10 punkt porządku dziennego:

Informacja rządu Rzeczypospolitej Polskiej o działaniach podejmowanych w 2013 r. na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (druk nr 2611) wraz ze stanowiskiem Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (druk nr 2937).

Poseł Maria Zuba:

    Dziękuję, pani marszałek.

    Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam trudne zadanie: w ciągu 10 minut muszę odnieść się do obszernego materiału i przede wszystkim bardzo ważnej dziedziny życia obejmującej aż 3330 tys. członków z naszego społeczeństwa. Chodzi o zagadnienia dotyczące osób niepełnosprawnych.

    Informacja rządu o działaniach podejmowanych na rzecz realizacji postanowień Karty Praw Osób Niepełnosprawnych ma wprawdzie dotyczyć roku 2013, jednak sytuacja tego środowiska została nam przedstawiona w większości na podstawie danych statystycznych z roku 2011. Dane te potwierdzają to, czego my, posłowie, doświadczamy podczas bezpośrednich rozmów z osobami niepełnosprawnymi w trakcie naszych dyżurów poselskich. Mianowicie, chodzi chociażby o to, że dochodowość gospodarstw domowych, w których żyje osoba niepełnosprawna, jest zdecydowanie niższa niż gospodarstw, w których nie ma takich osób, że dostęp do rehabilitacji jest dla tych osób problemem, że konieczność stawiania się przed komisją do spraw orzekania o niepełnosprawności jest uciążliwe i niejednokrotnie upokarzające. Bo jak, panie ministrze, można odnieść się do pełnych goryczy słów przesłanych przez rodzica z mojego miasteczka, którego 3-letni synek nie ma stópki? Pisze on, cytuję: Dziś natomiast pisaliśmy odwołanie od słynnego już orzeczenia o niepełnosprawności. Piszę, patrzę i sam w to nie wierzę. W odwołaniu muszę użyć argumentu typu: Niepełnosprawność naszego syna nie zmieni się przed ukończeniem 16. roku życia, a nawet w jego życiu dorosłym. Innymi słowy, niestety, stopa naszego dziecka nie odrośnie. Albo: Jest sprawą oczywistą, że Bartek bez protezy nie jest w stanie samodzielnie się poruszać, nie będzie to możliwe także w przyszłości. Nasz syn w tym momencie nie jest również w stanie samodzielnie założyć sobie protezy i taki stan rzeczy prawdopodobnie nie zmieni się w ciągu najbliższych dwóch lat. Zakładanie protezy naszemu dziecku bardzo często sprawia trudność nam, rodzicom, a nie wspomnę już tutaj o zakładaniu obuwia, skarpet czy spodni. Jest to naprawdę zaskakujące, iż musimy przedstawiać tak oczywiste argumenty osobom, które zajmują się orzekaniem o niepełnosprawności innych. Ojciec swój list kończy słowami: I śmieszno, i straszno. Co doradzić ojcu i innym osobom, które proszą w swoich listach, aby im wytłumaczyć, dlaczego są tak traktowane, dlaczego mają stawać przed komisjami cyklicznie, mimo iż stan nie rokuje wyzdrowienia, a wyjazd na spotkanie z komisją stanowi koszt, który mocno uszczupla ich budżety rodzinne? Rząd podaje, że w trakcie 13 lat liczba osób niepełnosprawnych pod względem prawnym zmniejszyła się o 974 tys. oraz że zmniejszyła się także liczba osób o lekkim stopniu niepełnosprawności. Życie pokazuje, że rzeczywistość jest inna. Ten pozytywny trend w statystyce spowodowało wprowadzenie zmiany przepisów normujących ten obszar, w wyniku której osoby niepełnosprawne rezygnują z leczenia.

    Bardzo niepokojący jest wysoki poziom ubóstwa wśród niepełnosprawnych, który jest przyczyną wykluczenia społecznego. Jest on znacznie wyższy niż w przypadku grupy gospodarstw domowych, w których nie ma osób niepełnosprawnych. Nie możemy przyjąć za satysfakcjonujący faktu, że wśród niepełnosprawnych wzrasta udział osób z wyższym wykształceniem, skoro w ciągu sześciu lat, 2008-2013, ten wzrost wyniósł zaledwie 1,6%, zaś w zakresie wykształcenia policealnego i wykształcenia średniego zawodowego w tym samym czasie wzrost wyniósł 1,8%. Należy jednak z uznaniem zauważyć, że w tym samym okresie aż o 25% wzrosła liczba studentów będących osobami niepełnosprawnymi. W roku 2013 stopa bezrobocia wśród niepełnosprawnych wynosiła 17,9% i wzrosła w stosunku do 2008 r. o 4,8%.

    Dane z zakresu aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych prawnie w wieku produkcyjnym w roku 2013 zostały nam przedstawione tylko w odniesieniu do roku 2012, a szkoda, gdyż interesujące byłoby ujęcie tego w odniesieniu do 2008 r.

    Nastąpiły wyraźne zmiany poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych w systemie obsługi dofinansowań i refundacji. W 2008 r. wynosił on 80,9%, zaś w 2013 r. - 66,9%. Natomiast w tym samym okresie na otwartym rynku pracy nastąpił wzrost zatrudnienia osób niepełnosprawnych o 14% - z 19% w roku 2008 do 33%. W tym samym okresie zmalała o 35% liczba pracodawców na chronionym rynku pracy, a o ponad 169% wzrosła liczba pracodawców na otwartym rynku pracy. W tych samych latach zmalała, i to o 3798 osób, tj. o 16%, liczba osób niepełnosprawnych prowadzących działalność gospodarczą. Znacznie, bo o przeszło 40%, wzrosła liczba osób zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy jako bezrobotni. W 2008 r. było zarejestrowanych 96,6 tys. osób niepełnosprawnych jako bezrobotni, natomiast w 2013 r. liczba bezrobotnych w tej grupie wzrosła do 135,7 tys.

    W lipcu 2013 r. rząd przedstawił kolejną nowelizację ustawy o świadczeniach rodzinnych. Przepisy tej ustawy mocno podzieliły środowisko osób niepełnosprawnych. Nie wszystkie znowelizowane w lipcu 2013 r. przepisy zostały zaakceptowane przez osoby niepełnosprawne, czego efektem, pamiętamy, były ich protesty w marcu 2014 r. Protestujący domagali się przede wszystkim przywrócenia odebranych im w lipcu 2013 r. na mocy noweli ustawy o świadczeniach rodzinnych świadczeń pielęgnacyjnych. Nie godzili się na zapewnienie im przez rząd tylko specjalnego zasiłku opiekuńczego. Protestując, walczyli o wykonanie w pełni grudniowego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który nakazał przywrócenie im prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Protestowali, bo obawiali się, że dostaną świadczenie w wysokości 520 zł miesięcznie, czyli takie, jak przed wejściem w życie nowelizacji. Walczyli wówczas o świadczenie w wysokości 620 zł i dodatek 200 zł z rządowego programu. Trzeba było determinacji niepełnosprawnych, koczowania na posadzce sejmowej, aby rząd w celu zrealizowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego przygotował projekt ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów osób niepełnosprawnych.

    Przypomnę, że posłowie klubu Prawa i Sprawiedliwości od początku nie godzili się na dzielenie opiekunów ze względu na wiek osób, którymi się opiekują. Jednocześnie w tej dyskusji ich popieraliśmy i uważaliśmy za słuszne, że opiekunowie osób dorosłych domagają się zrównania ich świadczeń ze świadczeniami opiekunów niepełnosprawnych dzieci, że ich oczekiwania są zasadne.

    Panie ministrze, źle się stało, że w przypadku projektu przygotowanego przez rząd posłowie Platformy Obywatelskiej i PSL-u, przy akceptacji rządu, nie przyjęli poprawki złożonej przez nasz klub, Prawa i Sprawiedliwości. W tej poprawce proponowaliśmy zwiększenie świadczenia nie do wysokości płacy minimalnej, lecz do wysokości połowy przeciętnego wynagrodzenia. Dla nas było oczywiste, że przeciętne wynagrodzenie świadczy o kondycji gospodarki, więc będzie pewność, że w przypadku dobrej koniunktury, gdy to wynagrodzenie będzie rosło, rosnąć będą również świadczenia pielęgnacyjne. Niestety posłowie Platformy Obywatelskiej i PSL-u odrzucili nasze propozycje zmian.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Posłowie klubu Prawa i Sprawiedliwości będą głosować przeciwko przyjęciu informacji rządu o działaniach podejmowanych w 2013 r. na rzecz realizacji postanowień Karty Praw Osób Niepełnosprawnych. W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość składam wniosek o odrzucenie w całości informacji rządu Rzeczypospolitej Polskiej o działaniach podejmowanych w 2013 r. na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, druki nr 2611 i 2937. (Oklaski)