7 punkt porządku dziennego:

Poseł Piotr Zgorzelski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, druk nr 2877.

    Jako że jestem historykiem, pamiętam, że posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej tak bardzo chcieli zlikwidować Senat i zmienić konstytucję, że wysyłali listy do wszystkich klubów parlamentarnych w tej kwestii, a teraz de facto proponują gruntowną zmianę funkcjonowania Senatu. W 2001 r. powstał zakaz łączenia mandatu radnego i członka władzy wykonawczej na wszystkich trzech szczeblach samorządu terytorialnego z mandatem parlamentarzysty. Do tego roku samorządowcy mogli zasiadać w parlamencie, zarówno w Sejmie, jak i w Senacie. Zawarte w projekcie rozwiązanie, choć pozornie wprowadzające krótką nowelizację, może wpłynąć fundamentalnie na system polityczny w naszym kraju. Drobna zmiana w ustawie o samorządzie gminnym może diametralnie zmienić rolę, jaką sprawują polscy samorządowcy. Nie trzeba nikogo przekonywać, że osoby wybrane na wójtów, burmistrzów, prezydentów cieszą się szacunkiem lokalnych społeczności, a także są dobrymi menedżerami w swoich środowiskach. To oni podejmują decyzje, za które bezpośrednio ponoszą odpowiedzialność przed mieszkańcami. Nieraz lokalne społeczności pokazały, że w każdej chwili można odwołać złego wójta, burmistrza czy prezydenta.

    Kiedy zobaczyłem powyższy projekt zmiany ustawy, od razu zadałem sobie pytanie, dlaczego dotyczy tylko wójta, burmistrza, prezydenta, a nie starosty, marszałka, członków zarządów, innych samorządowców. To przecież władze wojewódzkie dysponują olbrzymimi środkami przeznaczonymi na rozwój danego regionu, a kontrakty terytorialne, których są stroną, określają strategie rozwoju województw. Kolejne pytanie, dlaczego dotyczy to tylko wyborów do Senatu. Może umożliwić łączenie mandatu wójta z funkcją posła? I tak można kombinować dalej.

    Pojawia się następne pytanie, czy zamiast obecnie funkcjonującego Senatu może powstać izba samorządowa. Pewną próbę wcielenia w życie powyższego rozwiązania próbowali zrealizować w czasie ostatnich wyborów parlamentarnych prezydenci dużych miast. Powstała Unia Prezydentów - Obywatele do Senatu. Tam bezpartyjni prezydenci wystawiali swoich kandydatów do Senatu, aby ci mogli reprezentować punkt widzenia Polski lokalnej. Ta konstrukcja nie przekonała wyborców. Jednak tam zamiast znanych prezydentów pojawiły się osoby przez nich wspierane, a to już nie to samo.

    Łączenie funkcji w samorządzie i Senacie znajduje zarówno zwolenników, jak i przeciwników. Odwołam się do wielkiego autorytetu Polski samorządowej, bo zwolennikiem tej koncepcji był śp. prof. Michał Kulesza, nazywany ojcem reformy samorządowej. Jego zdaniem można pogodzić pracę w samorządzie i w Senacie. Z kolei prof. Winczorek, cytowany już wcześniej, jest zwolennikiem zachowania status quo.

    Wysoki Sejmie! My w tej Izbie nakładamy nowe zadania na gminy, powiaty, województwa, często - tu trzeba to przyznać - nie dając pełnej rekompensaty finansowej. Wartym uwagi jest rozwiązanie, które pozwala reprezentować samorządowców w pracach nad ustawami, które dotyczą właśnie ich. Przypomnę tylko, że Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego wystąpił swego czasu z propozycją łączenia funkcji samorządowych z mandatem parlamentarnym. Wtedy to rozwiązanie zostało skrytykowane przez wszystkie ugrupowania polityczne. Projekt ustawy o samorządzie gminnym zarówno w mojej opinii, jak i opinii Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego wymaga - najdelikatniej mówiąc - gruntownej analizy prawnej, społecznej. Zatem Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiada się za skierowaniem projektu do dalszych prac w komisji. (Oklaski)