5 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o rządowym projekcie ustawy o odpadach (druki nr 456 i 853).

Poseł Sprawozdawca Tadeusz Arkit:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Komisja powołała podkomisję, która przedstawiła swoje sprawozdanie na posiedzeniu w dniu 8 listopada, a efektem tych prac jest druk nr 853.

    Projekt ustawy o odpadach stanowi transpozycję nowej dyrektywy ramowej oraz szeregu innych przepisów unijnych dotyczących gospodarki odpadami - dyrektyw dotyczących m.in. składowania odpadów, termicznego przekształcania odpadów, stosowania komunalnych osadów ściekowych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, opakowań, baterii i akumulatorów oraz pojazdów wycofanych z eksploatacji. Przedmiotowy projekt przyjmuje następującą hierarchię sposobu postępowania z odpadami: zapobieganie, przygotowanie do ponownego użycia, recykling, inne metody odzysku, np. odzysk energii, unieszkodliwianie. W porównaniu z obecnymi rozwiązaniami bardzo duży nacisk położony został na elementy zapobiegania powstawaniu odpadów oraz ponownego użycia i recyklingu.

    W procesie legislacyjnym projektu ustawy o odpadach niezwykle istotny jest fakt, że termin jej transpozycji minął 12 grudnia 2010 r. W związku z niepełnym wdrożeniem dyrektywy Komisja Europejska skierowała skargę do Trybunału Sprawiedliwości wraz z wnioskiem o nałożenie na Polskę kary finansowej z rekomendacją kary w wysokości 67 tys. euro za dzień. Uchwalenie ustawy przed wydaniem wyroku przez Trybunał Sprawiedliwości może spowodować uniknięcie planowanej kary.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie pokrótce omówić najistotniejsze zmiany projektu ustawy o odpadach w pracach sejmowych.

    Pierwsza zmiana, którą chciałbym omówić, dotyczy tego, że w art. 7 ust. 3 wprowadzono możliwość dla ministra właściwego do spraw środowiska określenia, w drodze rozporządzenia, tych rodzajów odpadów i źródeł ich powstawania, dla których, przy zmianie klasyfikacji z odpadów niebezpiecznych na inne niż niebezpieczne, nie będzie się stosować procedury wykazywania, że odpady nie posiadają właściwości odpadów niebezpiecznych oraz zgłoszenia zmiany klasyfikacji do marszałka województwa. Wprowadzenie takiego rozwiązania spowoduje, że dla rodzajów odpadów, co do których oczywiste jest, że nie miały nawet styczności z substancjami niebezpiecznymi, nie trzeba będzie prowadzić kosztownych badań. Przykładowo dotyczyć to może ubrań ochronnych, np. kasków ochronnych na budowie.

    W art. 41 ust. 3 pkt 1 zostało jednoznacznie dookreślone, że w przypadku zezwoleń dla regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych organem właściwym będzie marszałek województwa. Regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych wyznaczone są w wojewódzkim planie gospodarki odpadami i dlatego oczywiste jest to, że dla zachowania spójności uzasadnione będzie, aby decyzje dla takiej instalacji wydawał również marszałek województwa.

    Kolejna zmiana dotyczy art. 41 ust. 6 oraz art. 45 ust. 8. W przypadku posiadaczy odpadów, prowadzących w tym samym miejscu różną działalność w zakresie gospodarki odpadami, wprowadzono możliwość wydania jednej decyzji administracyjnej przez jeden organ właściwy - marszałka województwa. Zmiana ta pozwoli na uzyskanie łącznej decyzji administracyjnej w przypadku konieczności uzyskiwania zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów, to znaczy odzysku lub unieszkodliwiania, a także w sytuacji, gdy posiadacz odpadów obowiązany byłby do uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, na podstawie ustawy Prawo ochrony środowiska, zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie. Umożliwi to przedsiębiorcy uzyskanie jednej decyzji i poniesienie jednej opłaty skarbowej za wydanie decyzji. Bez przyjęcia tej zmiany przedsiębiorca uzyskiwałby dwie decyzje u różnych organów - starosty i marszałka województwa.

    W art. 75 ust. 1 pkt 1 wprowadzono zmianę dotyczącą ujednolicenia wymagań dla wytwórców odpadów odnośnie do sprawozdawczości w gospodarce odpadami. Zmiana wynika z konieczności zapewnienia spójności pomiędzy przepisami dotyczącymi sprawozdawczości, a przepisami dotyczącymi ewidencji odpadów. Składanie sprawozdań ułatwia prowadzenie kontroli, co z kolei przyczynia się do zapobiegania niekontrolowanemu pozbywaniu się odpadów i wzrostowi liczby nielegalnych składowisk odpadów. W związku ze zmianami w gromadzeniu danych przez GUS nieuwzględnienie poprawki doprowadziłoby do braku danych odnoszących się do wytwarzanych odpadów, a dane te niezbędne są do oceny stanu gospodarki odpadami w Polsce, a także sprawozdawczości w ramach Unii Europejskiej.

    Piąta zmiana, którą chciałbym omówić, dotyczy art. 95 projektu ustawy o odpadach, gdzie wprowadzono zmiany mające na celu szczegółowe wskazanie postępowania z odpadami medycznymi i weterynaryjnymi, w szczególności odpadami zakaźnymi medycznymi i zakaźnymi weterynaryjnymi. Tutaj warto zwrócić uwagę na tę poprawkę, ponieważ było to przedmiotem dosyć dużej debaty. Określone zostały dopuszczalne metody unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych - termiczne przekształcanie w spalarnia odpadów niebezpiecznych lub zastosowanie innych metod, gdzie odpady powstające w wyniku zastosowania tych metod będą następnie poddawane termicznemu przekształceniu albo składowaniu na wydzielonych kwaterach składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.

    Ponadto przyjęte zmiany wzmacniają odpowiedzialność wytwórcy zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych za końcowe unieszkodliwienie tych odpadów. Wytwórca ten odpowiadać będzie za wytworzone przez siebie odpady zakaźne aż do ostatecznego ich unieszkodliwienia bez względu na zastosowane metody. Unieszkodliwienie zostanie potwierdzone stosownym dokumentem, którego jeden z egzemplarzy przekazywany będzie do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.

    Kolejna zmiana. W art. 96 regulującym kwestie komunalnych osadów ściekowych wprowadzono zmiany mające na celu zapewnienie większej kontroli nad stosowaniem komunalnych osadów ściekowych w następujących celach: w rolnictwie, do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu oraz do uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz. Wytwórca komunalnych osadów ściekowych przed stosowaniem ich w ww. celach obowiązany będzie powiadomić wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o zamiarze przekazania tych osadów władającemu powierzchnią ziemi, na której te osady mają być stosowane. Powiadomienie powinno zawierać wskazanie władającego powierzchnią ziemi, jak również wskazanie numerów ewidencyjnych działek, na których te osady mają być stosowane. Jednocześnie władający powierzchnią ziemi zobowiązany zostanie do przechowywania dokumentu ewidencji odpadów - karty przekazania odpadów, przez okres 5 lat.

    Ostatnia zmiana z tych najbardziej istotnych: w dziale VII dotyczącym szczegółowych zasad gospodarowania niektórymi rodzajami odpadów zostały wprowadzone - w analogiczny sposób, jak w obowiązującej ustawie o odpadach - przepisy dotyczące postępowania z odpadami metali. Oznacza to, że w punktach zbierania odpadów metali, złomu, podmiot przyjmujący odpady metali nadal będzie obowiązany prowadzić dodatkową ewidencję tych odpadów zawierającą dane osoby przekazującej te odpady.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc, pragnę podziękować wszystkim członkom podkomisji, której miałem zaszczyt przewodniczyć, wielu partnerom społecznym, panu ministrowi Woźniakowi, pani dyrektor Szymborskiej oraz całej ekipie z Ministerstwa Środowiska, wszystkim pracownikom sekretariatu komisji i Biura Legislacyjnego za bardzo konstruktywną i merytoryczną współpracę. W imieniu komisji rekomenduję Wysokiej Izbie przyjęcie sprawozdania. Dziękuję bardzo.