15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Zofia Czernow:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! W ostatnim czasie wiele polskich miast, które nie mają statusu miasta wojewódzkiego, z niedowierzaniem przyjęło wiadomość o pozbawieniu ich możliwości systemowego, horyzontalnego wsparcia z Programu Operacyjnego ˝Infrastruktura i środowisko˝. Program ten na etapie opracowania i konsultacji zakładał wsparcie systemowe i horyzontalne miast subregionalnych i regionalnych. Konsekwencją tego zapisu było powołanie wielu aglomeracji w Polsce, w tym aglomeracji jeleniogórskiej czy wałbrzyskiej, do których przystąpiło wiele gmin oraz miast na prawach powiatu.

    Przyszli beneficjenci przystąpili do opracowywania dokumentów strategicznych i branżowych wymaganych w Programie Operacyjnym ˝Infrastruktura i środowisko˝. Niestety, zapisy programu wykluczyły miasta subregionalne ze wsparcia systemowego i horyzontalnego. Podkreślić należy, że miasta te posiadają ogromne potrzeby, m.in. w zakresie priorytetu inwestycyjnego dotyczącego promowania strategii niskoemisyjnych czy głębokiej kompleksowej modernizacji energetycznej budynków. Jest to decyzja niesprawiedliwa wobec dużych ośrodków miejskich, niemających statusu województw. Stawia pod znakiem zapytania zapowiadane wcześniej stosowanie zasad polityki regionalnej dla tych ośrodków.

    Zwracam się do pana ministra z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytanie, jakie są szanse zmiany niekorzystnego rozstrzygnięcia dla miast subregionalnych. I drugie pytanie. Jakie są możliwości wprowadzenia na etapie wdrażania programów krajowych rozwiązań pozwalających na uzyskanie wsparcia dla tych miast? Dziękuję.

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Waldemar Sługocki:

    Dziękuję bardzo.

    Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Pytanie, które była uprzejma postawić pani poseł, jest niezwykle ważne. Ono jest kluczowe nie tylko z punktu widzenia rozwoju miast subregionalnych, ale generalnie prowadzenia polityki miejskiej w Polsce w ciągu najbliższych 7 lat.

    Sytuacja podyktowana jest naturalnie procesem negocjacji, które polski rząd prowadził z Komisją Europejską. Zgodnie z dokumentami strategicznymi przygotowanymi na perspektywę 2014-2020, ale także z dokumentami o długim horyzoncie czasowym - myślę tu o koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, a także krajowej strategii rozwoju regionalnego - wątki związane z polityką miejską są mocno uwypuklone. Stąd też emanacją tychże zapisów przygotowanych w dwóch cytowanych przeze mnie dokumentach były zapisy, które pojawiły się w pierwszej wersji Programu Operacyjnego ˝Infrastruktura i środowisko˝ na lata 2014-2020, który był negocjowany z Komisją Europejską.

    Dla porządku należy podać, iż obok programów o charakterze horyzontalnym w Polsce w tej perspektywie realizujemy programy regionalne. Porównując perspektywę do perspektywy, należy zauważyć, iż alokacja środków finansowych przeznaczonych na realizację programów regionalnych jest zdecydowanie większa od tej, z którą mieliśmy do czynienia w perspektywie na lata 2007-2013. Nastąpił zdecydowany wzrost nakładów finansowych, z 25% do 40%. Taki jest udział regionalnych programów operacyjnych w ogólnej puli przeznaczonej na realizację polityki spójności w Polsce w najbliższym horyzoncie czasu. Niemniej jednak proszę zauważyć, że w Programie Operacyjnym ˝Infrastruktura i środowisko˝ wciąż pozostała znacząca alokacja, która trafi do miast wojewódzkich, myślę tu o zintegrowanych inwestycjach terytorialnych.

    Natomiast w związku ze zmianą globalnego podejścia Komisji Europejskiej do sektora transportu z Programu Operacyjnego ˝Infrastruktura i środowisko˝ wypadły miasta subregionalne w dwóch komponentach. Jeden komponent to niskoemisyjny transport miejski, a drugi, który wypadł z finansowania w ramach tego programu, to promowanie strategii niskoemisyjnej dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności obszarów miejskich.

    Niemniej jednak Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju podjęło decyzję, aby w ramach Programu Operacyjnego ˝Infrastruktura i środowisko˝ na obszarze miast subregionalnych istniała możliwość realizacji inwestycji z zakresu modernizacji energetycznej budynków publicznych, ale tych, które są własnością czy to rządu, czy to jednostek budżetowych, czy też szkół wyższych.

    Dodatkowo rozpoczęliśmy prace nad przygotowaniem takiego portfela przeznaczanego wprost dla miast subregionalnych, aby tę kategorię, czyli termomodernizację, one także mogły realizować w najbliższym horyzoncie czasowym. I taka możliwość dla miast subregionalnych, 54 miast subregionalnych, w tym obu aglomeracji, które pani poseł była uprzejma wymienić, czyli wałbrzyskiej i jeleniogórskiej, będzie istniała, będzie istniała w procedurze konkursowej. Obecnie jesteśmy na etapie przygotowywania szczegółowych opisów osi priorytetowych oraz kryteriów wyboru projektów. Na dniach, bo w najbliższy poniedziałek i we wtorek obradować będzie komitet monitorujący, który owe kryteria, mam nadzieję, przyjmie. To umożliwi realizację tychże inwestycji.

    Jeżeli chodzi o pytanie drugie, to chcę panią poseł i szanownych państwa posłów poinformować o tym, iż minister infrastruktury i rozwoju jest na etapie analizowania potrzeb miast subregionalnych w zakresie budowy niskoemisyjnego transportu miejskiego. To jest jeden wątek, który minister podjął. Jest i drugi wątek. Otóż minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego analizuje alokację środków w regionalnych programach operacyjnych przeznaczonych na realizację transportu miejskiego. Z tej analizy wynika, iż 600 mln euro zostanie przeznaczone na realizację transportu miejskiego w miastach subregionalnych, ale niestety z przykrością stwierdzamy, iż są regiony, w których nie przewidziano żadnych środków na realizację tego typu zadań w ramach regionalnych programów operacyjnych. Są to takie województwa, jak: świętokrzyskie, opolskie, podlaskie, warmińsko-mazurskie i wielkopolskie.

    Niemniej jednak na zakończenie chciałbym się nieco odnieść do doktryny polityki regionalnej i powiedzieć, że jeżeli, szanowni państwo, rząd wspiera zintegrowane inwestycje terytorialne w miastach regionalnych w ramach polityki interregionalnej, czyli polityki rządu wobec polskich regionów, klarowne byłoby, aby regionalne programy operacyjne wspierały rozwój transportu miejskiego w ramach programów regionalnych, chociaż nie zwalnia to nas z obowiązku takiego podejścia do tego, jakie przed chwilą przedstawiłem. Bardzo dziękuję.

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Agnieszka Kołacz-Leszczyńska:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Rzeczywiście, konsekwencje, jakie niosą ze sobą zapisy w Programie Operacyjnym ˝Infrastruktura i środowisko˝ wykluczające możliwość systemowego horyzontalnego wsparcia miast subregionalnych, to np. dla mojego rodzinnego miasta brak możliwości finansowania takich projektów, jak rozwój niskoemisyjnego transportu publicznego, czy brak środków na termomodernizację i projekty OZE.

    My, jako miasto, jako aglomeracja podjęliśmy działania w tym zakresie i jeśli pan minister pozwoli, przedstawię propozycję rozwiązań, które bardzo byśmy prosili wziąć pod uwagę, rozważyć w ministerstwie.

    Czy np. ZIT subregionalne mogłyby wnioskować o wsparcie z PO IiŚ w trybie konkursowym w zakresie projektów imiennych wpisanych do strategii ZIT? W tym celu zapewne należałoby odpowiednio dostosować linię demarkacyjną? Czy jest taka możliwość? Jest i drugie rozwiązanie, które również pozwoliliśmy sobie przygotować. Czy np. projekty niewpisane imiennie do strategii ZIT, a realizowane na obszarze ZIT subregionalnych nie mogłyby korzystać ze środków właśnie z budżetu RPO, o którym pan minister wspominał? I trzecie rozwiązanie, podpowiedź, zapytanie. W ramach PO IiŚ proponowalibyśmy zastosować preferencje dla ZIT subregionalnych w postaci np. dodatkowych punktów w ramach kryteriów wyboru projektów we wszystkich możliwych przypadkach. Czy przewidujecie państwo w ministerstwie taką możliwość wsparcia ośrodków subregionalnych, takich jak aglomeracja wałbrzyska czy jeleniogórska? Dziękuję bardzo.

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Waldemar Sługocki:

    Panie marszałku, bardzo dziękuję.

    Szanowne Panie Posłanki! Szanowni Panowie Posłowie! Z ogromną satysfakcją przyjmuję propozycje, które była uprzejma zakreślić pani poseł, i chcę powiedzieć, że, tak jak mówiłem wcześniej, w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju pracujemy nad tym, aby na pewno zaprosić miasta subregionalne do konkursu w ramach działań związanych z termomodernizacją budynków. Ten konkurs będzie ograniczony i dedykowany do zamkniętego grona beneficjentów, a tych beneficjentów będą stanowić jedynie miasta subregionalne, czyli konkurencja będzie szalenie ograniczona, nie będzie obejmowała horyzontalnie całego terytorium państwa polskiego, ale jedynie wybrane miasta subregionalne, 54 miasta, które zostały zdefiniowane w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju jako miasta subregionalne, koncepcji, która została przyjęta przez Radę Ministrów, o ile dobrze pamiętam, 13 grudnia 2010 r. To jest jeden wątek.

    Drugi wątek dotyczy transportu miejskiego niskoemisyjnego w miastach subregionalnych. Tutaj także ta analiza ma na celu stworzenie instrumentu finansowego, niestety, nie ze środków europejskich, bo takiej możliwości dzisiaj nie mamy - nie mamy możliwości otwarcia negocjacji z Komisją Europejską, na nowo negocjowania kształtu programu operacyjnego - ale staramy się wygenerować środki z budżetu państwa w cyklu wieloletnim, czyli najlepiej, ale na to pytanie nie potrafię wprost udzielić odpowiedzi, w czasie trwania tej perspektywy finansowej realizowanej z budżetu Unii Europejskiej, tak aby miasta subregionalne mogły z tego wsparcia korzystać. Ale znowuż powtórzę, że ten konkurs będzie konkursem otwartym, warunkowo otwartym. Ta warunkowość polegać będzie na tym, że w konkursie wziąć udział będą mogły jedynie miasta subregionalne, tylko ta pula 54 miast, i te, które przygotują najlepsze projekty, otrzymają dofinansowanie, aczkolwiek mamy nadzieję, że wygenerujemy, zabezpieczymy taką kwotę środków, która pozwoli większość problemów w miastach subregionalnych rozwiązać, przy czym duży nacisk kładę na to, abyśmy podjęli rozmowy z samorządami województw, tak by marszałkowie także zrewidowali swoje podejście do miast subregionalnych i zastanowili się nad tym, czyby nie wesprzeć finansowo w ramach regionalnych programów operacyjnych miast subregionalnych, ponieważ w ramach ZIT-ów miasta wojewódzkie otrzymały zdecydowane wsparcie ze środków programu ˝Infrastruktura i Środowisko˝ . Bardzo dziękuję.