29 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych z realizacji w 2014 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (druk nr 3304) wraz ze stanowiskiem Komisji Spraw Wewnętrznych (druk nr 3349).

Poseł Tadeusz Woźniak:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Artykuł 4 ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców nakłada na ministra spraw wewnętrznych obowiązek przedłożenia Sejmowi sprawozdania z jej realizacji. Minister spraw wewnętrznych przedstawił Wysokiej Izbie sprawozdanie z realizacji ustawy w roku 2014. Zgodnie ze słowami pana ministra Tomasza Szubieli dane zawarte w sprawozdaniu odzwierciedlają liczbę wydanych przez ministra w 2014 r. decyzji dotyczących zakupu przez cudzoziemców nieruchomości, akcji lub udziałów, jak również skalę nabywanych przez cudzoziemców nieruchomości, akcji lub udziałów, którą obrazują prowadzone przez ministra rejestry.

    Ze sprawozdania wynika, że tak jak w latach poprzednich utrzymuje się stosunkowo mała liczba wydawanych cudzoziemcom zezwoleń na nabywanie bądź objęcie akcji lub udziałów w spółkach będących właścicielami lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości położonych w Polsce. Zezwolenia na nabywanie nieruchomości gruntowych dotyczyły najczęściej nieruchomości położonych w województwach wielkopolskim, lubuskim oraz warmińsko-mazurskim. Wśród podmiotów, którym wydano zezwolenia, dominowały podmioty reprezentujące obywatelstwo lub kapitał Ukrainy i Niemiec. To tyle, jeśli chodzi o suche fakty zawarte w sprawozdaniu.

    Minister spraw wewnętrznych w ramach ustawowych kompetencji podejmuje jednak również czynności z zakresu badania legalności nabycia przez cudzoziemców nieruchomości, udziałów lub akcji, a w przypadku stwierdzenia, że transakcja została zawarta zgodnie z przepisami ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, dokonywany jest wpis do rejestru nieruchomości nabytych przez cudzoziemców odpowiednio za zezwoleniem lub bez obowiązku uzyskania zezwolenia. Jak się dowiedzieliśmy, w porównaniu z rokiem 2013 odnotowano w 2014 r. prawie 11-procentowy wzrost liczby aktów notarialnych, które wpłynęły do ministra, dotyczących nabycia przez cudzoziemców nieruchomości. Tak jak w ostatnich latach większość nabywców nieruchomości stanowili obywatele i przedsiębiorcy z Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Dane prezentowane w omawianym sprawozdaniu potwierdzają, że zainteresowanie cudzoziemców obrotem polskimi nieruchomościami od kilku lat kształtuje się na stałym poziomie. W 2014 r. najwięcej nieruchomości gruntowych cudzoziemcy nabyli w województwach mazowieckim, wielkopolskim i śląskim, a wśród nabywców dominowały podmioty reprezentujące obywatelstwo lub kapitał Niemiec i Holandii.

    Jeszcze raz powtarzam, to są suche fakty, liczby, wykresy. Pozornie nie ma w nich nic niepokojącego, gdyby nie fakt, że według Najwyższej Izby Kontroli minister spraw wewnętrznych nie ma pełnych danych o skali nabywania polskich gruntów przez cudzoziemców. Dane resortu prezentują wartości trzy- lub czterokrotnie niższe od stanu rzeczywistego, tak twierdzi NIK. NIK stwierdziła, że odpowiedzialna za sprzedaż państwowej ziemi Agencja Nieruchomości Rolnych nie monitoruje występujących na rynku wtórnym procesów koncentracji gruntów w rękach jednej osoby, że polskie prawo jest dziurawe i że cudzoziemcy stają się posiadaczami gruntów rolnych w Polsce, kupując udziały w polskich spółkach, które są właścicielami ziemi. Zaniżone wartości danych ministra spraw wewnętrznych zdaniem Najwyższej Izby Kontroli wynikają z ulgi w przepisach, które nie zobowiązują spółek kontrolowanych przez obcokrajowców do składania informacji o posiadanych gruntach.

    Należy pamiętać, że po 1 maja 2016 r. kończy się wynegocjowany przez Polskę i zawarty w traktacie akcesyjnym okres przejściowy dotyczący zakupu bez ograniczeń nieruchomości rolnych przez cudzoziemców. Nie wiemy, jak wówczas zareaguje kapitał zagraniczny i jaki będzie obrót nieruchomościami w Polsce. Wierzymy, że nic złego się nie stanie, ale państwo, jego władza, a przede wszystkim rząd, musi tu zachować daleko idącą czujność i umieć przewidzieć ewentualne zjawiska, którym być może już dzisiaj należałoby przeciwdziałać. Należy pamiętać, że polskie społeczeństwo boi się możliwości nabywania gruntów przez cudzoziemców. Proceder ten już ma miejsce, a z całą pewnością nasili się za kilkanaście miesięcy. Cudzoziemcy już dzisiaj stają się posiadaczami gruntów rolnych w Polsce, nabywają udziały w polskich spółkach, które są właścicielami ziemi, a Ministerstwo Spraw Wewnętrznych nie posiada pełnych danych o skali nabywania polskich gruntów przez cudzoziemców, co - jeszcze raz podkreślam - stwierdziła Najwyższa Izba Kontroli.

    Tak więc przedstawienie przez ministra spraw wewnętrznych sprawozdania w przyjemny sposób nie uspokaja nas, a problem możliwości wykupu znacznej części terytorium Polski przez cudzoziemców nie powinien być traktowany jedynie z uśmiechem. To jest mniej lub bardziej, ale realne zagrożenie, które powinniśmy umieć diagnozować i któremu powinniśmy umieć się przeciwstawić. Jeśli nic złego się nie wydarzy, to i my będziemy mogli wówczas spać spokojnie. Jak na razie jedynie rząd jest w błogim letargu, trochę oderwany od rzeczywistości (Dzwonek), którą od blisko ośmiu lat zaklina i której obraz zafałszowuje ze względów politycznych, a może wyłącznie dla dobrego samopoczucia przeradzającego się w samouwielbienie.

    Nas przedstawione sprawozdanie nie satysfakcjonuje, gdyż mamy poważne obawy, potwierdzone przez Najwyższą Izbę Kontroli, że może ono znacząco mijać się z rzeczywistością. Dziękuję. (Oklaski)