5 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Zdrowia o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o izbach lekarskich oraz niektórych innych ustaw (druki nr 520 i 1207).

Poseł Jacek Czerniak:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o izbach lekarskich oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 520).

    Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 czerwca 2010 r. dotyczącego ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich.

    W czerwcu 2010 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że uchylona już ustawa o izbach lekarskich z 1989 r. była niezgodna z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie, w jakim wyłączała prawo lekarza ukaranego przez Naczelny Sąd Lekarski w drugiej instancji karą upomnienia lub nagany do wniesienia odwołania do sądu, uzależniając tym samym drogę sądowego odwołania od rodzaju kary orzeczonej w postępowaniu dyscyplinarnym.

    Z początkiem 2010 r. weszła w życie nowelizacja tej ustawy, która przyznawała ukaranym lekarzom prawo do kasacji od prawomocnego orzeczenia sądu lekarskiego bez względu na rodzaj orzeczonej kary. Zgodnie z tymi przepisami kasacja wnoszona jest do Sądu Najwyższego i rozpatrywana jest w trybie Kodeksu postępowania karnego.

    Trybunał Konstytucyjny, kwestionując przepis uchylonej już ustawy, stwierdził, iż zgodnie z art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: ˝Ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw˝. Przepis ten wprowadza zakaz nawet najwęższego podmiotowo lub przedmiotowo zamykania drogi sądowej.

    Choć obecnie obowiązująca ustawa nie wprowadza ograniczeń uzależniających możliwość wniesienia odwołania, obecnie kasacji, do Sądu Najwyższego od rodzaju (surowości) kary orzeczonej w postępowaniu dyscyplinarnym, to jednak poprzez nadanie temu środkowi prawnemu kształtu kasacji ogranicza prawo do drogi sądowej, między innymi przez konieczność składania kasacji przez adwokata lub radcę prawnego. Zatem regulacja ta również budzi wątpliwości co do zgodności z konstytucją, która ustanawia przecież zakaz nawet najwęższego podmiotowo lub przedmiotowo zamykania drogi sądowej. Pozostawienie w przypadku lekarzy jako środka odwoławczego kasacji oznaczałoby też niespójność w porównaniu do regulacji dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej w innych zawodach.

    W myśl proponowanej nowelizacji ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich środek prawny w postaci kasacji wnoszony do Sądu Najwyższego zastąpiłaby apelacja wnoszona do sądu okręgowego rozpatrywana w trybie przewidzianym przez Kodeks postępowania karnego. Zmiana ta zapewni odwołującym się lekarzom rzeczywisty dostęp do sądu, bowiem skarga kasacyjna wnoszona do Sądu Najwyższego jest środkiem nadzwyczajnym, a jednocześnie zadaniem Sądu Najwyższego powinno pozostać rozpoznawanie spraw najistotniejszych, a nie traktowanie go jako sądu pierwszej instancji.

    Ponadto, jak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu do wyroku, sądowa kontrola postępowań dyscyplinarnych gwarantuje ochronę konstytucyjnych praw i wolności obwinionych, a w przypadku postępowań dyscyplinarnych w zawodach zaufania publicznego stanowi element nadzoru państwa nad działalnością samorządu zawodowego.

    Celem sądowej kontroli działalności organów dyscyplinarnych jest weryfikacja prawidłowości całego postępowania dyscyplinarnego, a nie jedynie kary w nim wymierzonej. Lekarz kwestionujący orzeczenie dyscyplinarne powinien mieć możliwość kwestionowania przed sądem zarówno samego faktu popełnienia przewinienia dyscyplinarnego, jak też dopuszczenia wszczęcia postępowania dyscyplinarnego czy prawidłowości postępowania, jak i kary, którą w tym postępowaniu orzeczono.

    Reasumując, klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej opowiada się za wprowadzeniem zmian proponowanych w projekcie ustawy. Dziękuję bardzo za uwagę.