28 punkt porządku dziennego:

Informacja Rady Ministrów na temat wpływu podatku od wydobycia niektórych kopalin na sektor wydobywczy miedzi i srebra oraz na sektor finansów publicznych (druk nr 2359) wraz ze stanowiskiem Komisji Finansów Publicznych (druk nr 2429).

Poseł Marcin Święcicki:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z posiedzenia Komisji Finansów Publicznych w sprawie informacji Rady Ministrów na temat wpływu podatku od wydobycia niektórych kopalin na sektor wydobywczy miedzi i srebra oraz na sektor finansów publicznych. Druk nr 2359 to jest informacja Rady Ministrów. Sprawozdanie komisji finansów to druk nr 2429.

    Wysoka Izbo! Raport rządowy w sprawie sektora wydobywczego miedzi i srebra i wpływu podatku od wydobycia niektórych kopalin na ten sektor jest skutkiem ustawy, którą przyjęliśmy w 2012 r., dotyczącej wprowadzenia nowego podatku od wydobycia niektórych kopalin, czyli właśnie od wydobycia miedzi i srebra. Art. 25 tej ustawy stanowi, że rząd po dwóch latach przygotuje odpowiedni raport.

    Komisja rozpatrzyła ten raport. Odbyła się bardzo ożywiona dyskusja. W trakcie omawiania raportu podniesiono szereg problemów. Po pierwsze, jak ten nowy podatek wpłynął na finanse publiczne państwa. Otóż w ciągu dwóch lat, częściowo, w trakcie części roku 2012, kiedy ten podatek już obowiązywał, oraz w roku 2013, wpływy z tego podatku do Skarbu Państwa wyniosły 3,5 mld zł. Czy te wpływy osłabiły możliwości inwestycyjne, konkurencyjność, zyskowność KGHM? Bo to jest jedyne przedsiębiorstwo, które w tej chwili jest objęte tym podatkiem.

    W tej sprawie rozwinęła się ożywiona dyskusja. Po pierwsze, stwierdzono w tej dyskusji, że w tym okresie nastąpił spadek światowych cen i srebra, i miedzi. Spadek cen miedzi od kwietnia 2012 r. do końca 2013 r. wyniósł 16%, a spadek cen srebra w tym czasie aż 40%. Jednakże konstrukcja tego podatku sprawdziła się w tym aspekcie, że ten podatek spadał znacznie bardziej niż spadek cen. Otóż dwukrotnie szybciej spadła stawka tego podatku wyrażona kwotą w stosunku do wydobycia, do wydobytej tony, a mianowicie o 32% w przypadku miedzi i o ponad połowę, o ponad 50% w przypadku srebra. A więc podatek - można tak powiedzieć - w pogarszającej się koniunkturze działał bardzo reaktywnie. Szybciej spadały stawki podatku, niż następował spadek koniunktury.

    Niemniej mimo tych niekorzystnych trendów koniunkturalnych w dalszym ciągu KGHM wypracowywał bardzo wysokie zyski. Była już o tym mowa, że zyski KGHM są wielokrotnie, kilkakrotnie wyższe niż zyski innych firm w kraju. A więc jest to bardzo wysoka zyskowność i mimo odprowadzenia dywidendy w tym czasie pozostawało w ciągu tych dwóch lat do wykorzystania przez KGHM około 5 mld zł na własne wydatki inwestycyjne. W tym roku kwota przeznaczona na inwestycje wyniesie ok. 2,5 mld zł, są więc bardzo poważne możliwości inwestycyjne i trudno powiedzieć, żeby one ucierpiały na skutek tego podatku w stosunku do tego, co mamy w całej gospodarce, tym bardziej że KGHM w trakcie obowiązywania tego podatku spłacił do końca swoje zadłużenie i na połowę roku 2013 nie miał już żadnych długów. Jest rzeczą normalną, że jeśli ma się wielkie plany inwestycyjne, a KGHM ma rozmaite plany inwestycyjne, to można również korzystać z zewnętrznego finansowania, z czego bardzo wiele przedsiębiorstw, szczególnie dużych, korzysta. Sięganie po kredyt czy sięganie po wspólników jest powszechną formą zgromadzenia środków inwestycyjnych. Jednocześnie jest to dodatkowa forma kontroli jakości inwestycji, tego, czy ma ona odpowiednie i oczekiwane parametry efektywnościowe, bo bank oczywiście również pilnuje rentowności takiej inwestycji. Nie ma zatem zagrożenia co do rozwoju kopalń.

    Poruszano również kwestię zatrudnienia w aspekcie tego, czy długofalowo nie wpłynie to na obniżenie zatrudnienia. Pojawiły się takie, powiedziałbym, spekulacje w czasie posiedzenia komisji, natomiast w trakcie tych dwóch lat zatrudnienie nie obniżyło się, obniżyło się o kilkanaście osób, co w stosunku do 18 tys. zatrudnionych jest wielkością niezauważalną. Rozwinęła się również dyskusja na temat rozmiarów zasobów przemysłowych. Tak to się nazywa: zasoby przemysłowe, a chodzi o zasoby, których wydobycie jest ekonomicznie opłacalne. Jest oczywiste, że jak zmieniają się ceny światowe, zmieniają się stawki podatków, to również inaczej będą kształtowały się zasoby, które oceniamy, że są opłacalne z punktu widzenia wydobycia, ale nie stwierdzono, żeby te zasoby zmniejszyły się. W dalszym ciągu są plany inwestycyjne, również budowy nowej kopalni, więc nie ma jakiejś wyraźnej zmiany, w każdym razie nie została ona na posiedzeniu komisji stwierdzona. Dyskutowano o sprawach dotyczących tej sprawy.

    Ponadto warto zwrócić uwagę na to, że podatek jest tak skonstruowany, iż w przypadku złej koniunktury, niskich cen stawka podatku spada bardzo znacznie, do 0,5% wartości sprzedaży. Oznacza to, że 1/200 przychodów będzie przeznaczona na ten podatek w przypadku złej koniunktury. A więc właściwie ten parametr spada prawie do zera, w przypadku gdy warunki finansowe zewnętrzne są niekorzystne. Taka jest jego silna reaktywność, ten poziom minimalny 1/200 przychodów staje się wtedy podatkiem, można powiedzieć, symbolicznym.

    Poruszono w czasie posiedzenia jedną kwestię, która nie znalazła wyjaśnienia, mianowicie pewnego paradoksu polegającego na tym, że w trakcie obowiązywania tego podatku obniżyły się ratingi KGHM, a jednocześnie notowania na giełdzie akcji KGHM wzrosły do rekordowego poziomu i w dalszym ciągu utrzymują się na dosyć wysokim poziomie. Nie umieliśmy wyjaśnić tej sprzeczności w komisji, czy wynika to z tego, że pogorszyła się ogólna koniunktura na srebro i miedź, czy z jakichś innych przyczyn, w każdym razie na tę sprawę zwrócono uwagę. Postulowano również w trakcie posiedzenia, żeby taki raport był nie tylko jednorazowym raportem, jak przewiduje obecna ustawa, ale żeby rząd co dwa lata przedstawiał Sejmowi informację na temat rozwoju sytuacji finansowej i skutków i dla Skarbu Państwa, i dla sektora wydobywczego miedzi i srebra w Polsce. Taki postulat został sformułowany.

    Proszę państwa, poruszono również pewne inne wątki dotyczące prywatyzacji, ale nie dotyczyły one tego raportu i tej ustawy oraz jej skutków. Jest to osobna sprawa. W sumie można stwierdzić, że komisja przychyliła się do zawartych w raporcie rządowym wniosków dotyczących tego, że w trakcie obowiązywania tego podatku dochody Skarbu Państwa poprawiły się, natomiast konkurencyjność firmy nie została zagrożona. Nadal ma ona możliwości rozwoju, nie zmniejszyło się w niej zatrudnienie, jej sytuacja finansowa jest znacznie lepsza niż średnia w gospodarce narodowej. Nawet zakład o najniższej rentowności, Lubin, w roku ubiegłym miał jeszcze rentowność wyższą niż średnia w gospodarce. Nie wiadomo, jak będzie w tym roku, mówiono, że w tym roku może być gorzej...

    (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Już jest minus.)

    ...że w tym jednym przypadku może być rzeczywiście gorzej. Sprawę tę poruszono na posiedzeniu komisji. W sumie komisja rekomenduje Wysokiej Izbie olbrzymią większością głosów przyjęcie raportu rządowego i jego ocen. Dziękuję bardzo.