3 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o Korpusie Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 1099).

Poseł Waldemar Andzel:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o Korpusie Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej jest oddaniem honoru dla Polaków, którzy walczyli o wolną i sprawiedliwą Polskę. Przypomnę tutaj raz jeszcze, że jest to uhonorowanie najdzielniejszych z dzielnych z całego środowiska kombatanckiego. Korpus zostanie utworzony po to, aby Siły Zbrojne miały odpowiedni punkt odniesienia. W jednym z wystąpień ta kwestia została poruszona, to jest bardzo ważne. Nie chciałbym się tutaj odnosić do wystąpień, polemizować z wystąpieniami posłów Ruchu Palikota i SLD, którzy, co widać w tych wystąpieniach, chcą chronić ubeków i tzw. utrwalaczy władzy ludowej. Posłowie, którzy się pod projektem podpisali, i ja jako wnioskodawca nie możemy się na to zgodzić. Tak samo nie zgodzimy się na jakieś poważniejsze zmiany w tej ustawie, w szczególności jeżeli chodzi o określenie w art. 2, kto wchodzi w skład korpusu weteranów. Myślę, że tak samo dobrze skonstruowane jest to, kto zgodnie z art. 3 nie podpada pod tę ustawę, kto nie jest weteranem.

    Przypomnę jeszcze, że w skład korpusu będą wchodzić osoby, które brały udział w walkach zbrojnych o niepodległość lub o ustalenie granic państwa polskiego do dnia 8 maja 1945 r. lub po dniu 8 maja 1945 r. brały udział w walce zbrojnej z reżimem komunistycznym na terytorium państwa polskiego w jego granicach sprzed 1 września 1939 r. oraz granicach powojennych, a także osoby odznaczone Krzyżem Wojskowym. Tak więc weteranów charakteryzować będzie czynny zbrojny udział w walkach mających na celu odzyskanie lub obronę niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej.

    Należy jeszcze podkreślić, że ta ustawa jest niezwykle wyczekiwana przez osoby, które dla niepodległości naszego kraju narażały swoje życie i zdrowie. Większa troska państwa o weteranów, a także wprowadzenie wielu korzystnych dla nich udogodnień, regulacji prawnych, pozwoli chociażby w niewielkim stopniu zadośćuczynić poniesionym stratom. Ustawa ta pozwoli należycie uhonorować osoby, które walczyły zbrojnie o suwerenność i niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej i jej granic. Umożliwi przyznanie osobom najbardziej zasłużonym szczególnych uprawnień. Przyniesie ona również korzyści dla całego społeczeństwa, ponieważ pozwoli na budowanie wśród obywateli postaw patriotycznych i nauczy szacunku dla walczących o wolną Polskę. I to należy tutaj bardzo mocno podkreślić.

    Odniosę się do zadanych pytań. Bardzo dziękuję za wiele pytań. Część z nich oczywiście nie była kierowana do mnie, ale te, które były do mnie kierowane, zadawali pan poseł Pyzik i pan poseł Kwiatkowski. One były bardzo podobne. Do Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość zgodnie z art. 2 będą się także kwalifikowały osoby, które nie mają obywatelstwa polskiego. Ważne, mówię, że odnosi się do nich art. 2 ust. 1 i ust. 2 projektu ustawy.

    Pan poseł Ast pytał o osoby, które służyły w Ludowym Wojsku Polskim, a były szeregowymi. One będą spełniały warunki projektu ustawy. Jest tylko wyłączenie w art. 3 ust. 2 pkt 5: ˝nie uznając zwierzchnictwa Naczelnego Wodza i Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie organizowała lub nadzorowała organizację na terenie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich formacji wojskowych złożonych z obywateli polskich˝, czyli tak naprawdę chodzi o tych, którzy organizowali armię Berlinga. Zwykli żołnierze, jeżeli nie splamili się potem współpracą z Urzędem Bezpieczeństwa, nie będą... Zwykli żołnierze będą podlegali przepisom tego projektu ustawy.

    Pan poseł Dobrzyński pytał o konsultacje z organizacjami kombatanckimi. Wymienię je. Konsultacje przeprowadzono z Fundacją Poległym i Pomordowanym na Wschodzie, ze Stowarzyszeniem Polskich Kombatantów w Kraju, Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej, Związkiem Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej, Związkiem Powstańców Warszawskich. Wszystkie te środowiska tak naprawdę wyczekują tej ustawy. Ja od wielu lat zajmuję się tą tematyką, spotykam się z tymi środowiskami. Oni piszą także pisma, o czym tutaj była mowa. Przynajmniej do wszystkich biur poselskich posłów Prawa i Sprawiedliwości przychodzą pisma tych ludzi i oni upominają się o tę ustawę. Ale nie tylko, bo przedstawiciele władz tych organizacji także są temu bardzo przychylni i mówią, że oczekują ustawy. W szczególności, jak było w poprzedniej kadencji, była polemika. Tym środowiskom, które tu wymieniłem, zależało właśnie na tym projekcie ustawy, nie tyle na nowelizacji ustawy o kombatantach i osobach represjonowanych, ile na zapisach tego projektu ustawy. A przypomnę, że to są ludzie, którzy odchodzą, jest ich coraz mniej, są to ludzie 80-, 90-letni.

    Jednym z pytań było też, ilu osób to dotyczy. Kiedy był opracowywany ten projekt ustawy, do korpusu wchodziło ok. 90 tys. weteranów.

    O to samo pytał też pan poseł Sasin, o organizatorów armii Berlinga. Tak jak mówiłem, nie dotyczy ich ten projekt ustawy, ale szeregowi żołnierze znajdują się w Korpusie Weteranów Walk o Niepodległość. Przypominałem tu art. 3 ust. 2 pkt 5.

    Poseł Dolata pytał o funkcjonariuszy ZOMO i ORMO. Wydaje mi się, że oni raczej nie będą, chyba i z powodów wiekowych, w żaden sposób należeć do Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość.

    Było pytanie posła Dudy, już o tym mówiłem. W 2008 r. z danych wynikało, że było 90 tys. osób. Nie otrzymaliśmy tych danych ze strony ministerstwa, tylko wiemy, ilu jest inwalidów wojennych. Wymieniono liczbę 73 tys., ale ministerstwo nadal tego nie policzyło. Bylibyśmy wdzięczni, gdyby ministerstwo, które ma możliwości, razem z urzędem do spraw kombatantów to policzyło. Tak jak powiedziałem, liczba osób dramatycznie się zmniejsza. Ci ludzie odchodzą, a im bardzo zależy na tym projekcie, na jego realizacji. Nie tylko im zależy, tak naprawdę wszystkim uczciwym obywatelom tego kraju powinno zależeć, aby ta ustawa weszła w życie, bo to jest oddanie prawdy historycznej.

    Poseł Terlecki pytał o ludzi z lat 70., 80., którzy nie walczyli z bronią w ręku. Ich nie obejmowałby ten projekt ustawy, ale ci, którzy w 1956 r. walczyli w Poznaniu, uważam, że wchodziliby do Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość.

    Jeśli chodzi o grupy, o których wspomniał tu pan poseł Terlecki, nasz klub, Prawa i Sprawiedliwości, w poprzedniej kadencji zgłaszał projekt nowelizacji ustawy o kombatantach i osobach represjonowanych, druk nr 818, i on nie został rozpatrzony. Ten projekt ustawy leżał w podkomisji do końca kadencji, tak samo jak i projekt ustawy o Korpusie Weteranów Walk o Niepodległość. Pamiętam, ostatnie posiedzenie merytoryczne odbyło się kilka dni przed 10 kwietnia 2010 r., kiedy na posiedzeniu komisji polityki społecznej był szef urzędu do spraw kombatantów, bo my, jako Prawo i Sprawiedliwość, bardzo mocno upominaliśmy się o ten projekt ustawy, o jego rozpatrywanie. Niestety pomimo naszych ciągłych nalegań nie zostało to rozpatrzone ani przez podkomisję, ani przez komisję polityki społecznej, ani przez Wysoką Izbę. Celowo było to blokowane. Niektórzy posłowie w swych wypowiedziach, też pan poseł Bąk, wyrazili, co myślą o tej sprawie i tak samo mogą mieć w sercu głębokie obawy. Miejmy nadzieję, że zwrócimy się o pewną refleksję do klubów większości parlamentarnej i że jednak pochylą się, i to w miarę szybko, nad rozpatrzeniem tego bardzo cennego, oczekiwanego projektu ustawy.

    Zostało tutaj wspomniane, i jest jakby zrozumiałe, że patronat nad korpusem obejmuje prezydent RP ze względu na szczególne umocowanie najważniejszej instytucji, najwyższego przedstawiciela państwa. Prezydent jest także zwierzchnikiem Sił Zbrojnych, tak że myślę, że jak najbardziej właściwe jest to, aby patronat objął prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i aby zajmowało się tym Biuro Bezpieczeństwa Narodowego.

    Tak jak wspomniałem, projekt ustawy jest bardzo oczekiwany, jest projektem szczególnym, ma znaczenie symboliczne. Przypomnę jeszcze, że przywraca on honor i cześć tym, którzy w najcięższych warunkach walczyli o wolny kraj, o bezpieczeństwo i niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej. Myślę, że jest on wypełnieniem przynajmniej cząstkowym - bo o całościowym nie można mówić, ale przynajmniej o małej cząstce - sprawiedliwości historycznej, o której wszyscy w tej Wysokiej Izbie powinniśmy pamiętać. Dziękuję bardzo.