17 i 18 punkt porządku dziennego:

  17. Przedstawiona przez Radę Ministrów informacja o realizacji zadań ˝Programu dla Odry - 2006˝ w roku 2012 (druk nr 1574) wraz ze stanowiskiem Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (druk nr 2753).
  18. Przedstawiona przez Radę Ministrów informacja o realizacji zadań ˝Programu dla Odry - 2006˝ w roku 2013 (druk nr 2536) wraz ze stanowiskiem Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (druk nr 2754).

Poseł Mariusz Orion Jędrysek:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Wojewodo, i również jeszcze pośle, można tak powiedzieć! W zasadzie mówimy już o tym, co teraz jest. Ten raport to tak naprawdę jest klepsydra, prawda, bo państwo likwidujecie Odrę 2006 w sposób dla nas zaskakujący, ale przyjrzałem się temu raportowi, jednemu i drugiemu, tak jak w zeszłym roku, no i cóż? Państwo epatujecie wynikami finansowymi, ale jak się im przyjrzymy: o, dużo tu wydano, tyle, 90% itd, 4, prawie 100%, zostało 50 zł gdzieś tam przy którymś z małych zadań, no, też pięknie, ale ja chciałem widzieć właśnie efekty, a tego nie ma. Słabo opisane są te efekty. Powinna być jakaś metoda pokazania, jakie faktycznie są te efekty także w liczbach. Kwestia organizacji...

    (Poseł Ewa Wola: Proszę przez Wrocław przejechać.)

    ...porządku, związku przyczynowo-skutkowego w tym raporcie, tak wielkiego jednak przedsięwzięcia, bo to jest potężne przedsięwzięcie, koordynacja tego. Prawo i Sprawiedliwość chciałoby w imieniu społeczeństwa mieć rzetelny raport, szczególnie że kończycie ten projekt, to powinien być rzetelny raport, niezmanipulowany, niewybiórczy, co się dało, czego się nie dało, nie tylko finansowy, ale merytoryczny. Nie można powiedzieć, że raport podaje nieprawdę, ale jak ktoś podaje pół prawdy, to pół prawdy to są już dwa kłamstwa. I mijanie się z prawdą to jest tak, jak mijanie się polskich barek z macierzystymi portami - nie wpłynął, bo jest wszystko spłycone, że nie da się wpłynąć. I tak wygląda ten raport. 9 mld zł, tak, mniej więcej tyle jest na program, trochę więcej jak 5 mld wydano w ciągu 13 lat, zostały 2 lata, to trzeba wydać jeszcze blisko 4 mld. Nawet przy tak rozrzutnej działalności jak w wypadku budowy autostrad, które trzykrotnie, czterokrotnie są droższe, nie da się tego zrobić w sposób rzetelny, tak, no to trzeba program zlikwidować. Dobra, likwidujcie.

    120 ha, co to jest 120 ha nasadzeń lasów na prawie 1/2 powierzchni Polski? Kilkanaście kilometrów nowych wałów rocznie. Co to jest? Przecież jeszcze tysiąc kilometrów i będzie wszystko zrobione, tak? Oczywiście nie można powiedzieć, że nie ma opóźnień. Są, ale w niektórych wypadkach te opóźnienia są uzasadnione, ja je rozumiem, trzeba być wyrozumiałym. Są projekty flagowe, niektóre z nich, szczególnie Wrocławski Węzeł Wodny, Racibórz, Nysa, Malczyce, proszę tylko zwrócić uwagę, że te decyzje i alokacje finansowe zostały wykonane jeszcze w 2006 r. przez rząd Prawa i Sprawiedliwości i ja to dobrze pamiętam, bo tu z tej mównicy sejmowej o tym mówiłem, odpowiadając wtedy w rządzie Prawa i Sprawiedliwości także za gospodarkę wodną. I to jest zasługa również doboru ludzi we Wrocławiu. To trzeba jasno sobie powiedzieć. Opóźnienie stopnia wodnego Malczyce jest, ale dobrze, idzie. Nysa Kłodzka, zapora, zbiornik - rok opóźnienia co najmniej. Kotlina Kłodzka - dwa lata opóźnienia. A co z wałami i dorzeczami Odry, Nysy Kłodzkiej? Co z Bogatynią? Co z Olszyną Lubańską, gdzie nader często zalewa ludzi, i to naraz, prawda.

    Program ma wiele braków i na nich chciałem się skupić. Chodzi o problemy organizacyjne, o środki. Na przykład nie rozwiązaliście tego do dzisiaj i środki nie przechodzą na następny rok, w wypadku budżetu trzeba wnioskować do ministra finansów, żeby ponownie te środki alokował. Nie ma informacji, nie ma w ogóle jakby alokowania pieniędzy na utrzymanie tego, co wybudowano, albo tego, co istnieje. No to lepiej w ogóle tego nie budować, szczególnie że jeżeli chodzi o niektóre rzeczy, które zostały rozpoczęte, to jak przyjdzie jakaś wyższa woda, zostaną zniszczone, bo nawet nie ma pieniędzy na utrzymanie.

    Są pomieszane różne źródła. Są cztery podstawowe źródła finansowania i one są dość mocno pomieszane ze sobą. Nie ma takiej wspólnej wizji gospodarowania tymi źródłami. Bałagan merytoryczny też jest i to pan wojewoda dobrze wie. Na przykład jak przyjrzymy się projektom, opiniom dotyczącym kaskad wodnych Nysy, to widzimy, że są one w trzech różnych wersjach. Są różne wysokości, prawda, tych kaskad. Niekompetencja urzędników - naprawdę, nie wiem, czy się śmiać - jest żenująca. Naprawdę niekompetentni ludzie podejmują decyzje, nadzorują, KZGW, niestety niekompetentni ludzie w Ministerstwie Środowiska, totalnie niekompetentni. Tego nie widać oczywiście w tym raporcie, bo dlaczegóż to miałoby być widoczne, ale jak się w to dobrze wczyta, to można to zobaczyć.

    Co jeszcze? Ja bym chciał wiedzieć na przykład, jakie są zagrożenia. Chciałbym widzieć w takim raporcie, szczególnie że to raport końcowy, jakie są zagrożenia co do zwrotu na przykład europejskich środków za wadliwe procedury przetargowe czy nieterminowość. Tutaj to jest bardzo istotna sprawa, bo to oznacza, że trzeba dwa razy płacić i to jeszcze z odsetkami. Przez tyle lat nie dostosowano w Polsce Prawa wodnego do dyrektywy wodnej i dyrektywy powodziowej. Przez tyle lat to nie zostało zrobione. To powinno też być w tym raporcie, bo to przecież jest całe tło tej działalności, prawda. Odra też jest - tu już wielokrotnie o tym mówiono - nieżeglowna, nie spełnia klasy III, miejscami to jest klasa kajakowa albo rowerowa, a państwo tracicie ogrom czasu na to, żeby przeszedł prezydencki projekt dotyczący jeżdżenia rowerem po wałach i teraz się zastanawiaj: będą poprawki i będą mogły jeździć rowery trzykołowe czy nie? Dziecko wiozę na rowerze z tyłu, ciągnę i już nie wiem, czy ja mogę jechać, czy nie. No, to są problemy.

    Sporo dezinformacji się pojawia. Na przykład ostatnio, nie wiem, kto zaimplikował, zainicjował coś takiego, przepływały barki, prawda, to było ewidentne, że one przepłynęły, że jest tam IV klasa żeglowności. Jaka IV klasa? Proszę państwa, po pierwsze, były puste, z tego, co mi wiadomo, barki były płytkodenne, puste były kontenery i nie było dwóch czy trzech warstw, jak powinno być. Nie da się, nie ma tej żeglowności i koniec. Pieniądze na utrzymanie dróg, to już mówiłem, budżet dział 22, tu powinno być odniesienie, tego nie widać, nie jest to dobre.

    Są także sprawy edytorskie w tym projekcie, w tym raporcie, można powiedzieć. W tabeli pierwszej, jak popatrzmy, jest mnóstwo wolnych pól. Jeśli są wolne pola, one wynikają z tego, że nie było czegoś. Powinno być: nie dotyczy, bo nie dotyczy, a nie zostawić puste pola i domyśl się człowieku. Ktoś nad tym powinien jednak popracować. To są oczywiście drobiazgi.

    Jeszcze jest taka sprawa, brak aktualizacji programu. Ten program nie był aktualizowany przez lata, mimo że były projekty ustaw. Projekt ustawy trafił ponad trzy lata temu jeszcze do ministra Millera, przeleżał, zniknął, nie wiadomo, co z nim, a można było, to chodziło między innymi o Kwisę, o takie typu rzeczy, Bóbr, Kwisa itd. Potężne straty gospodarcze, tego nie widzimy. Jakie straty gospodarcze mamy z niewykonania i z tych opóźnień, jakie macie. Oczywiście ludzie zginęli, o tym już mówiono, nie będę o tym opowiadał.

    Chciałbym powiedzieć tak: wniosek nie spełnia, raport, ta informacja nie spełnia takich wymagań, jakie społeczeństwu by się należały, w szczególności dlatego, że zamykacie w tej chwili projekt, bo nie wydaliście pieniędzy, nie wykonaliście zadań. Zostało zrobione, można powiedzieć, to, co jeszcze zaplanował rząd Prawa i Sprawiedliwości, i znalazł na to pieniądze. Tak więc składamy wniosek o odrzucenie obu informacji. Zaletą tego, na ironię sobie pozwolę, na ironiczne zachowanie, tego programu, zaletą niszczenia, powieszenia klepsydry na tym programie, jest to, że skoro nie udało się usunąć sekretarza z Ministerstwa Środowiska, to się usuwa program. Współczuję panu wojewodzie Smolarzowi, panu ministrowi Huskowskiemu, nie wiem, wyszedł już, tak, że dają twarz temu projektowi, który został zmarnotrawiony przez te siedem lat, praktycznie, można powiedzieć, w największym stopniu przez tego jednego wiceministra. Jego nie było już na tym przerwanym posiedzeniu komisji dwa tygodnie temu, nie było go teraz na posiedzeniu komisji, nie tak dawno. Pieniądze oczywiście płyną, program jest finansowany, wały nie powstają, ale, na zakończenie, powiem, że wały oczywiście tu nie powstały. Wały są i były. Wam się, panie ministrze, wały pomyliły. Dziękuję. (Oklaski)