8 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy Kodeks wykroczeń (druki nr 823 i 1666).

Poseł Sprawozdawca Sławomir Jan Piechota:

    Dziękuję, panie marszałku.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu połączonych komisji przedstawić sprawozdanie z prac nad projektem, który ma dość długą historię, wpłynął on bowiem do Sejmu 8 sierpnia 2012 r. 22 października ub. r. skierowano projekt do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu ze względu na materię kodeksową. Pierwsze czytanie odbyło się na 26. posiedzeniu Sejmu 15 listopada 2012 r. 3 stycznia 2013 r. Komisja Infrastruktury oraz Komisja Polityki Społecznej i Rodziny skierowały projekt do podkomisji nadzwyczajnej, przy czym Sejm zobowiązał komisję do zasięgnięcia opinii Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. Podkomisja nadzwyczajna odbyła 6 posiedzeń. Sprawozdanie podkomisja nadzwyczajna przyjęła 23 lipca tego roku. W pracach podkomisji bardzo aktywnie uczestniczył pełnomocnik rządu do spraw osób niepełnosprawnych wraz ze współpracownikami, a także przedstawiciele ministra spraw wewnętrznych, Komendy Głównej Policji, Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, głównego inspektora ochrony danych osobowych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, ministra finansów, ministra zdrowia, a także podmiotów społecznych: Związku Rzemiosła Polskiego, Fundacji W-skersi, Urzędu Miejskiego Wrocławia, Krajowej Rady Komendantów Straży Miejskich i Gminnych, KRUS-u, OPZZ-u, Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji oraz Stowarzyszenia ˝Twoje nowe możliwości˝. Bardzo cenny wkład w prace nad tym uregulowaniem wniósł pan prof. Mirosław Kutyłowski z Politechniki Wrocławskiej, w zakresie możliwych zabezpieczeń technicznych kart parkingowych, a także pani Mariola Kokocińska, dyrektor Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Poznaniu.

    Wymieniam tę długą listę, aby pokazać, jak wiele podmiotów uczestniczyło w przedsięwzięciu, które początkowo wydawało się dość prostą regulacją. Jednak w praktyce przy dopracowywaniu szczegółów ujawniały się kolejne problemy, w przypadku których uznaliśmy, że wymagają bardzo rzetelnego rozważenia, analizy i uregulowania, tak by to prawo w praktyce pozwoliło osiągnąć te cele, które stawiamy przed tymi uregulowaniami.

    Czego dotyczą najważniejsze kwestie uregulowane w ustawie, które ostatecznie prezentujemy nieco odmiennie w sprawozdaniu, niż to miało miejsce w pierwotnym projekcie? Przede wszystkim na nowo określamy krąg podmiotowy osób uprawnionych do otrzymania karty parkingowej uprawniającej do niestosowania się do pewnych znaków drogowych, a przede wszystkim - do zajmowania miejsc zarezerwowanych dla pojazdów osób niepełnosprawnych. Według tej nowej regulacji uprawnione będą osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, o ile dodatkowo mają znacznie ograniczoną możliwość samodzielnego poruszania się. Jeżeli są to osoby poniżej 16. roku życia, nie mają jeszcze orzeczonego stopnia niepełnosprawności, to obok stwierdzenia niepełnosprawności musi być spełniony ten dodatkowy warunek, czyli znaczne ograniczenie możliwości samodzielnego poruszania się. Karta może być wydawana także placówkom prowadzącym działalność na rzecz osób niepełnosprawnych. Karta parkingowa będzie wydawana na czas określony: dla osób niepełnosprawnych - na okres ważności orzeczenia o niepełnosprawności, jednak nie dłuższy niż 5 lat, a dla placówek - na okres nie dłuższy niż 3 lata.

    Proponujemy zmienić podmiot wydający tę kartę parkingową. Dotychczas wydawał ją starosta. Obecnie będzie to przewodniczący powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. Wzór karty i techniczne zabezpieczenia ma określić rozporządzenie ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego wydane w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw infrastruktury.

    Proponujemy utworzyć centralną ewidencję posiadaczy kart parkingowych, która będzie częścią Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców. W tym zakresie niezmiernie aktywnie wsparli nas w pracach przedstawiciele ministra spraw wewnętrznych. Nowy CEPiK ma zacząć funkcjonować od początku roku 2016. Wtedy też jako jego moduł zaczęłaby funkcjonować centralna ewidencja posiadaczy kart parkingowych.

    Kwestią konsultowaną z Komisja Nadzwyczajną do spraw zmian w kodyfikacjach było wprowadzenie nowej, dodatkowej kary finansowej dla osoby używającej karty parkingowej w sposób nieuprawniony, na przykład bez związku z przywożeniem, odwożeniem osoby niepełnosprawnej, albo - co jest ostatnio coraz częściej ujawniane - używającej karty parkingowej, która była wydana na osobę już nieżyjącą. Takich przypadków, które bardzo trudno przecież w praktyce wykazać, Policja i straże gminne ujawniają coraz więcej. Proponujemy zatem wprowadzenie - obok kary za nieuprawnione zajęcie miejsca parkingowego, która wynosi 500 zł mandatu plus 5 punktów karnych - dodatkowej, odrębnej kary w trybie Kodeksu wykroczeń, wynoszącej 2000 zł.

    Dodatkową rekomendacją wprowadzenia stosunkowo surowej kary było dla nas nowe uregulowanie przyjęte w marcu tego roku w Wielkiej Brytanii, a więc w kraju, o którym jesteśmy przekonani, że ma bardzo wysoki poziom kultury motoryzacyjnej. Brytyjczycy uznali, że należy surowo karać osoby, które w sposób nieuprawniony posługują się taką kartą, i wprowadzili karę 1000 funtów. Uważają bowiem, że bardzo trudno ujawnić taki przypadek i jeżeli zostanie on już ujawniony, to kara musi być tak surowa, żeby sprawca takiego wykroczenia nie miał nigdy więcej pokusy, by ponownie się na coś takiego poważyć, i żeby ta kara działała odstraszająco na innych, którzy mogliby mieć podobną pokusę.

    W ostatnim okresie prac nad tym uregulowaniem szczególne dyskusje i wiele czasu poświęciliśmy wprowadzeniu uregulowań, które mają zapewnić wyznaczanie minimalnej liczby miejsc postojowych zagwarantowanych, wyodrębnionych dla pojazdów osób niepełnosprawnych. Te propozycje zostały wprowadzone w ostatnim okresie. W sprawozdaniu proponujemy, by tam, gdzie tych miejsc postojowych, parkingowych jest od 6 do 10, było to co najmniej 1 miejsce, od 10 do 40 - co najmniej 2 miejsca, od 40 do 100 - co najmniej 3 miejsca, a powyżej 100 miejsc postojowych - by było to 4% ogólnej liczby miejsc postojowych, na przykład na parkingach przed centrami handlowymi, przed placówkami kultury czy też wzdłuż ulic w miastach.

    Regulacja ta jest zatem ostatecznie dość szeroka i stąd tak szeroki krąg uczestniczących w pracach nad tym projektem ustawy. Dodatkowo komisje przyjęły dezyderat do ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej, wskazując na potrzebę regulacji już poza materią ustawową, ale ściśle z tą regulacją związaną, a mianowicie by w trybie aktu wykonawczego uregulować wyznaczanie miejsc rezerwowanych dla pojazdów osób niepełnosprawnych za pomocą niebieskiej koperty. Wiemy z praktyki wielu krajów, także stosowanej już w Polsce, na przykład przed niektórymi centrami handlowymi, że takie zaznaczanie miejsca na niebiesko jest dodatkową ochroną, albowiem trudniej przełamać tę barierę, gdy tak wyraźnie widać, że jest to miejsce zarezerwowane dla pojazdu osoby niepełnosprawnej. Dodatkowo prosimy ministra o podjęcie działań, by ujednolicić sygnalizację dźwiękową na przejściach dla pieszych, tak by osoby niedowidzące i niewidome miały pewność, niezależnie od tego, w jakim polskim mieście przekraczają jezdnię, że dany sygnał oznacza albo światło zielone, albo światło czerwone, czyli prawo bezpiecznego przekroczenia jezdni albo zakaz wstępu na jezdnię. Także wnosimy o uregulowanie kwestii pewnego minimalnego czasu w przypadku przejść dla pieszych, bo szczególnie osobom starszym, osobom niepełnosprawnym trudno w krótkim czasie przemierzyć zwłaszcza szeroką jezdnię.

    Wydawałoby się zatem, że bardzo dokładnie, bardzo szeroko i w pełni wszystko zostało uregulowane. Jednak po ostatnim posiedzeniu komisji, na którym przyjęliśmy sprawozdanie, podjęliśmy dalsze prace, żeby jeszcze raz przeanalizować wszystkie szczegóły i wyeliminować wszystkie możliwe niedociągnięcia czy stwierdzone usterki. I w wyniku tych prac, prowadzonych, jak już zaznaczałem, po 28 sierpnia, czyli po przyjęciu sprawozdania, proponujemy jeszcze 8 dodatkowych poprawek. Te poprawki mają charakter porządkujący, czyszczący, precyzujący. Przede wszystkim chodzi o doprecyzowanie, w poprawce 1., że placówka, która przestaje używać pojazdu do przewozu osób niepełnosprawnych, ma obowiązek zwrócić kartę parkingową, tak by ta karta nie zaczęła funkcjonować w jakimś niekontrolowanym obiegu. Po drugie, doprecyzowujemy umocowanie dla ministra do wydania regulacji w rozporządzeniu, tak by jednoznacznie określił procedurę wydawania i zwrotu owych kart parkingowych. Z kolei w 3. poprawce, zgodnie z sugestią głównego inspektora ochrony danych osobowych, wprowadzamy uregulowanie co do usuwania informacji z ewidencji po upływie trzech lat od utraty ważności karty, by ta informacja nie pozostawała w ewidencji w nieskończoność, skoro już nie jest związana z używaniem w praktyce tej karty. Wreszcie proponujemy zwiększenie właśnie tej minimalnej liczby miejsc parkingowych z 3% do 4% - w przypadku więcej niż 100 miejsc parkingowych - a także by w prawie o zagospodarowaniu przestrzennym wprowadzić zobowiązanie dla sporządzających plany co do analizy potrzeb w zakresie liczby potrzebnych miejsc, bo to może być większa liczba niż te minimalne, określone przez nas wielkości - na przykład w pobliżu szpitala, ośrodka rehabilitacyjnego czy innych tego typu placówek. W ostatnich dwóch poprawkach doprecyzowujemy terminy wejścia w życie poszczególnych przepisów, żeby zsynchronizować to na przykład z obowiązywaniem nowego CEPiK-u czy dać czas samorządom na wyznaczenie tej minimalnej liczby miejsc parkingowych na miejscach postojowych objętych zarządem.

    Na koniec chciałbym mocno podkreślić, że ta nowa regulacja jest takim praktycznym, konkretnym krokiem w stronę realizacji Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych. To właśnie poprzez tego typu rozwiązania pomagające osobom niepełnosprawnym gwarantujemy tym osobom równy udział w życiu społecznym. Zatem wszystkie dotychczasowe karty, których wydano w Polsce w ciągu ostatnich ponad 10 lat ponad 650 tys., podlegają teraz weryfikacji. Dotychczasowe karty będą ważne do listopada przyszłego roku i to jest ten czas, w którym wszyscy dotychczasowi posiadacze muszą zweryfikować swoje uprawnienia. Ci, którzy spełniają kryteria określone w nowym uregulowaniu, będą mieli prawo do otrzymania nowych kart parkingowych.

    A zatem rekomenduję w imieniu komisji przyjęcie sprawozdania, a także przekazuję panu marszałkowi 8 poprawek, które są niezbędne, by ta regulacja była całościowa, spójna i pozbawiona wad, które do tej chwili potrafiliśmy zidentyfikować, wskazać, by zaproponować lepsze uregulowanie konkretnych kwestii. Dziękuję bardzo. (Oklaski)