5 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Administracji i Cyfryzacji oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrożeniem Systemu Elektronicznej Wymiany Informacji dotyczących Zabezpieczenia Społecznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 1795 i 1855).

Poseł Józefa Hrynkiewicz:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawiam stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość wobec zmiany niektórych ustaw, o których tutaj mówimy.

    Projekt ustawy, nad którym dzisiaj procedujemy, zmienia 18 ustaw. Przedmiotem ustawy jest wykonanie dwóch rozporządzeń Wspólnot Europejskich dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie wdrożenia elektronicznej wymiany informacji w ramach Unii Europejskiej.

    Elektroniczna wymiana informacji wg projektu ustawy dotyczy wszystkich świadczeń, uprawnień oraz obowiązków w ubezpieczeniu, zaopatrzeniu oraz pozaubezpieczeniowych świadczeń i uprawnień. Projekt ustawy obejmuje gromadzenie, przetwarzanie oraz przekazywanie bardzo wielu danych osobowych.

    Jeszcze raz podkreślam: projekt tej ustawy nie ma opinii głównego inspektora danych osobowych, chociaż wg zapisów projektu ustawy będą gromadzone, przetwarzane, przekazywane i wymieniane dane osobowe między instytucjami w kraju oraz przekazywane do krajów Unii Europejskiej w obrocie transgranicznym. Czy będą wymieniane i przekazywane między instytucjami zagranicznymi? W jakim zakresie? Jak długo będą zachowywane na nośnikach elektronicznych?

    Rozporządzenie dotyczy pracowników najemnych, samozatrudnionych oraz ich rodzin. W przedłożonym Sejmowi przez rząd Rzeczypospolitej projekcie ustawy gromadzenie, przetwarzanie i wymiana informacji osobowych obejmie: sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku, żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy w stanie spoczynku wszystkich służb mundurowych i specjalnych.

    Projekt ustawy nie był konsultowany w zakresie danych osobowych z Prokuraturą Generalną, Krajową Radą Sądownictwa ani z rodzajami służb tzw. mundurowych i specjalnych. Komisji nie przedstawiono opinii tych służb, których ustawa dotyczy. Nie wiemy, czy ich dane osobowe będą właściwie chronione, a są to informacje o osobach najważniejszych dla bezpieczeństwa państwa. Każde państwo chroni dane osobowe służb, dlatego Prawo i Sprawiedliwość żąda ochrony danych osobowych służb bezpieczeństwa państwa i obywateli.

    Wymiana informacji obejmie też osoby nieubezpieczone, pobierające świadczenia rodzinne i dla bezrobotnych. Jaki ma być zakres wymiany informacji o sytuacji rodzin i bezrobotnych? Szczególny niepokój musi budzić wymiana informacji o świadczeniach medycznych. Takie informacje mogą być i na ogół są poufne i tajne i trzeba je chronić, bo wiele z nich stanowi tajemnicę lekarską. Projekt ustawy nie był konsultowany z Ministerstwem Zdrowia, nie procedowano nad nim na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.

    Instytucje zabezpieczenia społecznego - ZUS i KRUS - nie mają uporządkowanych informacji o uprawnieniach ubezpieczonych. Ubezpieczony wciąż przychodzi po świadczenie z teczką pełną dokumentów. Wiele dokumentów zniszczono, likwidując zakłady. Informacji nie ma też NFZ. Wciąż tam nie wiadomo, czy obowiązuje art. 68 konstytucji, czy ustawa o świadczeniach, czy może system eWUŚ. Samorządy lokalne także nie mają kompletnych danych o rodzinach oraz ich uprawnieniach. Czy będzie się tworzyć nowe systemy informacyjne, aby realizować zadania ustawy?

    Czy deklarowana w uzasadnieniu na str. 7 skuteczniejsza kontrola i weryfikacja danych osobowych oraz uprawnień obywateli do świadczeń nie naruszy ich praw? Czy rząd nie wyciągnął jeszcze wniosków z przekazywania przez MSZ informacji o obywatelach Białorusi?

    Polski system zabezpieczenia społecznego nie jest przygotowany ze względów technicznych ani merytorycznych do wdrożenia rozporządzeń Unii Europejskiej. W ocenie PiS rząd zamiast przepychać przez Sejm źle przygotowaną ustawę powinien skupić się na wypracowaniu warunków prawidłowego jej wdrożenia.

    Wdrożenie zarządzenia powinno być ograniczone wyłącznie do pracowników najemnych, do osób prowadzących działalność na własny rachunek i członków ich rodzin. Nie ma też uzasadnienia wymiana informacji o świadczeniach pozaubezpieczeniowych pobieranych przez rodziny i bezrobotnych. W ubezpieczeniu chorobowym przedmiotem wymiany mogą być tylko niektóre informacje dotyczące zasiłków. Nie ma zgody na przekazywanie informacji o świadczeniach medycznych.

    Nie zgłaszam poprawek do projektu ustawy, bo jego nie można poprawić. Musi być napisany na nowo, przyjmowany spokojnie, rozważnie, zaopiniowany i oceniony przez instytucje, których dotyczy, przede wszystkim przez wszystkie służby specjalne w Polsce. Proszę przynajmniej o wykreślenie w art. 5 pkt 5 - świadczenia z tytułu starości, panie ministrze, jeśli może to być emerytura albo świadczenie w stanie spoczynku.

    Klub Prawo i Sprawiedliwość będzie głosować przeciwko przyjęciu tego projektu ustawy. (Oklaski)