24 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie ministra spraw wewnętrznych z realizacji w 2012 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (druk nr 1255) wraz ze stanowiskiem Komisji Spraw Wewnętrznych (druk nr 1314).

Poseł Zbigniew Sosnowski:

    Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Szanowni Państwo Posłowie! Minęły 93 lata od chwili, kiedy Sejm okresu międzywojennego uchwalił ustawę o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Miało to miejsce w zupełnie innych, odmiennych od obecnych realiach geopolitycznych naszego państwa. Jednakże pomimo upływu tak długiego czasu i kilku nowelizacji ten akt prawny ciągle należycie spełnia swoją rolę. Ze względu na jego rangę, skutki i następstwa, jego funkcjonowanie poddano corocznej kontroli Sejmu. Wypełniając ten obowiązek, minister spraw wewnętrznych już po raz dwudziesty drugi przedkłada sprawozdanie z jego realizacji, ze szczególnym uwzględnieniem takich kluczowych priorytetów, jak: informacje o wydanych zezwoleniach, rodzaj i obszar oraz terytorium rozmieszczenia nieruchomości, których owe zezwolenia dotyczą, a także zasady udzielania zezwoleń i przyczyny wydanych decyzji odmownych.

    Godzi się na wstępie zauważyć, iż obrót nieruchomościami w Polsce z udziałem cudzoziemców ma charakter reglamentowany i wprowadzone są ograniczenia o charakterze publicznoprawnym. Przepisy omawianej ustawy ostatnio uległy nowelizacji w odniesieniu do wymogów prawa europejskiego.

    Zaznaczyć należy, że w latach 2009-2010 spadła liczba zezwoleń wydanych na nabycie nieruchomości gruntowych. Spadek ten wynosił ok. 25%. Rok 2012 charakteryzował się ok. 4-procentowym wzrostem w stosunku do 2011 r. W 2012 r. minister spraw wewnętrznych wydał 409 zezwoleń na nabycie przez cudzoziemców nieruchomości, w tym lokali, akcji i udziałów. Powierzchnia nieruchomości gruntowej wobec wydanych 318 zezwoleń na jej nabycie zamyka się liczbą 1032,93 ha. W tej liczbie mieści się 5 zezwoleń dla przedstawicielstw dyplomatycznych. Na podstawie uzyskanych 11 zezwoleń cudzoziemcy nabyli lub objęli udziały lub akcje w spółkach. Wskazując te dane, nie sposób nie odnieść się do wydanych 74 decyzji odmawiających udzielenia zezwolenia na nabycie nieruchomości. Liczba ta stoi w sprzeczności z wydanymi decyzjami odmownymi w odniesieniu do zezwoleń na nabycie udziałów lub akcji, gdzie odmów nie było.

    Ocenić należy, iż resort spraw wewnętrznych w roku 2012 w zestawieniu do okresu od roku 1990 wydał niewiele decyzji, co może świadczyć o zrównoważonej polityce, ostrożności i swego rodzaju racjonalizmie. Ta ostrożność i ten racjonalizm przekłada się także na ilość zezwoleń z tzw. sfery akcji w spółkach handlowych z siedzibą w Polsce, których wydano 11. Sam zaprezentowany Wysokiej Izbie rejestr zezwoleń wskazuje na tendencje o charakterze zrównoważonym i ostrożnościowym. Nabycie przez cudzoziemców obwarowane jest szeregiem regulacji i uzyskaniem stosownych zgód organów państwa polskiego.

    Jednakże z dużym niepokojem klub Polskiego Stronnictwa Ludowego obserwuje to, co dzieje się w odniesieniu do nieruchomości rolnych. Problem stał się na tyle istotny, że zważywszy na pewne jego aspekty pod kątem ochrony prawnokarnej, tematowi temu poświęcona była specjalna konferencja w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie, z udziałem organów ścigania oraz resortu rolnictwa i rozwoju wsi. Tego aspektu i problemu nie wolno bagatelizować.

    W tej sytuacji pozwolę sobie przejść do problematyki składanych i rozpatrywanych przez wojewódzkie sądy administracyjne skarg na odmowę udzielenia cudzoziemcom zezwoleń. W roku sprawozdawczym 2012 wpłynęło 5 skarg do sądów administracyjnych. Nadal obserwuje się największe zainteresowanie nabyciem nieruchomości na terenach województw dolnośląskiego, zachodniopomorskiego i łódzkiego. Jeśli idzie o zainteresowanie nabywaniem gruntów rolnych i leśnych, to największym zainteresowaniem cieszą się województwa dolnośląskie, małopolskie, pomorskie i wielkopolskie. Wszędzie dominują obywatele Niemiec, Ukrainy i Holandii.

    Do czołówki województw, gdzie cudzoziemcy są najbardziej zainteresowani gruntami rolnymi i leśnymi poprzez ich nabywanie, należą lubuskie i podlaskie. Tam też nabywali oni grunty także niestety bez zezwolenia. Gdy jednak spokojnie spojrzymy na dane wskazujące na łączną powierzchnię nabytych nieruchomości przez cudzoziemców na przestrzeni lat 1990-2012, to zauważymy, że zamyka się ona cyfrą 50 263 ha. To bardzo dużo jak na polskie warunki. Nie chciałbym w tym miejscu dzielić cudzoziemców ze względu na kraj ich pochodzenia. (Dzwonek) Pamiętać jednak należy, że ziemia czy inna nieruchomość raz zbyta nigdy do Polski nie wróci. Dlatego już na wstępie swojego wystąpienia podniosłem problem zarówno celowościowy zbycia nieruchomości, jak i ostrożnościowy.

    Panie i Panowie Posłowie! Oceniamy wszakże dzisiaj działalność resortu spraw wewnętrznych i jego kierownictwa za decyzje podejmowane w roku 2012. W odczuciu reprezentowanego przeze mnie z tej trybuny klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego polityka resortu w omawianej materii nie budzi zastrzeżeń. Nie mieliśmy do czynienia z nieuzasadnionymi, gwałtownymi tendencjami zwyżkowymi w omawianej dziedzinie, toteż, reasumując, stwierdzam, że opowiemy się za przyjęciem sprawozdania. Dziękuję serdecznie.