Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Jak słusznie, a zarazem zasadnie przyjął Senat, celem projektowanej materii jest poszerzenie kręgu osób odznaczonych Krzyżem Wolności i Solidarności. Odznaczenie to ma stanowić nagrodę i wyróżnienie dla osób będących działaczami opozycji wobec reżimu i komunistycznej dyktatury. Warunki przyznawania i nadawania krzyża określa przepis art. 15a ustawy o orderach i odznaczeniach. Chociaż wspomniana ustawa nie reguluje zasady pierwszeństwa nadawania odznaczeń co do wysokości ich klasy, to jednak hierarchia orderów i odznaczeń traktuje, iż odznaczenia wyższej rangi kompensują te, które są rangi niższej. Obowiązujący w obecnym stanie prawnym tryb postępowania ze względu na gradację rangi jest niesprawiedliwy oraz eliminuje znaczną liczbę osób wybitnie zasłużonych w działalności niepodległościowej. Dotyczy to także byłych działaczy opozycji demokratycznej i osób represjonowanych w okresie PRL. Była o tym mowa w komisji sejmowej.
Panie i Panowie Posłowie! Komisja z wielką uwagą pochyliła się nad projektem izby senatorskiej, uznając za zasadne zarekomendowanie Wysokiej Izbie sprawozdania w przedmiotowej sprawie. Zatem Krzyż Wolności i Solidarności uznano za odznaczenie pamiątkowe dla działaczy opozycji. Uwzględniając okres od 1 stycznia 1956 r. do 4 czerwca 1989 r., dokonano wyłączenia okresu od 31 sierpnia 1980 r. do dnia 12 grudnia 1981 r. na całym terytorium Polski. Wprowadzono przepis, mocą którego nieprzedstawienie prezydentowi wniosku o nadanie krzyża wymagać będzie zawiadomienia zgłaszającego inicjatywę. Mocą woli Senatu komisja uznała zasadność wejścia w życie ustawy po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia.
Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, przywiązany do tradycji ludowych i niepodległościowych, opowiada się za przyjęciem sprawozdania komisji, popierając słuszność zawartej materii. Dziękuję za uwagę.