14 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o:
  1) rządowym projekcie ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
  2) poselskich projektach ustaw o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych
   (druki nr 2252, 1766, 1767 i 2278).

Poseł Sprawozdawca Sławomir Jan Piechota:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie w niezwykle ważnej sprawie, która w ostatnich tygodniach czy miesiącach budzi ogromne zainteresowanie opinii publicznej, a także jest źródłem bardzo gorącej, publicznej debaty.

    Komisja polityki społecznej wczoraj rozpatrywała trzy projekty ustaw, skierowane do niej przez Sejm po ich pierwszym czytaniu na posiedzeniu plenarnym, a mianowicie poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (druk nr 1766), którego autorami są posłowie klubu SLD, poselski projekt zmiany tej samej ustawy przedstawiony przez posłów Prawa i Sprawiedliwości (druk nr 1767) oraz rządowy projekt ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (druk nr 2252). Jak wczoraj w debacie mocno wyeksponowano, jeśli chodzi o te projekty, zwłaszcza projekt rządowy ma służyć wykonaniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 5 grudnia 2013 r., w którym trybunał orzekł, iż art. 11 ust. 1 i 3 ustawy z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polski.

    Komisja, która rozpatrywała te trzy projekty, podjęła uchwałę o ich wspólnym rozpatrzeniu i przygotowaniu wspólnego sprawozdania. Jako projekt wiodący przyjęto, także zgodnie, przedłożenie rządowe. W posiedzeniu uczestniczył pan minister Władysław Kosiniak-Kamysz oraz wiceministrowie pracy i polityki społecznej pani Elżbieta Seredyn i pan Jarosław Duda, była także wiceminister finansów pani Hanna Majszczyk, byli przedstawiciele Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, ZUS, KRUS, Ministerstwa Zdrowia, rzecznika praw obywatelskich, związków zawodowych, a także uczestniczyli w posiedzeniu opiekunowie osób niepełnosprawnych.

    Podczas posiedzenia, na którym rozpatrywano te projekty, do projektu rządowego zgłoszono szereg poprawek, zarówno o charakterze materialnym, jak i o charakterze legislacyjno-redakcyjnym. Pewnie o tych poprawkach będą jeszcze mówić przedstawiciele klubów, a te poprawki, które komisja zdecydowała się odrzucić, pewnie zostaną zgłoszone w drugim czytaniu, dlatego nie będę tych poprawek zgłaszanych przy rozpatrywaniu projektu teraz szerzej omawiać. Chciałbym natomiast zwrócić uwagę na dwie istotne zmiany.

    Jedna z nich już się dokonała, została przyjęta przez komisję, mianowicie jest to zmiana, której źródłem są rozbieżności w interpretacji art. 17 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie prawa do takiego świadczenia rolników czy osób prowadzących gospodarstwo rolne. Ten przepis różnie jest interpretowany przez gminne ośrodki pomocy społecznej, samorządowe kolegia odwoławcze i sądy administracyjne, wreszcie inne od tych rozbieżnych interpretacji stanowisko wyraźnie deklaruje minister pracy i polityki społecznej. Aby przeciąć kwestię, w jakich okolicznościach ten specjalny zasiłek, a także świadczenie pielęgnacyjne przysługuje rolnikom, czyli prowadzącym gospodarstwo rolne, lub domownikom lub małżonkom, czyli pracującym w gospodarstwie rolnym, przyjęliśmy z inicjatywy klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego zmianę do projektu rządowego, a także analogiczną zmianę do regulacji zawartej w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Przypomnę, iż wobec tych rozbieżnych interpretacji, szczególnie w wyrokach wojewódzkich sądów administracyjnych, Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów podjął w dniu 11 grudnia 2012 r. uchwałę, w której uznał, iż w świetle art. 17 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych prowadzenie gospodarstwa rolnego przez rolnika stanowi negatywną przesłankę przyznania mu świadczenia pielęgnacyjnego. Tak uchwalił Naczelny Sąd Administracyjny, mimo zdecydowanie odmiennego stanowiska ministra pracy i polityki społecznej. Mimo takiego stanowiska NSA nadal istnieją rozbieżności, i to rozbieżności raczej w drugą stronę, czyli na korzyść osób starających się o tego typu świadczenia. Dlatego przesądzamy w sprawozdaniu przedłożonym Wysokiej Izbie, przesądzamy w nowym, dodanym art. 17b, iż świadczenia te, w przypadku gdy o nie ubiegają się rolnicy, małżonkowie rolników bądź domownicy, przysługują odpowiednio rolnikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego oraz małżonkom rolników lub domownikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego albo wykonywania przez nich pracy w gospodarstwie rolnym. Identyczny zapis wprowadzamy w art. 3 ustawy o specjalnym zasiłku dla opiekunów osób niepełnosprawnych.

    Druga zmiana jest w tej chwili sygnalizowana. Tę zmianę szczegółowo przedstawi w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej pani poseł Marzena Okła-Drewnowicz. Tę zmianę, po konsultacjach prowadzonych podczas posiedzenia komisji, zadeklarował pan minister Kosiniak-Kamysz. Zadeklarował on uzupełnienie przepisów przejściowych dotyczących sytuacji osób, które utraciły świadczenia pielęgnacyjne w następstwie wygaśnięcia decyzji je przyznających w okresie między 31 grudnia 2012 r. a 30 czerwca 2013 r., a więc osób, które znalazły się w swoistym zawieszeniu. Chodzi o to, aby osoby te nabyły uprawnienie już z chwilą wejścia tej ustawy w życie, a więc, można powiedzieć, w najbliższym możliwym czasie.

    Jak wspomniałem, były zgłaszane różne poprawki. Poprawki o charakterze redakcyjno-legislacyjnym były przyjmowane jednomyślnie, w przypadku poprawek zgłaszanych przez kluby kwestie były rozstrzygane w głosowaniu, natomiast ostatecznie komisja jednomyślnie, 32 głosami za, przy braku głosów przeciw i głosów wstrzymujących się, przyjęła sprawozdanie, które przedkładamy Wysokiemu Sejmowi, rekomendując przyjęcie tej ustawy. Dziękuję.