16 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o komisyjnym projekcie uchwały w sprawie ustanowienia roku 2015 Rokiem Polskiego Teatru Publicznego (druki nr 2897 i 2933).

Poseł Tadeusz Iwiński:

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Wspomniano już, że wyjątkowo dobrym zbiegiem okoliczności było to, że nie tak dawno, kilka godzin temu Komisja Kultury i Środków Przekazu zebrała się, żeby dzisiaj porozmawiać o sytuacji teatrów, dla których organizatorem jest minister kultury i dziedzictwa narodowego, właśnie z udziałem trzech dyrektorów trzech teatrów o statusie instytucji narodowej o szczególnym znaczeniu dla polskiej kultury, czyli tych, które podlegają bezpośrednio ministrowi kultury i dziedzictwa narodowego. To są oczywiście Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie oraz przede wszystkim Teatr Wielki - Opera Narodowa w Warszawie i sam Teatr Narodowy.

    Szczerze mówiąc, i poruszyłem to dzisiaj w dyskusji, pierwszy stały teatr na ziemiach polskich powstał nie w 1765 r., który przyjmuje się za rok jego utworzenia, ale 17 lat wcześniej w Białymstoku. To był pierwszy stały teatr, ale oczywiście to król Stanisław August Poniatowski odegrał kluczową rolę w tym, co się później stało, i to ten teatr - nie będę mówił o pierwszych jego sztukach, czyli m.in. premierze ˝Natrętów˝ Józefa Bielawskiego - odgrywał wielką rolę historyczną. Mieliśmy tu przecież, poczynając od Franciszka Bohomolca, Józefa Bielawskiego i Wojciecha Bogusławskiego, tak wybitnych twórców, a zarazem dyrektorów, jak Juliusz Osterwa, Ludwik Solski, Aleksander Zelwerowicz, wszystkich nie da się wymienić, Wilam Horzyca, Kazimierz Dejmek, który był zresztą ministrem i za którego dyrektorowania w 1968 r. wystawiono słynne ˝Dziady˝, które w dużej mierze wpłynęły na nowoczesną historię Polski, Adam Hanuszkiewicz, powtarzam, wszystkich nie można wymienić, aż po współczesnych Jerzego Grzegorzewskiego i Jana Englerta.

    Ogromna rola stała się udziałem nie tylko tego teatru, ale także około 100 teatrów, które nie są teatrami prowincjonalnymi, jak głosił tytuł słynnego filmu ˝Aktorzy prowincjonalni˝, to są bardzo dobre teatry, często w małych ośrodkach, takich jak Kalisz, Gorzów Wielkopolski w różnych okresach, Wałbrzych i Olsztyn, który mi jest szczególnie bliski i gdzie jest bardzo dobry Teatr im. Stefana Jaracza kierowany przez wybitnego reżysera filmowego Janusza Kijowskiego.

    Chciałbym powiedzieć tylko na koniec - bardzo dobrze, iż pan poseł Fedorowicz przypomniał również, że w przyszłym roku będzie 100-lecie urodzin Tadeusza Kantora, który jest bodaj bardziej znany za granicą aniżeli w naszym kraju - że jakby za jednym strzałem można ustrzelić dwie kaczki, jak się mówi w wielu językach, a więc w imieniu Klubu Poselskiego SLD chciałbym w pełni poprzeć uchwałę (Dzwonek) i także wyrazić uznanie dla wszystkich twórców. I zakończę to pięknym cytatem z Williama Szekspira: ˝Świat jest teatrem, aktorami ludzie, którzy kolejno wchodzą i znikają˝. Oby pozostawali na tej scenie jak najdłużej. Dziękuję.

    (Poseł Jerzy Fedorowicz: Brawo, ˝Hamlet˝.)