1 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (druk nr 19).

Poseł Jacek Czerniak:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Poselskiego Sojuszu Lewicy Demokratycznej w sprawie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

    Wnioskodawcy zgadzają się w uzasadnieniu projektu ustawy, że instytucja wpłat wyrównawczych, tak zwanych janosikowych, jest potrzebna. Jednak przepisy kształtujące mechanizm wyrównawczy powinny być, ich zdaniem, inaczej skonstruowane, w sposób pozwalający na prawidłową realizację tej instytucji prawnej. Jakie są propozycje zmian w projekcie ustawy?

    Otóż pierwsza propozycja to zmiana regulacji dotyczącej wysokości wpłat janosikowych. Wnioskodawcy proponują obniżenie ich o 20% na każdym szczeblu. Druga propozycja to zmiana zasad rozdzielania między gminy i powiaty środków pochodzących z tych wpłat. W tym zakresie na szczeblu wojewódzkim nie proponuje się zmian. Kolejna kwestia, która była poruszana, to urealnienie liczby mieszkańców dużych miast, mających powyżej 350 tys. mieszkańców, oraz miasta stołecznego Warszawy. Tutaj proponuje się wprowadzenie wspomnianych wcześniej współczynników, 1,1 w przypadku dużych miast i 1,5 w przypadku miasta stołecznego Warszawy.

    Otóż te proponowane zmiany, które dotyczą zarówno ograniczenia wysokości wpłat janosikowego, jak i zastąpienia części równoważącej subwencji ogólnej dotacjami dla gmin i powiatów, powinny przede wszystkim podlegać szerokiej dyskusji, zwłaszcza z korporacjami samorządowymi. Dzisiaj klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej ocenia bowiem, że forma zmiany subwencji na dotację jest niezbyt atrakcyjna z punktu widzenia jednostek samorządu terytorialnego. Być może z punktu widzenia budżetu jest to forma lepsza, ale na pewno nie jest tak, jak powiedziałem, z punktu widzenia jednostek samorządu terytorialnego, ponieważ ta być może często uznaniowa zmiana, decyzja dotycząca przyznania tych wpłat w ramach konkursu, może się okazać takim warunkiem nie do spełnienia przez jednostki samorządu terytorialnego, a na pewno utrudniającym otrzymanie tej dotacji w formie konkursu.

    Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej przede wszystkim popiera ideę zmniejszania dysproporcji w rozwoju gospodarczym i społecznym kraju, regionów. Jesteśmy za zasadą solidarności i zrównoważonego rozwoju. Szczególnie to dotyczy, nie chcę tego mówić, ale tzw. Polski Wschodniej. Natomiast ta propozycja dotacji w formie konkursów jest rozwiązaniem do dyskusji, ale na tym etapie, oceniamy, że niekorzystnym, podobnie jak i propozycja obniżenia o 20% wpłat janosikowych.

    Zdaniem naszego klubu obywatelski projekt powinien być skierowany do dalszych prac w komisji, poddany wnikliwej analizie, jeśli chodzi o skutki proponowane w poszczególnych jednostkach samorządu terytorialnego. Jak powiedziałem, powinna się odbyć szeroka dyskusja z udziałem korporacji samorządowej, począwszy od gmin, przez powiaty i województwa. Jednak najważniejszą konkluzją, o co chcemy zaapelować do rządu, do prezesa Rady Ministrów, jest to, że powinna odbyć się szeroka debata zakończona propozycją zmian całej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, nie tylko w aspekcie tzw. janosikowego, ponieważ ta ustawa, naszym zdaniem, jest nieadekwatna do obecnej sytuacji, została ona uchwalona w 2003 r. Dlatego, konkludując, jesteśmy za skierowaniem tych propozycji do prac w komisji, ale też kierujemy apel do rządu, żeby przygotować całościową zmianę ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Dziękuję bardzo.