14 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o obywatelskim projekcie ustawy o okręgach sądowych sądów powszechnych oraz o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych (druki nr 804 i 1129).

Poseł Piotr Zgorzelski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiem może najpierw posłowi Biedroniowi. Niech poseł Biedroń martwi się o swój klub, bo z doniesień prasowych wynika, że handel idzie na całego. Dlatego o Polskie Stronnictwo Ludowe można być spokojnym, bowiem od samego początku jesteśmy, w odróżnieniu od innych klubów, cały czas po stronie obywateli.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawię stanowisko klubu dotyczące sprawozdania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o obywatelskim projekcie ustawy o okręgach sądowych sądów powszechnych oraz o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, druki nr 804 i 1129.

    W demokratycznym państwie prawa demokracja bezpośrednia pozwala nam, obywatelom polskim sprawować władzę w państwie. Jednym z przejawów tej demokracji jest obywatelska inicjatywa ustawodawcza. Pozwala na przedstawienie projektów ustaw przez obywateli.

    Najlepszy wyraz tego prawa widać w mobilizacji Polski lokalnej, gdzie ponad 170 tys. podpisów pod obywatelskim projektem ustawy stanowi sprzeciw lokalnych społeczności wobec zniesienia 79 sądów rejonowych. Ponad 170 tys. obywateli powiedziało ˝nie˝ dla rzekomo reformatorskich zamysłów ministra sprawiedliwości. Mimo sprzeciwu obywateli rozporządzenie znoszące sądy rejonowe zostało jednak podpisane. Po jednej stronie jest jeden człowiek, który pociągnięciem pióra likwiduje 1/4 sądów rejonowych, po drugiej stronie jest 170 tys. podpisów, ponad 5 mln ludzi - 1/4 Polski.

    Dlatego też jeszcze bardziej priorytetowy staje się obywatelski projekt ustawy, który przywraca sądy, ale i naprawia niezgodną z konstytucją, według naszych ocen, sytuację prawną w ustawie o ustroju sądów powszechnych. Jako PSL od początku wspieraliśmy Komitet Inicjatywy Ustawodawczej, bo mieliśmy świadomość, że ten projekt ustawy jest ratunkiem dla 79 powiatów, które pozbawiono sądów rejonowych. Wiemy, że to jest kolejny etap wyprowadzania usług publicznych z powiatów, a na końcu tej drogi będzie likwidacja powiatów.

    Dzisiaj namawiamy wszystkie kluby, wszystkich posłów do poparcia obywatelskiego projektu, także już niesiedzących na sali koleżanki i kolegów z Platformy Obywatelskiej, także was, nieobecnych tutaj, posłów Platformy Obywatelskiej, bo w waszych okręgach wasz kolega minister także zniósł sądy. W Wielkopolsce, gdzie wygrała Platforma Obywatelska, zniesionych zostało 13 sądów, w Małopolsce, o dziwo, skąd pochodzi minister Gowin, tylko 3.

    (Poseł Ryszard Kalisz: O ho, ho!)

    A teraz, koledzy z Platformy, musicie się tłumaczyć z jego postawy przed wyborcami. Wiemy o tym, bo w kuluarach mówicie o tym, że tak naprawdę popieracie obywatelski projekt. A więc czekamy na obywatelski akt odwagi podczas głosowania.

    Mówicie, że nic się nie zmienia, zmienia się tylko nazwa. To po co ta zmiana? Jeżeli to jest tylko ˝prawie˝, to w tym przypadku prawie robi ogromną różnicę, bo nikt racjonalnie działający nie wydaje milionów złotych z publicznej kasy tylko po to, by zmienić nazwy sądów. De facto wprowadzacie atrapę, protezę, którą nazywa się oddziałami zamiejscowymi, wydziałami zamiejscowymi, które, sami to przyznajecie, za chwilę zlikwidujecie.

    Obywatelski projekt daje szansę na normalność w polskich sądach, na stabilizację. Sądy nie mogą być zagrożone widzimisię ministra sprawiedliwości, nie mogą być skazane na jego dyskrecjonalną decyzję, czy sąd w miejscowości X ma istnieć, czy należy się go pozbyć.

    Ustrój sądów ustalają ustawy, tak mówi konstytucja, i to w ustawie powinno być zapisane istnienie sądów, a nie w dowolnie zmienianym rozporządzeniu. Powiaty zostały skłócone, bo w jednym sąd jest, a w drugim go nie ma. (Dzwonek) Minister nastawił przeciwko sobie kilkadziesiąt samorządów, skłócił Polskę lokalną, podważył też reformę samorządową, która była swoistym układem społecznym zawartym między władzą a obywatelami. On po prostu ją zburzył. Twierdzi, że działa dla dobra obywateli, a jednak to obywatele podpisali się pod projektem ustawy, za pomocą którego chcą cofnąć tę reformę. Może pan minister też zorganizuje zbiórkę podpisów. Zobaczymy, ilu obywateli podpisze się pod likwidacją sądów, bo jak na razie podpisał się tylko jeden obywatel - obywatel Gowin.

    Sądy muszą mieć swoją ustawową regulację, bo to jest ważne z punktu widzenia ich statusu ustrojowego, ale także rangi społecznej, która nie może być zachwiana przez nieroztropne decyzje ministra. Sądy to element państwowości w powiatach. Nie możemy się dzisiaj wycofać z tej państwowości.

    Podsumowując, powiem, że Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego jest za przyjęciem sprawozdania komisji. Mamy nadzieję, że pozostałe kluby także poprą ten słuszny z punktu widzenia Polski lokalnej projekt.

    Panie marszałku, wobec zarzutów przeciwników ustawy, że nie zapewnia ona jednoznacznie możliwości obsadzania sądów kadrą orzeczniczą i administracyjną, przedstawiam Wysokiej Izbie poprawkę do przepisu przejściowego art. 11, którą w tym momencie składam na ręce pana marszałka. (Oklaski)