22 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3428 i 3598).

Poseł Sprawozdawca Ewa Drozd:

    Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3598.

    Projekt ustawy został omówiony na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w dniu 11 czerwca 2015 r. Decyzją komisji został skierowany do podkomisji nadzwyczajnej, która w dniu 23 czerwca rozpatrzyła zapisy zawarte w projekcie. Sprawozdanie z prac podkomisji zostało rozpatrzone 7 lipca na posiedzeniu komisji.

    Wysoka Izbo! Na początek trzeba zwrócić uwagę na to, że omawiany projekt wprowadza zmiany do siedmiu ustaw. Zmiany dotyczą ustawy o świadczeniach rodzinnych, ustawy Prawo o ruchu drogowym, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustawy o pomocy społecznej, ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów oraz ustawy o Karcie Dużej Rodziny.

    Zmiany zaproponowane w tym projekcie mają na celu usprawnienie procesu wnioskowania, ustalania i przyznawania świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz świadczeń przyznawanych na podstawie ustawy o pomocy społecznej poprzez zmodyfikowanie działań wykonywanych przez organy, które uczestniczą w procesie przyznawania tych świadczeń. Zmiany umożliwią również podniesienie jakości działań wykonywanych przez organy uczestniczące w procesie orzekania o niepełnosprawności.

    Co ważne, projektowane zmiany umożliwią korzystanie z danych gromadzonych w rejestrach utworzonych przez ministra właściwego do spraw rodziny oraz ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego przez organy publiczne realizujące ww. ustawy. Należy przypomnieć, że w obecnie obowiązującym systemie prawnym nie ma przepisów, które umożliwiłyby korzystanie przez właściwe organy z danych gromadzonych w rejestrach centralnych. Z takich danych można jedynie korzystać w celach statystycznych. Są one jednak anonimowe, co uniemożliwia zidentyfikowanie konkretnego beneficjenta i pozyskanie niezbędnych informacji.

    Wysoka Izbo! Ważnym elementem zaproponowanym w tym projekcie jest zinformatyzowanie działań w zakresie świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz świadczeń z pomocy społecznej. Ma temu służyć platforma informacyjno-usługowa, która umożliwi załatwienie sprawy przez obywatela w urzędzie przez Internet, poprzez złożenie wniosku, jak również umożliwi skuteczne doręczenie pism przez organ, np. decyzji w postaci elektronicznej. Platforma integracyjna umożliwi pozyskiwanie informacji niezbędnych do ustalenia prawa do ww. świadczeń w formie elektronicznej bezpośrednio na poziomie organ - organ, co zmniejszy obciążenia administracyjne związane z pozyskiwaniem zaświadczeń o dochodach, których liczba sięga 600 tys. wniosków. Zaświadczeń z ZUS-u jest 760 tys., a z KRUS-u - ok. 83 tys. Wprowadzone zmiany znacznie przyspieszą wydawanie decyzji.

    Natomiast Centralna Baza Beneficjentów pozwoli na weryfikację danych o wnioskodawcach i świadczeniobiorcach świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz o dłużnikach alimentacyjnych. Zmniejszy to na pewno liczbę świadczeń kierowanych do osób niespełniających warunków oraz zwiększy stopień ściągalności należności od dłużnika alimentacyjnego poprzez cyfryzację przepływu informacji między organami.

    Panie i Panowie Posłowie! Podczas prac podkomisji, jak również komisji zaproponowano 14 poprawek do omawianej ustawy. Część z nich ma charakter redakcyjny, lecz znaczna większość ma charakter merytoryczny.

    Poprawki zgłoszone do art. 1 dotyczyły poszerzenia danych gromadzonych w rejestrze centralnym o orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, ponieważ dane te są niezbędne w celu ustalenia uprawnienia do świadczeń rodzinnych związanych z niepełnosprawnością. W tym samym art. 1 uzupełniono katalog podmiotów, od których organy właściwe pozyskują informacje o rodzinie, o ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz ministra do spraw rodziny. Kolejna propozycja w tym samym artykule dotyczy zwolnienia osób ubiegających się o świadczenia rodzinne lub świadczenia z funduszu alimentacyjnego z obowiązku przedstawienia dokumentów potwierdzających stan cywilny. Odciąży to obywateli i uprości procedurę przyznawania świadczeń. Uwzględniono również sytuację, w której organ właściwy lub marszałek województwa nie będzie mógł samodzielnie uzyskać informacji niezbędnych do przyznania wnioskodawcy świadczeń rodzinnych. Wówczas ma możliwość wezwania osoby zainteresowanej w celu uzupełnienia informacji.

    Procedowany projekt ustawy po przyjęciu poprawki do art. 5 ujednolicił przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów dotyczące sprawozdań składanych wojewodom przez organy realizujące zadania przewidziane w tych ustawach.

    Kolejna poprawka, zawarta w art. 7, nałożyła na jednostki samorządu terytorialnego obowiązek przekazywania informacji ministrowi właściwemu do spraw rodziny o uprawnieniach przyznanych dla członków rodzin wielodzietnych.

    Podczas prac w podkomisji zmieniono również termin wejścia w życie ustawy. Wydłużenie vacatio legis wynika z konieczności przetestowania i wdrożenia systemów teleinformatycznych oraz przygotowania pracowników do realizacji zadań wynikających ze zmian ustaw do obsługi tych systemów. Zmiana ta wychodzi naprzeciw oczekiwaniom i postulatom zgłaszanym przez jednostki samorządu terytorialnego.

    Wysoka Izbo! Na uwagę zasługuje fakt dołączenia do projektu ustawy szeregu projektów rozporządzeń. Te akty prawne na pewno ułatwią wdrożenie i wpłyną na skuteczną realizację rozwiązań zaproponowanych w ustawie. Podsumowując, można stwierdzić, że omawiany dziś projekt ustawy koordynuje działania wykonywane przez organy uczestniczące w procesie przyznawania świadczeń oraz ustalenia statusu osoby niepełnosprawnej, a co ważne, prowadzi do zmniejszenia biurokracji i, co się z tym wiąże, zmniejszenia kosztów związanych z realizacją zadań publicznych oraz podnosi jakość ich realizacji.

    Na zakończenie warto zaznaczyć, że wszystkie poprawki zyskały akceptację członków podkomisji, a cały projekt ustawy podczas posiedzenia komisji zyskał akceptację 18 posłów, 9 posłów było przeciw.

    Mając na względzie ważność zapisów tej ustawy, komisja rekomenduje przyjęcie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu komisji. Dziękuję. (Oklaski)