20 i 21 punkt porządku dziennego:

  20. Przedstawiona przez Radę Ministrów informacja o realizacji działań wynikających z ˝Narodowego programu ochrony zdrowia psychicznego˝ w 2012 r. (druk nr 2303) wraz ze stanowiskiem Komisji Zdrowia (druk nr 2784).
  21. Przedstawiona przez Radę Ministrów informacja o realizacji działań wynikających z ˝Narodowego programu ochrony zdrowia psychicznego˝ w 2013 r. (druk nr 2850) wraz ze stanowiskiem Komisji Zdrowia (druk nr 3176).

Poseł Ewa Czeszejko-Sochacka:

    Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Na posiedzeniu w dniu 19 lutego Komisja Zdrowia rozpatrywała informację Rady Ministrów o realizacji działań wynikających z ˝Narodowego programu ochrony zdrowia psychicznego˝ w 2013 r. oraz informację na temat stanu opieki psychiatrycznej w Polsce, realizacji zadań ˝Narodowego programu ochrony zdrowia psychicznego˝ w latach 2014-2015. W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko klubu w sprawie realizacji tych działań.

    Zanim przejdę do konkretów, chciałabym powiedzieć jedną rzecz. Cyprian Kamil Norwid patrzył na współczesność poprzez kategorię potrzeby i obowiązku. Myślę, że ten problem właśnie tak trzeba rozpatrywać.

    To, co napawa wielką nadzieją, to informacja przekazana przez panią minister Beatę Małecką-Liberę na posiedzeniu Komisji Zdrowia, że ochrona zdrowia psychicznego znajduje się wysoko na liście priorytetów Ministerstwa Zdrowia. To dobra wiadomość, ponieważ jak wynika z badań Instytutu Psychiatrii i Neurologii na temat kondycji psychicznej mieszkańców Polski, coraz więcej Polek i Polaków boryka się z mniejszymi lub większymi zaburzeniami psychicznymi. Przypominam, że w roku 2013 było to ok. 8 mln ludzi. Do większych zaburzeń zaliczane są stany urojeniowe i omamy, depresje o dużym natężeniu, w tym choroba afektywna dwubiegunowa, a także utrudniające normalne funkcjonowanie społeczne zaburzenia nerwicowe. W Polsce do najczęstszych należą zaburzenia związane z używaniem substancji - to jest ok. 13%, w tym nadużywaniem i uzależnieniem od alkoholu - ok. 12% oraz nadużywaniem i uzależnieniem od narkotyków - 1,5%. W przełożeniu na populację to jest ok. 3 mln osób.

    W latach 2012 i 2013 najważniejszymi elementami ˝Narodowego programu ochrony zdrowia psychicznego˝ były: po pierwsze, szeroko pojęta profilaktyka, czyli promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom, po drugie, zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej i po trzecie, rozwój badań naukowych i systemu informacji w zakresie zdrowia psychicznego.

    Kompleksową realizację programów umożliwiła, co szczególnie chcę podkreślić, współpraca Ministerstwa Zdrowia z innymi Ministerstwami: Edukacji Narodowej, Pracy i Polityki Społecznej, Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Sprawiedliwości, Spraw Wewnętrznych oraz Obrony Narodowej, a także z Narodowym Funduszem Zdrowia i jednostkami samorządu terytorialnego. To jest godne pochwały, że z coraz większym zaangażowaniem jednostki samorządu terytorialnego podchodzą do ˝Narodowego programu ochrony zdrowia psychicznego˝.

    Także rządowe plany na rok 2015 są jasno sprecyzowane. Chodzi o zmiany w wycenie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, zmiany legislacyjne, które będą wspierać program ochrony zdrowia psychicznego i jego bieżącą realizację, a także opracowanie nowych programów zdrowotnych. Trwają też prace nad nową edycją ˝Narodowego programu ochrony zdrowia psychicznego˝. Jego ważnym elementem mają być centra zdrowia psychicznego, w których pacjenci otrzymają kompleksową opiekę od środowiskowej przez ambulatoryjną do stacjonarnej, w tym także całodobową.

    Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska popiera działania Ministerstwa Zdrowia, które zmierzają do walki z rozpowszechnianiem się depresji. W tym celu ministerstwo, na szczęście, zwiększyło nacisk na profilaktykę i przyjęło program zapobiegania tej chorobie na lata 2015-2019, a na jego realizację przeznaczono ponad 9 mln zł. Koszty społeczne depresji ponoszą przecież wszyscy Polacy, nie tylko osoby chorujące, ale przecież także rodziny i najbliżsi. Ministerstwo Zdrowia przygotowało także program zapobiegania samobójstwom na lata 2015-2019. Jego celem jest zmniejszenie liczby samobójstw. Powstał także specjalny program w zakresie diagnostyki zaburzeń u dzieci w wieku przedszkolnym. Jest on ogromnie ważny. Trzeba sobie bowiem uświadomić, że dzieci z problemami psychicznymi, jeśli nie będą kompleksowo leczone, z jakąś formą zaburzeń psychicznych będą się borykać przez całe życie.

    Ministerstwo pracuje też nad kompleksowym programem opieki nad dzieckiem zagrożonym niepełnosprawnością i dzieckiem niepełnosprawnym. Tu elementami składowymi są diagnostyka, terapia, rehabilitacja oraz konsultacje. Z dyskusji na posiedzeniu Komisji Zdrowia wynikło kilka ważnych punktów, wśród nich konieczność kontynuacji programów w zakresie profilaktyki zdrowia psychicznego, konieczność promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom, zwłaszcza u grup najbardziej wrażliwych, najmłodszych i seniorów, a także walka ze stygmatyzacją osób z zaburzeniami psychicznymi, czyli edukacja całego społeczeństwa, w tym kadry nauczycielskiej i służb mundurowych. Warto kontynuować i rozszerzać realizowane już programy, m.in. szkolenie ˝Zagubione nastolatki: ochrona zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży˝ czy cykl szkoleń dla Komendy Głównej Policji i innych służb porządkowych. Przecież te działania służą rozwijaniu umiejętności rozpoznawania i rozumienia osób z zaburzeniami psychicznymi i reagowania przez funkcjonariuszy stosownie do sytuacji. A takich problemów ostatnio mieliśmy wiele, prasa o tym bardzo szeroko informowała.

    W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska dziękuję Ministerstwu Zdrowia oraz pani minister Małeckiej-Liberze za przedstawienie informacji o realizacji działań z zakresu ochrony zdrowia psychicznego. Ogromnie ważne w tym przedstawieniu było położenie nacisku na podejście kompleksowe, międzyresortowe, tym bardziej że zdrowie psychiczne jest fundamentem dobrego życia i przekłada się na wszystkie jego sfery: ekonomiczną, rodzinną i społeczną.

    Na koniec przytoczę to, co napisał mój ukochany Norwid: ˝Choć każdy w sobie cień pięknego nosi. I każdy - każdy z nas - tym piękna pyłem˝. Dziękuję.