekt ustawy. Jedna poprawka wynikała z tego, że mamy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nakazujący nam objęcie towarów przeznaczonych na cele ochrony przeciwpożarowej zwykłą, powszechną stawką VAT, a nie ulgową, jak to było do tej pory. Inna poprawka dotyczyła doprecyzowania konsekwencji wynikających z ograniczenia do 50% wydatków odliczanych przy używaniu pojazdów samochodowych, żeby rozwiać wszelkie wątpliwości, w jaki sposób te ograniczenia dotyczące wyliczeń tego VAT-u mają być stosowane. Następna wprowadzona poprawka, którą komisja przyjęła, dotyczyła towarów i usług o mieszanym przeznaczeniu, to znaczy takich, które podlegają częściowo, a w pewnych zastosowaniach w ogóle nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. W tej poprawce proponuje się również, aby Ministerstwo Finansów mogło wydać rozporządzenie, na podstawie którego nie tylko samorządy, ale również niektórzy inni podatnicy w specyficznych okolicznościach, np. w przypadku właśnie tego mieszanego przeznaczenia, będą miały możliwość naliczania tego podatku w określony sposób, pozostawiono im tutaj prawo wyboru. Oprócz tego, proszę państwa, Biuro Legislacyjne zgłosiło dość sporo poprawek językowych, terminologicznych, redakcyjnych, objaśniających i te poprawki również zostały przez komisję zaakceptowane.
W trakcie prac nad tym projektem pojawiły się również propozycje rozszerzenia tego mechanizmu odwróconego VAT-u na inne grupy towarów z taką argumentacją, że są tam nadużycia, które powodują że ci, którzy uczciwie płacą ten podatek, mają nieuczciwą konkurencję, bo ktoś tego podatku nie odprowadza do Skarbu Państwa. Rozmaite firmy słupy, które się pojawiają na dwa, trzy miesiące, pobierają ten podatek od konsumenta, od nabywcy, ale potem nie odprowadzają go do Skarbu Państwa, po czym znikają i znowu się pojawiają pod inną nazwą i znów prowadzą sprzedaż rozmaitych towarów. Argument jest taki, że w innych krajach Unii Europejskiej ten odwrócony podatek jest stosowany w dość szerokim zakresie, w każdym razie szerszym niż w Polsce. My dopiero zbieramy tu pierwsze doświadczenia, które wskazują, że są pewne grupy towarów szczególnie na to narażone. Chodzi szczególnie o metale kolorowe, aluminium, cynk, ołów. Padały więc propozycje dotyczące rozszerzenia zakresu towarów objętych tym odwróconym podatkiem. Mogę dzisiaj powiedzieć, że jestem po rozmowach z Ministerstwem Finansów, które jeszcze nie ma opinii w tej sprawie. Takie poprawki nie zostały zgłoszone ani przyjęte w trakcie prac komisji, czekamy na opinię Ministerstwa Finansów w tej sprawie, żeby w sposób odpowiedzialny przyjąć takie rozszerzenie tej listy, ale dzisiaj mogę powiedzieć, że takiej propozycji komisja Wysokiej Izbie nie składa. Przyjęte rozwiązania są zgodne z prawem Unii Europejskiej, a w pewnej części wykonują nawet wyroki Trybunału Konstytucyjnego oraz precyzują kwestie zastosowania dyrektywy unijnej dotyczącej VAT. Komisja wnosi, Wysoka Izbo, o przyjęcie przedłożonych zmian. Dziękuję bardzo. (Oklaski)