16 punkt porządku dziennego:

Przedstawiona przez Radę Ministrów informacja o funkcjonowaniu centrów i klubów integracji społecznej w okresie 2012-2013 (druk nr 3065) wraz ze stanowiskiem Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (druk nr 3317).

Poseł Waldemar Andzel:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawić stanowisko klubu w sprawie informacji o funkcjonowaniu centrów i klubów integracji społecznej w okresie 2012-2013.

    Ustawa o zatrudnieniu socjalnym wprowadziła do tradycyjnych obszarów pomocy społecznej i pracy nowe podmioty: centra i kluby integracji społecznej. Ich zadaniem jest reintegracja społeczna i zawodowa osób, których szanse na otwartym rynku pracy są najniższe ze względu na niskie kwalifikacje lub ich brak, a także problemy z pełnoprawnym uczestnictwem w życiu społecznym i zawodowym. Celem tych regulacji było m.in. przeciwdziałanie uzależnieniu świadczeniobiorców od finansowych systemów zabezpieczenia społecznego oraz rozwiązywanie problemu bezrobocia i podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób zagrożonych wspomnianym wykluczeniem.

    Głównym czynnikiem decydującym o powstawaniu nowych ośrodków CIS jest sytuacja na rynku pracy. Wysoka stopa bezrobocia w okresie 2012-2014 spowodowała powstawanie nowych centrów, szczególnie w małych miejscowościach, w których stopa bezrobocia utrzymuje się na poziomie wyższym niż średnia krajowa. W latach 2012-2013 nastąpiła znacząca zmiana w kwestii założycielskiej CIS-ów. Decyzję o utworzeniu nowej jednostki coraz częściej zaczęły podejmować samorządy terytorialne. Zmalała przewaga organizacji pozarządowych nad samorządem terytorialnym.

    Problemem, z jakim borykają się CIS-y, jest trudność z utrzymaniem stanu zatrudnienia pracowników zgodnego z wymogami ustawy o zatrudnieniu socjalnym. Dlatego też pracownicy CIS-ów apelują o rozwiązania ustawowe, które pozwolą na korzystanie z zasilania finansowego budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

    W 2013 r. w zajęciach CIS-ów uczestniczyło 6900 osób, w większości trwale bezrobotnych, dlatego też zajęcia organizowane w ramach centrów skupiają się w trzech podstawowych grupach: szkolenia zawodowe, praktyki i staże oraz zajęcia z zakresu prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej lub spółdzielni socjalnej. Na tę sytuację składa się kilka czynników, w tym m.in. rosnące przekonanie u osób kończących zajęcia, że niektóre formy usamodzielniania są coraz mniej ryzykowne, np. spółdzielczość socjalna, a to dzięki stosowanym usługom doradczym mającym charakter formalny lub nieformalny, tj. m.in. poprzez utrzymywanie kontaktów z pracownikami centrów integracji społecznej w kwestiach nowych informacji o rozwoju ekonomii społecznej w kraju.

    Ciągle jest jednak problem stabilności warunków w zakresie finansowania bieżącej działalności CIS-ów. Podmioty zatrudnienia socjalnego zgłaszały kilka propozycji nowych rozwiązań legislacyjnych, które były m.in. wynikiem realizowanych projektów współfinansowanych z EFS, łącząc tę kwestię z takimi propozycjami jak system akredytacji dla instytucji tworzących centra oraz system certyfikacji usług KIS. Wypracowane i zgłaszane propozycje zmierzają w kierunku wprowadzenia związku korelacyjnego pomiędzy systemem finansowania działalności CIS a standardami świadczonych przez nie usług reintegracji społecznej i zawodowej.

    W całym kraju działały także kluby integracji społecznej, KIS-y. W opinii kadry KIS wiele osób nadal oczekuje daleko idącej pomocy w uzyskaniu zatrudnienia. Stąd też tak duży odsetek uczestników korzysta z różnego rodzaju form edukacji podnoszących wiedzę zarówno ogólną, jak i zawodową, przygotowujących do kontaktów z przyszłymi pracodawcami. Bardzo ważne z punktu widzenia potrzeb uczestników KIS są usługi poradnictwa prawnego oraz psychologicznego, tym bardziej że są one ogólnodostępne oraz nieodpłatne.

    Nie kwestionując zasadności działalności w całości CIS-ów i KIS-ów, należy podsumować, że integracja w CIS-ach i KIS-ach jest dla wykluczonych, ale usługi nie do końca są dla ludzi, tylko dla programów według ściśle wyznaczonych kryteriów. To jest opinia niektórych fachowców w tym względzie. Nie rozwiązują do końca problemów, za to są one bardzo kosztowne.

    Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość z tego też powodu wnosi o odrzucenie przedstawionej informacji o funkcjonowaniu centrów i klubów integracji społecznej w okresie 2012-2013. (Oklaski)