Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, druk nr 2542.
Projekt niniejszej ustawy dotyczy wykonania obowiązku dostosowania systemu prawa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 grudnia 2013 r. Wyrok trybunału odnosi się do ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. Projekt dokumentu, nad którym w dniu dzisiejszym debatujemy, przewiduje, że w ramach krajowego systemu ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności jeden numer identyfikacyjny będzie nadawany tylko w przypadku małżonków będących współposiadaczami gospodarstwa rolnego. W pozostałych przypadkach każdy z małżonków będzie miał prawo do osobnego numeru identyfikacyjnego. Zaproponowane zmiany są niezmiernie ważne, gdyż umożliwią one producentom rolnym ubieganie się o płatności z funduszy w ramach wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej na prowadzone przez nich osobno gospodarstwa rolne. Wprowadzenie krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności ma na celu ochronę interesów Unii, ma umożliwić też identyfikację każdego producenta, gospodarstwa rolnego, działki rolnej oraz wniosku o przyznanie płatności. Zgłoszony sprzeciw Trybunału Konstytucyjnego wobec art. 12 ust. 4 wynika z faktu, iż w przypadku małżonków oraz podmiotów będących współposiadaczami gospodarstwa rolnego nadaje się jeden numer identyfikacyjny. Nawiasem mówiąc, ten numer nadaje się temu z małżonków lub współposiadaczy, co do którego współmałżonek lub współposiadacz wyraził zgodę. Wynika z tego, że małżonkowie, nawet w przypadkach gdy istnieje między nimi rozdzielność majątkowa i posiadają odrębne gospodarstwa rolne, nie mogą mieć odrębnych, osobnych numerów, a więc tylko jeden z nich może ubiegać się o płatności na gospodarstwo. To rozwiązanie zakłada, że małżonkowie z reguły prowadzą wspólne gospodarstwo rolne, a przecież nie zawsze tak jest. Mamy w praktyce do czynienia z sytuacjami, gdy małżonkowie prowadzą odrębne gospodarstwa rolne i w takim wypadku każdy z małżonków spełnia wymagania prawa unijnego oraz polskiego co do uznania go za rolnika czy producenta rolnego. To na wnioskodawcach - małżonkach występujących z wnioskiem o osobne wpisy do ewidencji - spoczywać będzie więc obowiązek wykazania oraz uzasadnienia, że posiadają i prowadzą odrębne gospodarstwa rolne, natomiast Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa po otrzymaniu stosownych kompetencji prowadzić będzie właściwe postępowanie co do wpisu do ewidencji i nadania numeru identyfikacyjnego. Na agencji spoczywać będzie również obowiązek prowadzenia kontroli w celu przeciwdziałania nadużyciom polegającym na sztucznym lub pozornym podziale gospodarstw rolnych dla uzyskania wyższych lub nienależnych płatności.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zakwestionowany przepis traci moc obowiązującą z upływem 18 miesięcy od ogłoszenia wyroku. Skutkiem ustawy będzie konieczność wypłacenia środków unijnych małżonkom w sytuacji, kiedy każde z nich prowadzi odrębne gospodarstwo rolne.
Z uwagi więc na istotę problemu, a przede wszystkim na umożliwienie rolnikom i producentom rolnym korzystania z funduszy przewidzianych w ramach wspólnej polityki rolnej - a nabór wniosków rozpocznie się już w marcu przyszłego roku - klub Platformy Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy o zmianie ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, druk nr 2542. Bardzo dziękuję. (Oklaski)