43 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1034 i 3020).

Poseł Barbara Bartuś:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia stanowiska mojego Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec sprawozdania Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1034.

    W sprawozdaniu jest wniosek o odrzucenie projektu ustawy z listopada 2012 r., wprowadzającego zasadę, iż w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej z prawem do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, emerytury rolniczej, emerytury wojskowej, emerytury policyjnej, renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym renty szkoleniowej, renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, wojskowej renty inwalidzkiej albo do policyjnej renty inwalidzkiej wypłacane byłoby jedno świadczenie, to wyższe lub wybrane, w całości, a drugie w wysokości 25% tego świadczenia. Projekt zakłada stopniowe wdrażanie proponowanego rozwiązania poprzez osiąganie docelowe wskaźnika 25% w kilku etapach, oczywiście ze względu na finanse, przyjmując w pierwszym roku obowiązywania ustawy wskaźnik 10% i zwiększając go w kolejnych latach po 5%.

    Propozycja tej nowelizacji posiada stanowisko Rady Ministrów z maja 2013 r., gdzie rząd zdecydowanie negatywnie ocenia propozycję umożliwienia łączenia prawa do renty rodzinnej z prawem do innej renty oraz z prawem do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczenia społecznego rolników itd. Jak można przeczytać w tym rządowym stanowisku, wystarczającym argumentem przeciwko wprowadzeniu rozwiązań proponowanych w projekcie ustawy jest to, że niewątpliwie wpłynęłoby ono na pogorszenie sytuacji finansowej FUS, z którego realizowane są wypłaty świadczeń w ramach powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja, Prawo i Sprawiedliwość, które tu reprezentuję, i większość Polaków rozumiemy, że finanse Funduszu Ubezpieczeń Społecznych muszą być zbilansowane, ale gdy słyszymy ciągle tylko o sytuacji finansowej FUS, to tak jak większość Polaków zaczynam nerwowo reagować. Wszyscy płacimy składki, i to nie z myślą o sytuacji finansowej Funduszu Ubezpieczeń Społecznych czy nie zmyślą o tym, żeby utrzymać Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ale po to, że gdy nie będziemy w stanie zarobkować ze względu na wiek czy chorobę, móc otrzymać świadczenie rentowe pozwalające na utrzymanie się.

    Platforma Obywatelska i Polskie Stronnictwo Ludowe w czasie swoich rządów ciągle podwyższają, ale składki, a systematycznie obniżają świadczenia, począwszy od zasiłku pogrzebowego, i dziwią się wciąż, że mimo zabrania środków z otwartych funduszy emerytalnych w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dzieje się coraz gorzej. Jeżeli pozwolimy dalej na to, co państwo robicie, i państwo polskie nie zmieni polityki, to chcę powiedzieć, że tych składek w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych będzie coraz mniej, bo albo nie będzie kto miał płacić, albo Polacy będą robić wszystko, żeby ich nie płacić.

    Projekt posiada też opinie Biura Analiz Sejmowych, ale te opinie według mnie są mało merytoryczne, natomiast z pewnością polityczne. W jednej z tych opinii można przeczytać: Pilną potrzebą jest usunięcie niespójności systemu rent z tytułu niezdolności do pracy, który opiera się na systemie zdefiniowanego świadczenia, z systemem emerytalnym, który jest systemem zdefiniowanej składki. Istnieje także konieczność harmonijnego wkomponowania koncepcji renty rodzinnej do nowego systemu emerytalnego i nowego systemu rentowego. Problem zbiegu świadczeń powinien być rozpatrzony w ramach uporządkowanego systemu rentowego. Według tej opinii cały Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, cały system ubezpieczeń społecznych ma być jak bank. Do banku raczej się nie wpłaca obowiązkowo, ale do systemu ubezpieczeń społecznych trzeba wpłacać obowiązkowo. Ten bank trzyma te pieniądze i nie wypuści, bo raz trudniej te pieniądze uzyskać, a jak już człowiek osiągnie ten wiek emerytalny, który państwo zakładacie, to ten bank wyliczy, podzieli to, co się zgromadziło, na raty i zacznie wypłacać. Myślę, że przy tworzeniu systemu ubezpieczeń społecznych jednak nie o to chodziło.

    Aby pokazać, dlaczego tak mocno sprzeciwiam się temu, aby ten system sprowadzać właśnie do świadczeń kapitałowych, do tego, żeby tylko składka była zdefiniowana, chciałabym przytoczyć dane ZUS z 2014 r., o których zresztą media ostatnio pisały. Przeciętna emerytura liczona na nowych zasadach, ta emerytura kapitałowa, czyli ze zdefiniowanej składki, wyniosła 1957 zł, podczas gdy liczona według starych zasad wynosiłaby 3182 zł. Różnica sięgnęła więc 1225 zł. Kiedy nie była jeszcze w pełni kapitałowa, jeśli sięgnąć wstecz, to rok wcześniej ta różnica wynosiła 1180 zł, a w 2011 r. było to 1031 zł. Wszyscy na tej sali wiemy, że ten kapitałowy system naliczania emerytur wkraczał po 20% rocznie.

    Szanowni Państwo! Mówiłam już o tym przypadku, ale jest taka sytuacja, że rząd i media grzmią, że jeżeli ktoś będzie dłużej pracował, będzie otrzymywał wyższe świadczenie. To jest nieprawda, świadczenia z systemu ubezpieczeń społecznych liczone według nowych zasad są coraz niższe. Przychodzi do mnie mężczyzna, który z takim wielkim zdziwieniem stwierdza: Pani poseł, przechodziłem na wcześniejszą emeryturę i mówiono mi, że jak osiągnę ustawowy wiek, to mogę sobie tę emeryturę przeliczyć. Pracowałem przez te 5 lat, złożyłem wniosek o naliczenie emerytury na nowo, z nowymi, dodatkowymi okresami składkowymi, a oni naliczyli mi emeryturę o 500 zł niższą, a ja pracowałem jeszcze 5 lat. Skończyło się tym doliczeniem, ale dla tego pana, który u mnie był, to było bardzo niezrozumiałe, a wynika to właśnie ze zmiany zasad, która została wprowadzona. I dlatego cieszę się bardzo, że dzięki panu prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu, który tę ustawę zawetował, a Sejm nie odrzucił tego weta, te renty są naliczane na starych zasadach. I dlatego też one faktycznie mogą być wyższe - dzięki temu, że są naliczane po dawnemu.

    W rządowym stanowisku można jeszcze przeczytać, że w stosunku do wdów obowiązuje ogólna zasada, że muszą one same, własną pracą zapewnić sobie środki utrzymania. Prawo i Sprawiedliwość niekoniecznie jest takiego samego zdania. Nie można żądać bezwzględnego równouprawnienia, bo jesteśmy różni, bo kobieta może urodzić dziecko, a to często, o czym mówiłam wcześniej, wiąże się z różnymi komplikacjami i z wyłączeniem z rynku pracy. My, Prawo i Sprawiedliwość, proponowaliśmy m.in. emerytury małżeńskie, bo kobiecie, która decyduje się na rolę matki, trudniej jest wypracować godną emeryturę. I jeżeli państwo będziecie dalej promować tylko bizneswoman, to faktycznie w Polsce będzie coraz mniej dzieci, a przyszłość Funduszu Ubezpieczeń Społecznych tym bardziej może być zagrożona.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Prawo i Sprawiedliwość jest za podjęciem merytorycznej pracy nad tym projektem, bo może trzeba by było dokonać pewnych zmian. Ale propozycja zawarta w tym projekcie jest godna rozważenia. Dziękuję bardzo.