12 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (druk nr 3195).

Poseł Jacek Czerniak:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej dotyczące senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, druk nr 3195.

    Projekt dotyczy uregulowania stanu prawnego nieruchomości objętych dekretem z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy, zwanego dekretem warszawskim, a także ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, ponieważ przepisy te albo hamują rozwój i ograniczają możliwość realizacji celów istotnych społecznie, albo przez swoją archaiczność uniemożliwiają regulację stanów prawnych nieruchomości warszawskich.

    Przygotowany w Senacie projekt ustawy przede wszystkim przyznaje Skarbowi Państwa i m.st. Warszawie prawo pierwokupu niektórych praw i roszczeń określonych w dekrecie oraz ustawie o gospodarce nieruchomościami. Proponowany art. 111a umożliwia Skarbowi Państwa lub m.st. Warszawie, poprzez przyznanie prawa pierwokupu, nabywanie praw i roszczeń wynikających z dekretu warszawskiego, roszczeń określonych w art. 214 ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz prawo użytkowania wieczystego ustanowionego na skutek realizacji tych roszczeń w celu umożliwienia realizacji zadań ustawowych bądź statutowych w zakresie ochrony zdrowia, edukacji, kultury, rozwoju i zrównoważonego zagospodarowania przestrzennego.

    Co ważne, mówił o tym pan senator Marek Borowski, forma aktu notarialnego ma być zabezpieczeniem skutecznej realizacji prawa pierwokupu. Prawo pierwokupu nie będzie przysługiwało Skarbowi Państwa lub m.st. Warszawie, w przypadku gdy sprzedaż praw lub roszczeń następować będzie na rzecz osób bliskich sprzedawcy albo między osobami prawnymi tego samego, jak jest napisane w uzasadnieniu, Kościoła lub związku wyznaniowego.

    Nowelizacja art. 214 ustawy o gospodarce nieruchomościami poprzez skreślenie wyrazu ˝jednej˝ pozwoli na realizację słusznych praw dawnych właścicieli hipotecznych i ich następców prawnych, znosząc pozostałości ograniczenia w gospodarowaniu gruntami i umożliwiając ustanawianie prawa użytkowania wieczystego do wszystkich gruntów, które należały dawniej do jednego właściciela hipotetycznego.

    W myśl art. 214b ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami postępowanie w sprawach dotyczących wniosków, o których mowa w art. 7 ust. 1 dekretu warszawskiego, będzie umarzane, jeżeli nie będzie możliwe ustalenie stron tego postępowania lub ich adresów. Kolejną propozycją w nowelizacji jest to, że zgodnie z art. 214b ust. 2 podstawa umorzenia będzie zachodzić, w przypadku gdy organ wezwał wnioskodawcę oraz jego ewentualnych następców prawnych do uczestnictwa w postępowaniu przez ogłoszenie, a w sprawie nie wpłynęło żadne inne pismo pochodzące od strony oprócz wniosku dekretowego. Organ wyda decyzję o umorzeniu postępowania, jeżeli w terminie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia nikt nie zgłosi swoich praw albo zgłosiwszy je, nie udowodni ich w terminie kolejnych trzech miesięcy lub nie wskaże swojego adresu. Wspomniane w argumentacji senatora Marka Borowskiego problemy, które dotyczą zarówno patologii, jak i złej praktyki, wydaje się, że w myśl projektowanej ustawy na pewno zostaną ograniczone. Ustawa ta uniemożliwi działania, które wcześniej miały miejsce.

    Warto stwierdzić, że projektowana regulacja nie pozbawia dawnych właścicieli lub ich następców prawnych prawa do odszkodowania za utracone nieruchomości. Mogą oni występować z roszczeniami odszkodowawczymi, których podstawa jest określona w przepisie art. 215 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Również zmiana w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, art. 2, która mówi o przepisie dotyczącym kuratora, który to przepis uniemożliwia ustanowienie kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu, w sytuacji, w której istnieją przesłanki uznania tej osoby za zmarłą, jest regulacją idącą we właściwym kierunku.

    Konkludując, Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej popiera przedstawione rozwiązania i jest za dalszymi pracami w komisji. Dziękuję bardzo za uwagę. (Oklaski)